Van zodra je voet zet op Vlaamse wielerbodem gaat de hartslag spontaan enkele slagen sneller slaan. Tot in het diepst van je lichaam voel je dat hier wielergeschiedenis werd geschreven. Op zondag 7 april wordt daar een nieuw verhaal bijgeschreven, want dan is het weer tijd voor de Ronde, zoals de Ronde van Vlaanderen kortweg ook wel wordt genoemd. Die dag zal een hele natie de renners vooruit schreeuwen; de winnaar wacht de eeuwige roem!

Middenin de Vlaamse Ardennen ligt Oudenaarde, een lieflijk oogend stadje waar de fiets een prominente plaats heeft. Of het nu de jonge meisjes zijn met hun kleurrijke kleren of de architect met zijn plannen onder de arm, iedereen gebruikt hier de fiets.

Terwijl de toren van de kathedraal van Oudenaarde de donkere wolken in de lucht doorprikt, vluchten wij het wielermuseum Centrum Ronde van Vlaanderen binnen. Hier wordt het erfgoed van onze wielersport bewaard.

De Flandriens

Wanneer we het museum verlaten en ons op onze gravelbikes op gang trekken, dwalen onze gedachten af naar lang vervlogen tijden. Dromerig zien we de Flandriens van weleer de dreigende weerselementen tegemoet rijden. De wind zal ook vandaag een duchtige tegenstander worden. Een echte Flandrien geeft echter niet op, daar waar renners uit vooral zuidelijke landen al snel compleet uitgeput het hoofd laten hangen. In 1985 won Eric Vanderaerden in gelijkaardige omstandigheden zijn eerste en enige Ronde. Het regende, het was ijskoud en slechts 24 van de 173 gestarte renners zou die dag de finish halen.

Onze banden zoeken grip op de gladde kasseien van de hellingen, maar al bij al liggen ze er niet al te slecht bij, zeker niet wanneer je ze vergelijkt met de – vaak op een hoopje gegooide – stenen in die andere klassieker, Parijs-Roubaix. Nee, hier lijken ze eerder koninklijk gerangschikt, net als de Vlaamse huizen die mooi op een rij staan aan de rand van het parkoers. Ons eerste helling – amper 600 meter lang – nemen we op de macht, met onze handen onderaan in de beugel van het stuur. Dit is het terrein van de rouleurs en niet van de pure klimmers.

Het lijkt wel of we hier in het verleden rondrijden. De Ronde is dan ook onsterfelijk. Of je nu met een carbon of stalen frame afzakt naar deze regio, een schaalhelm zoals we die nu kennen of een worstenhelm, schoenen uit leder of composiet … de passie blijft hetzelfde op deze plek.

Je moet wel van deze plek houden, waar het bier rijkelijk vloeit en de geur van hop zich vermengt met die van frieten. Onder de gele vlaggen met Vlaamse leeuwen aan de kant van de weg, schuilt een vurig volk dat zijn of haar vedetten komt aanmoedigen. De dag van de Ronde luistert God naar de naam Tom Boonen, Greg Van Avermaet, Johan Museeuw of Philippe Gilbert.

De kasseien houden het midden tussen asfalt en veldwegen, net zoals onze gravelfiets het midden houdt tussen twee werelden.

Deze druilerige dag in de maand maart, wanneer wij onze Ronde afhaspelen, staat in schril contrast met zondag 7 april. De dorpen liggen er godverlaten en stil bij, net zoals de vele hellingen die niet rijmen met het vlakke land waar Vlaanderen vaak voor versleten wordt. De kasseien houden het midden tussen asfalt en veldwegen, net zoals onze gravelfiets het midden houdt tussen twee werelden.

De gevreesde bulten

Bij het opdraaien van de Paterberg stokt onze adem in de keel bij het zien van de steile puist voor ons. Onze wielen botsen en knotsen tegen de granieten keien. Zwetend en zwoegend banen we ons een weg naar de top …

In het gezelschap van de nog steeds dreigende wolken stomen we richting Koppenberg. Deze vreselijke helling flirt met stroken van meer dan 20%. Gelukkig verzachten onze gravelbikes het labeur. Onze fiets valt dan ook totaal niet te vergelijken met het exemplaar van ene Jesper Skibby, die in 1987 op de Koppenberg op slag wereldberoemd werd. Skibby werd toentertijd op de Koppenberg meedogenloos omvergekegeld door een volgwagen die zijn been op een haar na miste. De arme Deen strompelde nadien te voet verder naar de top.

Als er één iemand valt, valt de rest als dominosteentjes mee

Ook voor de Koppenberg had dit euvel rampzalige gevolgen, want de Koppenberg zou voor lange tijd uit het parkoers van de Ronde verdwijnen. Pas nadat de kasseien opnieuw werden aangelegd, werd de Koppenberg in de jaren 2000 weer ten tonele gevoerd. Vandaag zijn Vincent en ik hier alleen, tijdens de wedstrijd dokkert een gans peloton over de kasseien. Als er één iemand valt, valt de rest als dominosteentjes mee, een kluwen van wielen, spaken en frames achterlatend.

De Vlaamse Ardennen zijn klein, maar ze zijn wel groot in geschiedenis. Hier in de Vlaamse klei liggen de wortels van onze wielersport en speelden, samen met Frankrijk en Italië, de beginjaren van het wielrennen zich af. De Retro Ronde is een hommage aan lang vervlogen tijden. Stokoude fietsen worden nog één keer van zolder gehaald om deel te nemen aan dit feest. Alle wielrenners zijn ook welkom in de oude hoeve aan de voet van de Oude Kwaremont dat omgevormd werd tot een café annex b&b. Hier moet je geen dorst lijden …

324 kilometer afzien

Tussen de Oude Kwaremont en de Paterberg werden de namen van de winnaars van de Ronde op de grond geschilderd. Vincent herinnert zich nog dat Peugeot de wedstrijd domineerde toen Tom Simpson in 1963 de Ronde won, in die tijd één van de weinige keren dat een buitenlander de wedstrijd wist te winnen. Ook nu voert België met 69 winnaars nog steeds met een straatlengte de lijst van meeste overwinningen aan. Italië en Nederland delen de tweede plaats met tien overwinningen …

In Geraardsbergen stappen we binnen in Bar Gidon voor een … Kwaremont, een lokaal bier. In de bistro zien we een groepje jongeren zitten met hun Trek-fietsen. Op de hoek van een tafel herkennen we het gezicht van Peter Van Petegem, de winnaar van 1999 en 2003. Hij is een van de erfgenamen van de allereerste Flandriens die begin 20ste eeuw het platteland en de mijnen verlieten om een beetje geld te verdienen in de kermiskoersen. Asfaltwegen bestonden toen nog niet en ze martelden hun zware versnelling terwijl hun gezicht werd gegeseld door de ijskoude wind. Paul Deman was een van hen; hij won de allereerste Ronde van Vlaanderen na een lange lijdensweg van 324 kilometer …

Begin jaren 1900 koppelde de pers hun bestaan zelfs aan de opkomst van het wielrennen. Het Franse Auto organiseerde in 1903 de eerste Ronde van Frankrijk om meer kranten te verkopen en de Gazzetta dello Sport lanceerde in 1909 de Ronde van Italië. In België stond Sportwereld in 1913 aan de wieg van de Ronde van Vlaanderen.

Ondertussen zijn we al meer dan een eeuw verder, maar de Ronde leeft als meer dan ooit tevoren. Of het nu op de Muur van Geraardsbergen is, of in de hoek van een of ander straatje, de sfeer van de Ronde hangt overal.

Praktisch

Het Centrum Ronde van Vlaanderen ligt vlak bij de Grote Markt van Oudenaarde. Spring er gerust even binnen om de sfeer uit het wielerverleden op te snuiven en vraag er meteen meer info over de drie permanent bewegwijzerde Ronde van Vlaanderen-routes (78, 103 en 114 kilometer). Meer info op crvv.be.

Nog niet genoeg van de wielerklassiekers? Lees dan zeker ook onze verkenning van Parijs-Roubaix: www.vojomag.nl/gravel-ride-een-dag-in-de-hel-van-het-noorden