Flashback | Mountain Cycles San Andreas: de geniale zet van Robert Reisinger

De oorsprong van onze mountainbikes ligt misschien in de oude gemodificeerde strandcruisers, maar het duurde niet lang voordat de weg het ontwerp van de mountainbikes sterk beïnvloedde. Alleen al omdat veel framebouwers en vervolgens ontwikkelingsmanagers van grote merken een achtergrond op de weg hadden, was het onvermijdelijk. Maar het mountainbiken interesseerde ook andere mensen, mensen die uit de wereld van de motorcross kwamen. Onder hen is Robert Reisinger ongetwijfeld een van de pioniers en een van degenen die de meeste invloed hebben gehad, met zijn merk Mountain Cycles en zijn iconische model, de San Andreas, die sommigen beschouwen als de eerste ‘all-mountain’ mountainbike.

Robert Reisinger is jammer genoeg onlangs op 64-jarige leeftijd overleden bij een motorongeluk. In de mountainbikewereld mocht hij dan wel van de radar verdwenen zijn, in de motorwereld was Reisinger nog wel zeer actief en vooral gepassioneerd door motorcross dat hij nog steeds regelmatig beoefende, ook in competitieverband. Het is op zijn motor dat hij naar het hiernamaals is vertrokken. Met dit artikel, dat terugblikt op zijn iconische MTB-model en de innovaties die het in de wielerwereld bracht, wil Vojo hulde aan hem brengen.

Balkframe, volledig geveerd … een schok in 1991!

Tegenwoordig is het bijna vanzelfsprekend om op een volledig geveerde mountainbike te rijden, maar dat was niet altijd het geval. Echt niet! Laten we een reis terug in de tijd maken naar het einde van de jaren 80: in die tijd reed bijna iedereen nog met een stijf frame en een stijve vork en RockShox had nog maar net de allereerste verende voorvork uitgebracht, de RS-1. Op dat moment was Robert Reisinger net afgestudeerd in Californië met een graad in werktuigbouwkunde.

Reisinger vond zijn eerste jobs in de luchtvaart, waar hij ook bekend staat omdat hij de eerste helikopter heeft ontwikkeld die alleen met menselijke kracht kan vliegen. Hij combineert dit met banen in de motorcross, zijn passie. Hij was zelfs een tijdje testrijder voor Kawasaki. Hij is een manusje-van-alles en is ook geïnteresseerd in het mountainbiken, een sport die in de jaren tachtig een hoge vlucht nam in de VS en over de hele wereld.

Het was in San Luis Obispo, tussen San Francisco en Los Angeles, op een steenworp afstand van de California Polytechnic State University waar hij afstudeerde, dat hij Mountain Cycles creëerde met één idee in gedachten: om de kleine MTB-wereld, die de neiging heeft om op zijn lauweren te rusten, wakker te schudden door met principes en technische oplossingen uit de motorcross op de proppen te komen. Want waarom zouden een achtervering, schijfremmen en een omgekeerde vork niet ten goede kunnen komen aan het mountainbiken, terwijl ze de norm zijn in motorcross?!

In 1989 begon Robert Reisinger met de ontwikkeling van zijn eerste mountainbike en in 1991 lanceerde hij de Mountain Cycle San Andreas. Een echte schok, want die fiets is zo anders dan alles wat tot dan toe bestond. Hij heeft niet alleen een achterwielophanging met een single pivot-systeem met een zeer hoog draaipunt en een ‘banaanvormige’-arm (het was niet de eerste keer dat we dit zagen, maar hij behoorde duidelijk tot de voorlopers), maar hij heeft ook een aluminium monocoque balkframe (dit was wel de allereerste in de fietsindustrie).

Nog een originaliteit: dit balkenframe werd slechts in één maat geproduceerd, en het is de wieg die de zitbuis vasthoudt die verstelbaar is om zich aan te passen aan de grootte van de rijder. Deze wieg omringt de schokdemper. Het San Andreas-frame heeft een massief uiterlijk, maar is toch zeer elegant en is ook zeer stijf, dankzij de architectuur, de constructie en het extra grote draaipunt.

De omgekeerde MTB-vork van Suspenders

Toen Reisinger zijn San Andreas ontwikkelde, waren er nog maar heel weinig verende vorken op de markt en hij dacht dat hij meer veerweg en meer stijfheid kon bieden met, wederom, een op motorfietsen geïnspireerd ontwerp. Zo ontwikkelde hij de Suspenders-vork, die voor die tijd een veerweg van 50 mm bood.

Historisch gezien arriveerde deze MTB-vork zelfs vóór het San Andreas-frame. “Met slechts $ 5.000 op zak toen ik mijn bedrijf startte, moest ik keuzes maken”, vertelde Reisinger in een interview bij onze collega’s van Pinkbike. “Toen ik deze vork ontwierp, kwam ik terug van tests met Kawasaki en we hadden net een omgekeerde Fox-vork op mijn motor gezet. De verandering was radicaal, meer gevoeligheid, minder flex, … voor mij was het een evidentie.” Maar de aanpassing aan de fietsen was niet zo eenvoudig. Onze man kon het extra grote ontwerp van het bovenste deel en de buitenste vorkpoten (zoals op een motorfiets) gemakkelijk overnemen, maar hij kreeg te maken met andere uitdagingen.

Het eerste grote probleem kwam voort uit het ontbreken van naven en assen met een grote diameter, vergelijkbaar met die op motorfietsen. Een traditie uit het wielrennen legde Quick Releases met een kleine diameter op als standaard bij het mountainbiken. Reisinger zocht de grenzen op door een extra grote as met een diameter van 12 mm te creëren, die met een paar aanpassingen net in een klassieke naaf paste, en hij ontwierp ook open maar diepe uitvaleinden op zijn vork om voldoende stijfheid te verkrijgen.

Voordat we het hebben over de schijfremmen, die essentieel zijn bij een omgekeerde MTB-vork, willen we erop wijzen dat het binnenin eenvoudige elastomeren zijn die we aantreffen. Net als op de achterdemper. Verrassend van een ingenieur en motortestrijder, waar andere technologieën bestaan! Reisinger legt uit: “Ik kwam al met een fiets die veel standaarden uitdaagde. Al die aanpassingen die er op motorfietsen zaten, ik dacht dat het te veel was voor de bikers van die tijd, dat het dreigde de druppel te zijn die de emmer deed overlopen. En het was ook erg ingewikkeld om de fiets aan te passen. En zwaar en duur. Ik moest er rekening mee houden om mijn fietsen te verkopen tegen een prijs die redelijk bleef. Ik heb daarom gekozen voor sets elastomeren in verschillende kleuren, afhankelijk van hun hardheid. Het was eenvoudig, betrouwbaar en uiteindelijk behoorlijk effectief voor die tijd.”

Pro Stop, de voorloper van de MTB-schijfremmen

Ook al is het niet helemaal onmogelijk (zie de STM-vork), toch is het lastig om een ​​omgekeerde vork te combineren met velgremmen. En dus waren schijfremmen, ook al afkomstig van de motorfietsen, een voor de hand liggende keuze voor Reisinger, die mede de Pro Stop ontwikkelde, die kan worden beschouwd als de eerste schijfrem ontworpen voor het mountainbiken.

Overtuigd door hydraulische remmen, maar zich bewust van de moeilijkheid om een ​​volledige rem te ontwikkelen en de noodzaak om mountainbikers gerust te stellen door deels bekende apparatuur te blijven gebruiken, koos Reisinger voor een hybride systeem met een traditionele remhendel met kabel die een hendel activeerde die aan de remklauw was bevestigd; een remklauw die wel een hydraulisch systeem bevatte om de zuigers te activeren.

De schijven waren gemaakt van aluminium en werden zwevend gemonteerd om tijdens het remmen automatisch uit te lijnen met de remklauw. Ze werden eerst, als een cassette uit die tijd, op gemodificeerde Bullseye-naven geschroefd, daarna werkte hij samen met Pulstar om naven te ontwerpen met rechte spaken en een specifieke interface voor de schijf, die kan doen denken aan de huidige Centerlock. Nog een grote uitdaging: remblokken van hoge kwaliteit produceren, en uiteindelijk vond hij bij een Amerikaanse leverancier van remblokken voor auto- en motorraces (Nascar, Indy, enz.) wat hij zocht en kon hij remblokken op maat laten maken met een custom remvoering.

De erfenis van Reisinger

Misschien had je voor het lezen van dit artikel nog nooit over Robert Reisinger gehoord, maar deze paar regels hebben je ongetwijfeld doen beseffen welke rol hij heeft gespeeld in de ontwikkeling van het mountainbiken. Natuurlijk was hij niet de enige en het duurde even voordat de innovaties van zijn San Andreas vaste grond onder de voet kregen. Maar waar we vandaag de dag nog steeds niet vaak omgekeerde vorken op onze mountainbikes zien, zijn zijn voorspellingen over volledige veringen en schijfremmen wel uitgekomen.

Nog een onmiskenbaar teken: Mountain Cycle heeft meer dan 20 jaar een vergelijkbare constructie van het frame gehandhaafd en is erin geslaagd deze aan te passen aan een groot aantal disciplines, van XC tot DH. De Mountain Cycle San Andreas kreeg ook een mooi plekje in het Marin Museum of Bicycle in Fairfax, Californië, en in de permanente collectie van het San Francisco Museum of Modern Art. Begin jaren 2000 werd het merk verkocht aan de Kinesis-groep, maar begin jaren 2010 stopte het merk helaas geleidelijk aan zijn activiteiten. Toch laat het onze sport een zeer mooie erfenis na.

Bronnen:

Génération Mountainbike: https://generationmountainbike.com/project/1992-mountaincycle-sanandreas/
Het uitstekende artikel van Richard Cunningham dat in 2019 op Pinkbike verscheen: https://www.pinkbike.com/news/now-that-was-a-bike-mountain-cycle-san-andreas.html
Dirty Sundays en zijn ongelooflijke collectie: https://www.dirty-sundays.com/1993-mc-san-andreas-austin-politelli