Grinduro: gravel met een endurosausje
Door Léo Kervran -
Enduro met een gravelbike … wat gaan ze nog allemaal uitvinden? Toch is dit het principe van de Grinduro, een wedstrijd die in 2015 voor het eerst gereden werd in Californië. In 2021 vonden er ook in Europa twee Grinduro’s plaats, in juli in Wales en in oktober in Zwitserland. Vojo was er op Zwitserse bodem bij.
Laat ons beginnen met uit te leggen waar Grinduro voor staat. Het idee ontsproot uit het brein van Joe Parkin, een voormalig wielerprof die de weg ruilde voor enduro. Hij stelde vast dat het deelnemersveld tijdens een enduro zeer divers was, van downhillers tot xc-specialisten, van profs tot amateurs. Hij bekeek het geheel vanuit een andere invalshoek, want het leek hem wel wat om iets gelijkaardigs te organiseren waar ook criteriumspecialisten of veldrijders hun gading zouden vinden. Daarmee was het principe van een Grinduro geboren: een niet al te moeilijk maar toch leuk gravelparcours van ongeveer 80 kilometer met onderweg 4 tot 5 korte specials. De rest van de tijd staat iedereen vrij om zo hard of zo traag te fietsen als je maar wilt, te stoppen voor een verfrissing, fotopauzes te nemen …
Vervolgens moest er enkel een stevige partner aangetrokken worden en het was Giro dat als eerste op de kar sprong, meteen overtuigd van de potentie van dit soort evenementen. We maken een sprong in de tijd naar oktober 2021, wanneer we ons aan de oevers van het Ägeri meer, op een uur rijden van de Zwitserse stad Zurich, opmaken voor de Grinduro Switzerland 2021. Giro is nog steeds partner van het evenement, maar het Amerikaanse merk staat niet langer alleen: Sram, Zipp, Maxxis en komoot hebben zich bij het project aangesloten, evenals Canyon voor de Europese events.
De editie die eerder dit jaar in Wales werd gereden, wekte mijn nieuwsgierigheid en omdat Sram ons een fiets opstuurde om het nieuwe XPLR-gravelgamma te testen, groeide al snel het idee om mijn kans te wagen in de allereerste Grinduro Switzerland.
Eigenlijk had deze première al in 2020 moeten plaatsvinden, maar een zekere pandemie strooide toen roet in het eten en deed een heel seizoen, zowel in Europa als op de andere continenten (ook Australië en Japan stonden naast Californië op de planning), in het water vallen.
Welkom in Zwitserland
Terug naar Unterägeri waar we ons opmaken voor de proloog. Een Grinduro strekt zich immers uit over een heel weekend met als aperitief een proloog, gevolgd door het ‘hoofdgerecht’ op zaterdag en het dessert – een gezellig uitje met z’n allen – op zondagvoormiddag. Tussenin genieten we van concerten, nemen we een kijkje bij de stands van de partners, … Het motto van de Grinduro:“The perfect party-to-race ratio!” Dit mag dan wel een wedstrijd zijn met een klassement, we zijn hier in de eerste plaats om ons te amuseren!
De proloog kent een vrije start. Het enige wat je hoeft te doen, is je timing chip activeren voordat je vertrekt en vervolgens de markeringen volgen. Deelname is ook niet verplicht, maar we komen om te fietsen, toch? De proloog is kort genoeg (26 kilometer en 565 meter hoogteverschil) en eerder bedoeld om al een keertje te proeven van de schitterende omgeving.
We hebben al snel door dat als het hier omhoog gaat, het dat serieus doet! Dit deel van Zwitserland mag dan wel eerder heuvelachtig zijn dan echt bergachtig, de percentages spreken boekdelen.Ze kalmeren echter als het kleine, steile weggetje boven op het plateau verandert in een perfecte gravelpiste. Daar ligt de start van de enige special van de dag.
De special telt niet mee voor het klassement van de volgende dag, dus hoef je er ook niet aan deel te nemen, maar omdat het mijn eerste gravelwedstrijd is, ben ik wel benieuwd naar hoe het voelt om tien minuten volle bak te gaan.
De start is snel op een brede schotterweg die licht naar beneden loopt. Een haarspeldbocht later bevind ik mij in een korte afdaling die niet zou misstaan in een MTB-wedstrijd. Er zijn trapjes afgeboord met boomstammen, er is modder en er zijn stenen … Bij lage snelheid vormt dit geen probleem, maar wanneer je sneller gaat kan je jezelf hier geen fout veroorloven.
Het is echter nog niet gedaan, want wat volgt is een nauwe bocht die heel wat bikers danig verrast (en hen rechtdoor het veld doet insturen). Tot slot rijden we terug over de brede schotterweg naar de aankomst. Explosief, gevarieerd en stuurmanskunst … dit lijkt wel de perfecte cocktail voor plezier op de fiets. Het voorspelt alvast veel goeds voor de volgende dag!
Fietsen in alle soorten en maten
We keren terug naar het Grinduro-festivalterrein dat met het binnensijpelen van de deelnemers weer tot leven komt. Op de stand van Canyon is een kapper aan het werk, over het hele salon zijn stalen pareltjes te bewonderen en komoot heeft zijn bar geopend …
De deelnemers zijn van een divers pluimage. Man of vrouw, jong of oud, verschillende vestimentaire stijlen en verschillende nationaliteiten, we kruisen ze allemaal. Allen zijn ze aangetrokken door de ‘nieuwe’ format en de wetenschap dat ze een leuk weekend zullen beleven, zowel op als naast de fiets.
De fietsen zijn al even verschillend als de eigenaars. De regels specificeren dat men “elke fiets aangedreven door pedalen” kan gebruiken (alleen e-bikes zijn niet toegestaan).Zo zien we frames in staal, aluminium, titanium en carbon, maar ook platte sturen, telescopische zadelpennen, cantileverremmen en schijfremmen, twee singlespeeds, banden met een breedte van 33 tot 52 millimeter, een paar full suspension mountainbikes en aantrekkelijke afmontages zoals deze Santa Cruz Highball uitgerust met een RockShox Sid en een gravelstuur …
Zelf kreeg ik van Sram een Lauf True Grit in bruikleen die volledig is uitgerust met XPLR-onderdelen zoals een Force AXS XPLR-aandrijving, een RockShox Reverb XPLR-zadelpen en Zipp 101 XPLR-wielen met Zipp G40-banden. Het is voor ons altijd interessant om tijdens een duurtest de onderdelen ook in een wedstrijd het vuur aan de schenen te leggen.
Ongeacht de fiets, zal iedereen op zaterdag over hetzelfde parcours rijden.In zekere zin lijkt deze vrolijke puinhoop een beetje op de begindagen van het mountainbiken!
Om de nacht door te brengen, hebben we de keuze tussen de tent of de camping (douches en staanplaatsen zijn inbegrepen in de inschrijving) … of het hotel, althans voor de enkele journalisten die door Sram waren uitgenodigd, waaronder wijzelf. Je begrijpt dat we een verscheurende keuze moesten maken, want wat hadden we graag de echte Grinduro-ervaring beleefd met als kers op de taart het ontwaken met alpenhoorns. Puur uit beleefdheid hebben we toch maar voor het hotel gekozen.
Pedal to the metal
Zaterdag, wedstrijddag! Tussen 9 en 9u30 wordt er gestart in verschillende golven en beginnen doen we met een opwarming van dertig kilometer alvorens de eerste special opdoemt.
Al snel worden er pelotonnetjes gevormd naargelang de mogelijkheden van de bikers om de verschillende hellingen te bedwingen. In groep rijden is altijd leuk en het helpt om jezelf wat weg te steken en de benen te sparen voor wat komen gaat. En dat is niet van de poes, want er staan vandaag 93 kilometer en 2600 hoogtemeters op het menu.
Jagen deze cijfers je angst aan? Weet dan dat je ook kan opteren voor een iets lichtere versie, de Grindurito. Deze laatste is de helft korter en mijdt ook de meest technische stroken van het parcours, maar laat wel toe om de sfeer op te snuiven zonder de druk van de specials.
Na bijna twee uur rijden, we zitten boven in de heuvels met onder ons het meer, herinnert een bord “Stage 1 – Start in 500 m” ons eraan dat we bezig zijn met een wedstrijd en dat het tijd is om wat harder op de pedalen te duwen. Een steile afdaling over een oud pad en een bijna haakse bocht brengen ons op een klim en we zijn vertrokken!
Het voordeel van dit format is dat je de tijd kan nemen om te recupereren alvorens je terug op gang te trekken.
De special is kort – slechts 1,1 kilometer – maar dat wil niet zeggen dat het een eitje wordt. De weg blijft maar stijgen en we moeten op deze afstand 120 hoogtemeters overwinnen. Gemiddeld betekent dat meer dan 10%, maar het is vooral wanneer het pad smaller en steiler (15-16%) wordt dat het door de vele stenen moeilijk wordt. In het bos zijn het dan weer wortels die ons het leven zuur maken en we zijn zelfs genoodzaakt om enkele meters te lopen. Ook op de twee houten bruggetjes moeten we een trapje nemen.
Ik ben nauwelijks halfweg de special maar mijn hart slaat al tegen 197 bpm. Gelukkig is het vervolg makkelijker. Ik moet enkel nog een korte strook modder overwinnen alvorens de gravelweg terug te vinden die me naar de finish zal leiden. Oef, de eerste special zit erop. Het voordeel van dit format is dat je de tijd kan nemen om te recupereren alvorens je terug op gang te trekken.
En je kan maar beter even de tijd nemen, want de tweede special komt er al snel aan. Hij is compleet anders dan de eerste. Gedurende drie kilometer krijgen we enkel een piste voor de wielen met 100 positieve hoogtemeters en 60 negatieve. Wil je hier een goede tijd neerzetten, dan moet je krachtig bergop kunnen rijden en bergaf de bochten kunnen afsnijden. In een Grinduro moet je veelzijdig zijn.
Wat volgt is een lang verbindingsstuk van 40 kilometer. We rijden in de kantons Zug en Schwyz, dan weer boven in de alpenweiden, dan weer langs boerderijen beneden in de vallei.
Enkel sterke magen waren in staat om dit na zo’n zware klim naar binnen te werken, maar voor de anderen (inclusief mezelf) was er enkele kilometers verderop nog een tweede bevoorrading met pasta, kleine toetjes en koffie, … Genoeg om krachten op te doen voor het tweede deel.
De route van de namiddag is met minder hoogtemeters makkelijker dan het ochtendgedeelte. De kilometers vliegen voorbij. Onze aandacht mag echter niet verslappen, of de ontmoeting met de plaatselijke wilde dieren zou wel eens slecht kunnen aflopen …
Eindelijk komen we bij de start van de derde special. Deze kreeg de naam After Lunch Punch en heeft net zoals de eerste special een sterk MTB-karakter. Eerst gaat het achter de boerderijen steil omhoog en na een kort vlak stukje aan de rand van het bos, waar we geen snelheid kunnen maken, duiken we tegelijkertijd het bos en de afdaling in.
Ah, waren alle specials maar zo leuk!
In alle bescheidenheid kan ik wel zeggen dat ik over de nodige MTB-skills beschik en dus stort ik me blij als een kind naar beneden. Ik wil die concurrent die ik bergop net heb ingehaald nog wat meer achterstand aansmeren. Een fractie van een seconde later word ik echter compleet verrast. Mijn ogen zijn nog niet gewend aan de duisternis in het kreupelhout en ik onderscheid met moeite het stenige pad dat we moeten nemen. Ik moet in allerijl mijn traject aanpassen en een nood bunny hop doen en met een beetje geluk sta ik veilig beneden zonder de remmen aan te raken. Een laatste modderige bocht brengt ons uit het bos waar we de sprint kunnen inzetten in de laatste rechte lijn tussen twee weilanden. Ah, waren alle specials maar zo leuk.
De volgende special komt al snel en net als deze ochtend kan het verschil niet groter zijn. Het laatste getimede deel van de dag is 2,7 kilometer lang met 125 hoogtemeters. Het traject is één lange, gestage heuvelklim met een helling van ongeveer 3-4% langs een rivier, punt!Hier is het de pure kracht die spreekt.Het tegenovergestelde van mijn favoriete terrein (lang leve de steile hellingen) en het is niet mijn overhaaste start die me veel tijd gaat doen winnen.
Het is zwaar, het is lang en met het verstand op nul worstel ik me naar boven. Eens over de finish moet ik net als heel wat anderen even zoeken naar mijn adem. Het zwaarste ligt nu achter ons, er rest nog een kleine tien kilometer tot het kamp. Eerst stijgen we nog wat hoger naar de top waar we eindelijk weer een blik kunnen werpen op het meer. Even voel ik de vermoeidheid niet meer.
In totaal zal ik tijdens deze Grinduro maar liefst 5h24 op de fiets zitten waarvan ik slechts 25 minuten nodig had voor de gechronometreerde specials. In vergelijking met klassieke ‘marathons’ waar men van start tot finish de chrono laat lopen, is dit toch wel heel wat toegankelijker. Door de sfeer hebben we meer de indruk een leuke fietstocht gemaakt te hebben in het gezelschap van gelijkgestemden dan een wedstrijd gereden te hebben. De adrenaline rush onderweg was echter net hetzelfde als in een wedstrijd.
Party time
Maar het feest is nog niet voorbij. Het voordeel van een wedstrijd op zaterdag is dat je de volgende dag niet vroeg moet opstaan. De Grinduro heeft dit goed begrepen. ‘s Avonds zijn er enkele optredens voorzien en in afwachting daarvan is ook het salon weer open.
Bij Sram worden de glazen en de pijltjes bovengehaald, bij komoot kan je terecht voor een lekkere massage, op het grasveld wordt aan yoga gedaan … Enkel de beer die we eerder al hadden ontmoet, ziet er een beetje vermoeid en totaal ongevaarlijk uit.
Tussen de stalen showmodellen, gesponsord door de bekende Italiaanse buizenfabrikant Colombus, ontdekken we deze leuke WishOne in de kleuren van de Grinduro.
Na het avondeten verzamelt iedereen zich voor het podium voor de prijsuitreiking en de optredens. Na twee lokale bands neemt DJ Dance Armstrong het over om tot diep in de nacht door te gaan …
Voor zij die er nog zin in hebben, heeft komoot de volgende dag een Hangover Ride gepland. Op het menu: 31 kilometer en 770 hoogtemeters om het weekend in schoonheid af te sluiten, en dat op wederom andere paden.
De route loopt over enkele prachtige trails die we er graag de dag voordien bij hadden gehad, liefst in de specials. Zo was er een geweldig bospad over gravel, een al even geweldige singletrack die afwisselend door het bos en de alpenweiden liep en weggetjes zonder verkeer boven in de heuvels.
Het principe van een enduro gravel beviel ons al op papier en na afloop kunnen we enkel maar zeggen dat we er compleet weg van zijn. Sportief klopt het format helemaal en we hebben een heerlijke dag op de fiets doorgebracht. Het lagere aantal specials – in vergelijking met een MTB-enduro – past goed bij de gravel spirit waar ontdekking en avontuur nooit ver weg zijn. Vanuit het oogpunt van een mountainbiker kunnen we betreuren dat er vooral over gravelpistes werd gereden ten koste van singletracks, maar als we de getrouwen van de Grinduro mogen geloven was dit de makkelijkste editie van allen. De wedstrijden over het Kanaal zouden heel wat technischer zijn.
De Grinduro gaat echter veel verder dan dit sportieve aspect. Door zich over een heel weekend uit te strekken en veel extra activiteiten aan te bieden, krijgt het evenement de vorm van een echt wielerfestival, maar wel klein genoeg om erg gezellig te blijven. Kwam het water je in de mond van ons artikel? Goed nieuws, Europa verwelkomt in 2022 drie Grinduro’s! Aan die van Wales en Zwitserland wordt in oktober de Grinduro Italië toegevoegd, waarvan de precieze locatie en datum binnenkort bekend zullen worden gemaakt.
Meer info via grinduro.com
Onze test van de Lauf True Grit met Sram XPLR-onderdelen vind je hier: www.vojomag.nl/test-nieuw-sram-xplr-een-bepaalde-visie-op-gravel