Interview | Anne Terpstra: ”Ik kan emoties weer voelen en oprecht blij zijn!”
Door Juul van Loon -
Het finaleweekeinde van de wereldbeker liep uit op een grote teleurstelling. Anne Terpstra kwam er niet aan toe om geschiedenis te schrijven. In plaats van met Alessandra Keller en Rebecca McConnell te strijden om de eindzege, werd het door een ontsteking van haar speekselklier een lijdensweg in de leiderstrui. Toch kijkt de veelvoudig Nederlands kampioene met een goed gevoel terug op haar seizoen. Haar beste, maar ook haar makkelijkste ooit. Afgelopen winter liet ze namelijk een chronische depressie eindelijk achter zich.
De al weer wat afgenomen zwelling van haar wang verhulde nog een klein beetje de grote glimlach die haar prestatie haar opleverde. Terpstra stond in Val di Sole dan wel niet op het gehoopte hoogste treetje van het podium, toch was ze kort na de voor haar zo vervelend verlopen races zichtbaar blij met de derde positie in het eindklassement.
Enkele dagen later is de renster van Ghost Factory Team nog een klein beetje aan het kwakkelen met haar gezondheid, maar kan ze de situatie hélemaal relativeren. “Ik ben trots op wat ik heb gepresteerd, en ook op wat we met het team hebben laten zien”, vertelt ze.
We hebben een fantastisch seizoen gehad, dat kan zo’n bizar laatste weekeinde niet verpesten!
“We zijn zo goed mogelijk met de situatie omgegaan en hebben een fantastisch seizoen gehad, dat kan zo’n bizar laatste weekeinde niet verpesten! Ik heb er alles aan gedaan, het mocht helaas niet zo zijn. Dat neemt niet weg dat het mentaal zware dagen waren. Vooral vrijdag, toen in het ziekenhuis duidelijk werd dat optimaal presteren erg lastig ging worden. Daarna wist ik dat ik er alleen maar het beste van kon maken. Dat is niet eens zo slecht gegaan. Ik heb mezelf helemaal leeggereden.”
Vermoedelijk was een maag-darmvirus de oorzaak van de ontsteking in haar speekselklier. Donderdag voelde Terpstra zich al niet goed, in de daaropvolgende nacht ontstond er een flinke zwelling in haar wang. Een hectische vrijdag volgde, waar ze na een lang verblijf in een Italiaans ziekenhuis antibiotica kreeg voorgeschreven en die in de avond eindigde in een opgave in de shorttrack. Een volle dag rust later was ze alweer iets opgeknapt, maar tijdens de crosscountry nog niet in staat tot optimaal presteren. Ze finishte als 45ste. Lang niet voldoende om de leiderstrui te behouden.
“Toch ben ik gestart met de hoop dat het nog zou lukken”, kijkt Terpstra terug. “Ik had de scenario’s in mijn hoofd. Het zag er aanvankelijk nog kansrijk uit ook, omdat ook Alessandra en Rebecca geen topdag hadden. Maar ik voelde me verschrikkelijk op de fiets. Ik kon mijn benen niet voelen, omdat ik zo misselijk was.”
Elke keer als ik werd ingehaald, hoorde ik opbeurende woorden. Dat was zo mooi om mee te maken
“Ik nam een gel, om nog wat energie binnen te krijgen. Dat doe ik normaal nooit. Ik dacht alleen maar: ‘hou vol, hou vol’. Wat me op de been hield waren de aanmoedigingen. Van de mensen langs de kant, maar ook van mijn concurrenten. Elke keer als ik werd ingehaald, hoorde ik opbeurende woorden. Dat was zo mooi om mee te maken.”
Tijdens zo’n ellendig weekeinde toch nog kunnen genieten van de mooie dingen, en kort na afloop al zo terug kunnen kijken op al het positieve wat het seizoen haar heeft gebracht. Terpstra geeft eerlijk toe: dit had ze vorig jaar niet gekund. En de jaren daarvoor ook niet.
“Het was mijn makkelijkste seizoen, en dat zeg ik niet voor niks”, stelt ze openhartig. “Ik heb altijd problemen met mijn stemming gehad. Geen grote depressie, maar er waren flinke periodes dat ik naast de fiets niet happy was. Deze winter kreeg ik bij een psycholoog de diagnose dysthymie, chronische somberheid. Door hem heb ik ook geleerd er mee om te gaan.”
Het is moeilijk te omschrijven wat ik in het verleden voelde. Al sinds ik jong was, had ik regelmatig last van mijn eigen negatieve gedachten
Sterker nog, Terpstra is sindsdien zonder klachten. “Het is moeilijk te omschrijven wat ik in het verleden voelde. Al sinds ik jong was, had ik regelmatig last van mijn eigen negatieve gedachten. Als dat lang duurt, word je daar ontzettend moe van. De afgelopen winter ging het simpelweg niet meer. Er was geen manier om door te gaan. Toen heb ik hulp gezocht en dat heeft me onverwacht snel geholpen. Ik kreeg een stappenplan aangereikt, waarmee ik met die negatieve gedachten om kan gaan. Het is echt niet heel moeilijk, maar iemand heeft me dat uit moeten leggen. Nu heb ik die gedachten totaal niet meer.”
Dat Terpstra zich de afgelopen jaren vaak ellendig voelde, is niet aan haar prestaties te zien. Sinds haar overstap naar Ghost in 2016 maakt ze een gestage ontwikkeling door. Ze groeide uit tot een ontzettend stabiele factor in de wereldtop en finishte de laatste seizoenen zelden buiten de top tien van een World Cup – de reden ook waarom ze op weg was naar de eindzege.
“Terwijl ik me niet goed voelde, pakte ik zilver op het WK van 2021”, geeft ze aan. “Heel erg raar eigenlijk. Maar het komt omdat ik er op de fiets geen last van had, daar functioneerde ik gewoon. Soms ging het daarnaast ook even goed. Daardoor heeft het lang geduurd voordat ik er echt aan ben gaan werken. Voor afgelopen winter was het denk ik ook nog niet het goede moment. Het is een proces dat stap voor stap gaat, en waarin je geen stap kunt overslaan. Dat het nu ineens over is, kon ik in het begin eigenlijk niet geloven. Maar het is fantastisch om mee te maken. Het allermooiste is dat ik emoties weer kan voelen en oprecht blij kan zijn.”
Dus ook met een derde plek in de wereldbeker, terwijl de de winst buiten je schuld om uit je handen is geglipt. En vooral ook met de omgeving die het voor haar mogelijk maakt zo te presteren. Haar coach Guido Vroemen, en haar team met haar Duitse vriend Thomas Wickles als manager. “Guido is voor mij belangrijk als trainer, maar minstens even belangrijk als mens. Hij geeft mij vertrouwen, is een rots in de branding. Er moet wel heel veel gebeuren voordat hij in paniek raakt. Dat ik daarnaast kan werken met mijn vriend, is bijzonder. We maken veel mooie dingen samen mee. We blijven wel professioneel. Niemand in het team mag er last van hebben dat wij een relatie hebben.”
Ik denk dat mijn kracht is dat ik er altijd alles uithaal wat erin zit
Een ander voordeel: ze is vanwege haar partner een paar jaar geleden verhuisd richting Duitsland. Tegen de Tsjechische grens woont ze met Wickles samen in een perfect mtb-gebied. “En ik heb geluk dat Thomas ontzettend goed kan sturen. Ik ben, mede door hem, een betere downhiller geworden.” Maar ook conditioneel is ze de laatste jaren sterker geworden, afgaande op haar prestaties. “Lastig om te zeggen of dat echt zo is. Ik denk dat mijn kracht is dat ik er altijd alles uithaal wat erin zit. Dat geeft veel vertrouwen in het startvak. Ik sta daar en weet: er gaat vandaag iets goeds uitkomen. Al kan er natuurlijk altijd iets buiten je schuld om gebeuren, zoals in Val di Sole.”
Doordat ze nu goed in haar vel zit, kan ze niet alleen meer genieten van haar sport en het leven daarbuiten, ze kan ook zwaardere trainingen aan. Vroemen hoeft niet meer voorzichtig met haar te zijn, stelt ze. Misschien won Terpstra daardoor ook wel haar tweede wereldbeker in Andorra (foto rechts). Al is dat parcours op een of andere manier op haar lijf geschreven: het is de plek waar ze in 2019 (foto links) als eerste Nederlandse ooit een World Cup op haar naam schreef.
“Wat dat precies is, dat weet ik niet. Blijkbaar liggen die klimmen en afdalingen me goed. Het bizarre is: in 2019 wist ik vooraf dat ik ging winnen. Ik durfde dat toen tegen niemand te zeggen, maar dat voelde ik gewoon. Terwijl het de weken vooraf niet per se supergoed liep. Dit jaar had ik dat gevoel juist helemaal niet. Iedereen om me heen wel. Zelfs mijn psycholoog, die helemaal niet veel van fietsen weet, dacht dat ik ging winnen.”
Het zijn prestaties die smaken naar meer. Terpstra is nog ambitieus. Ze rijdt dit seizoen nog een aantal kleinere races, maar zal zich dan gaan focussen op 2023. “Het enige voordeel van dat ik dit jaar de wereldbeker niet heb gepakt, is dat dat doel voor het komende seizoen nog open ligt.”