Marathon: in de legende van de Grand Raid Verbier-Grimentz
Door Olivier Béart -
De Grand Raid Verbier-Grimentz is één van de oudste marathons en ongetwijfeld ook één van de meest legendarische wedstrijden op de kalender. Martin Dupuis, één van onze marathonverslaggevers, was er afgelopen zomer van de partij. Herbeleef door zijn ogen deze legendarische wedstrijd … waarin hij meereed op de lange afstand van 125 kilometer!
De fiets gaat door de handen van de deskundige mecaniciens en krijgt de beroemde sticker met daarop de afbeelding van de Grand Raid
Eerste verrassing: de technische controle vindt weer plaats in Verbier, wat de toch al ingewikkelde logistiek van de wedstrijd in lijn wat makkelijker maakt. De vrijwilligers zijn erg vriendelijk en alles verloopt snel. De fiets gaat door de handen van de deskundige mecaniciens en krijgt de beroemde sticker met daarop de afbeelding van de Grand Raid. Ik krijg er nog een goodie bovenop en ik ben klaar om terug te keren naar het hotel. Ik voeg me voor het diner bij enkele goede vrienden en we doen ons te goed aan het pastabuffet. Om 21u30 kruip ik dan in bed. Hopelijk kan ik de slaap goed vatten, want de dag voor een grote wedstrijd is er toch altijd wat stress te voelen …
Zaterdag 4u30, mijn wekker trekt me uit bed en ik forceer me om te eten. Niet makkelijk zo vroeg op de dag, maar wel belangrijk. Ik wil geen spijsverteringsproblemen krijgen op de flanken van de eerste col. Om 5u30 begin ik me op te warmen in de straten van Verbier die nog ondergedompeld zijn in de nacht. Ondanks het uur zijn de straten al goed gevuld door bikers. Ik vind mijn vrienden weer en samen rijden we een stukje van de startklim.
Om 6u30 stipt, terwijl het volop licht aan het worden is, laat de starter de meute van 700 renners los!
Het weer is op dat uur nog vrij zacht, maar de organisatie heeft ons verwittigd dat er aan het einde van de ochtend regen zal vallen. Omstreeks 6u15, met de zakken vol gels, energierepen en een regenvest, zet ik me in de box van de licentiehouders, net achter de box van de favorieten waarbij enkele grote namen zoals ex-winnaar Urs Huber, Karl Platt, Lukas Flückiger, Arnaud Rapillard, Emeric Turcat en ook Sébastien Carabin. De spanning is voelbaar! Om 6u30 stipt, terwijl het volop licht aan het worden is, laat de starter de meute van 700 renners los! De favorieten storten zich meteen in de strijd. In het grote peloton voel je dat de andere deelnemers eerder voorzichtig starten, in het besef dat het wel eens een lange dag kan worden!
Samen met een ploegmaat neem ik een eerder voorzichtig ritme aan en gezamenlijk vatten we de eerste col aan die ons naar Les Ruinettes (2200 meter) voert. Het is prachtig om zien hoe de zonsopgang de omliggende bergen kleurt!
Aan de kabelbaan van Ruinettes is het al gezellig druk. Het publiek roept onze namen, met dank aan onze gepersonaliseerde stuurborden. Ik heb net de tijd om een bekertje drinken te grabbelen dat door een vrijwilliger wordt aangereikt. Ik zet me in een klein groepje, zodat ik goed beschermd in de wielen het vlakke stuk kan overbruggen dat over een piste naar de col de la Croix de Cœur voert. Direct erna stort ik me in de afdaling van de col naar het skistation Tzoumaz (1510 meter). Als je vol gas geeft, is de afdaling bij momenten lastig door de hobbelige staat van de piste.
Gelukkig ken ik ze van buiten en kom ik veilig beneden, waar ik bij de eerste bevoorrading in de vlucht een drinkbus mee gris. Vanaf hier tot Nendaz (1290 meter) is het parkoers rustiger. Op snelle pistes gaat het steeds bergop of bergaf, maar nooit lang, en met enkele fraaie uitzichtpunten op de vallei van de Rhône. Na de bevoorrading in Nendaz volgt eindelijk de eerste singletrack en de beruchte afdaling op de skipiste. Ik word dooreengeschud maar geniet. Ik ben blij dat ik gezond en wel beneden kom, want mijn voorrem is bij momenten volledig afwezig, ongetwijfeld door de nog niet gerodeerde remblokjes …
Ook hier heerst er een geweldige sfeer in het skistation. De mensen zijn in groten getale komen opdagen om de renners aan te moedigen en we hebben naar goede gewoonte recht op een streepje alpenhoornmuziek! We doorkruisen Nendaz via een bijwijlen steile singletrack vol wortels en stenen. Ik profiteer ervan om enkele concurrenten te passeren die niet al te technisch zijn … Wat volgt is van hetzelfde slag met pistes door het bos. Verheugd stel ik vast dat mijn benen goed ronddraaien. Het lijkt erop dat ik een goede dag heb, maar ik blijf rustig en focus me op mijn voeding!
Aan de bevoorrading van Veysonnaz (1330 meter) neem ik een nieuwe bidon en een energiereep aan, en ik begin aan een iets langere klim. Aan het eind hiervan zal een leuke singletrack ons aan de voet van het skistation Collons (1780 meter) afzetten. Ook hier is er weer veel publiek en dat helpt om de moraal hoog te houden, want er resten ons nog steeds 90 kilometer en een kleine 4000 hoogtemeters!
Ik verlaat het skistation via een kleine singletrack, gevolgd door enkele steile skipistes waar mijn rem me weer schrik aanjaagt … Mijn wedstrijd eindigde hier bijna in de veiligheidsnetten. Maar hey, ik heb er anderen bezig gezien, en vermits ik nog steeds heel ben, vervolg ik mijn weg door de mooie smalle straatjes van Hérémence. Ook hier laat ik me opnieuw bevoorraden. Wat een luxe dat ik niet alle gels en energierepen in één keer mee moet nemen in mijn achterzakken. Bedankt Christian!
Voor mij begint de Grand Raid pas echt als je Hérémence gepasseerd bent. Uit ervaring weet ik dat als de benen het daar al lastig hebben, het nog moeilijk zal worden om een goede tijd te realiseren! Gelukkig is dit niet het geval en ik rijd verder naar de col die naar Mandelon (2030 meter) voert. Net voor Mandelon krijg ik nog enkele haarspeldbochten te verteren. Ook hier wissel ik mijn lege bidon voor één met isotone drank. Ik bevind me eindelijk op de flanken van de col, nog steeds in het gezelschap van mijn ploegmakker Benjamin, die een ervaren en zeer regelmatige metgezel is. Ons ritme is uitstekend, onze hartslag onder controle en het regent nog steeds niet … de MTB-goden zijn met ons!
Deze tweede grote moeilijkheid van de dag is lang en vermoeiend! Beetje bij beetje haal ik renners bij. Geduldig kijk ik uit naar de alpenweiden, een teken dat de bevoorrading dichterbij komt. De lucht wordt ondertussen donkerder en donkerder. De vele haarspeldbochten volgen elkaar op en ik klim op souplesse verder. Ik voel me goed, in tegenstelling tot Benji die enkele meters moet prijsgeven. Ik kom alleen aan bij de bevoorrading en ik sla een kom soep naar binnen. Wat een genot om iets zout te eten. Ik stap terug op en ik begin aan het laatste stuk van de beklimming op een min of meer berijdbare piste vol met stenen, waardoor je goed je spoor moet kiezen.
We rijden beetje bij beetje rond het gebergte om verder door te dringen in het Val D’Hérens! De regen maakt zijn opwachting en de wolken versperren bijna ons uitzicht. De Dent Blanche en de Matterhorn zijn niet ver weg …
Aan het einde van de piste gaat de weg over in een singletrack en begint de beruchte technische zone in de alpenweiden van Mandelon, dit in het gezelschap van wat motregen waardoor de oversteek nog wat lastiger wordt! Tussen twee stenen door, werp ik een blik naar links op de tegenoverliggende helling en ik zie reeds de Pas de Lona die op me wacht. Ondanks enkele achtergebleven concurrenten kan ik de singletrack vlot nemen, en zonder tijd te verliezen doe ik mijn regenvest aan. Ik stort me in de afdaling naar Evolène. Ook deze snelle en bochtige piste ken ik heel goed. Ze is niet te moeilijk en je kan er een beetje op uitblazen alvorens het hoofdgerecht aan te vatten.
Gelukkig is het ondertussen definitief gestopt met regenen en ik geniet van de tiental kilometers piste die me naar Evolène voeren. Enkel op het einde let ik wat op wanneer het parkoers het bos induikt. Door de wortels is het daar wat technischer.
Het doorkruisen van Evolène (1380 meter) laat me toe om één van de mooiste dorpen van Wallis te bewonderen, met zijn chalets uit gebrand hout en bloemrijke balkons. Natuurlijk vergeet ik niet om mezelf te bevoorraden, want het is alweer vijf uur geleden dat ik Verbier heb verlaten en de grootste hindernis van de dag ligt nog voor me. Ik verlaat Evolène over de metalen loopbrug. Een Zwitserse biker voegt zich bij mij en moedigt me aan om hem te volgen. We realiseren ons dat we dezelfde tijd beogen en we besluiten om enkele kilometers samen te rijden en onderhouden een stevig tempo. We beginnen samen aan de steile helling die naar Eison voert. Maar alvorens daar aan te komen, dienen we nog een singletrack door het bos te nemen. Niet echt technisch, maar vol flow en dus best leuk.
Na deze korte onderbreking moeten we weer klimmen en komen we eindelijk in Eison (1650 meter) aan. Ik zie mijn bevoorrader en ik vul mijn zakken met nog meer gels en energierepen en vooral een beetje cola. Ik profiteer ervan om even te stoppen bij de technische bijstand om wat olie over mijn ketting te laten druppelen; ik heb geen zin om risico’s te nemen nu alles zo goed loopt.
Mijn Zwitserse kameraad is ondertussen al lang niet meer te bespeuren en ik neem een leuk, maar steil, pad. De benen krijgen het zwaar, wat normaal is na bijna honderd kilometer! En zeggen dat over enkele minuten, aan de andere kant van de berg, Urs Huber over de finish zal rijden in een nieuwe recordtijd onder de zes uur! Respect Meneer Huber!
Persoonlijk begin ik eerder rustig aan de zeer lange klim naar L’A Vieille. Het gaat zonder meer om de grootste brok van de dag en ik weet uit ervaring dat je je niet mag laten meeslepen en niet te snel je laatste cartouches mag verschieten. Ik blijf soepel doortrappen. Als kers op de taart haal ik een tiental renners in! Dat doet deugd! Eén van de grootste moeilijkheden van deze klim is dat je nooit het einde ziet …
Ook hier helpt mijn ervaring om mijn inspanningen goed te doseren en ik kom zelfs terug tot bij mijn Zwitserse kameraad van weleer. De bevoorrading in L’A Vieille (2370 meter) is het laatste punt waar je een tijdslimiet (ingesteld om 16 uur) moet halen. Rond de tafels vol met proviand verzamelen zich vele bikers en er is zelfs een massagetafel. Ik stop niet en neem in de vlucht enkel een bidon mee.
Vanaf hier bereid ik me voor om het zwaarste pad van de dag aan te vatten: een smal geitenpad bezaaid met keien en ‘lege’ concurrenten van de andere afstanden. Het is niet makkelijk om tussen al deze obstakels te slalommen, vooral ook omdat mijn benen de rekening beginnen te betalen van de geleverde inspanningen van de dag …
Afwisselend fiets ik en stap ik naast de fiets. Ik probeer me niet te forceren op de hachelijke passages. Het maanlandschap komt dichterbij en ik weet dat de hel (of het paradijs) niet ver meer is. En dan is daar wat iedereen het meeste vreest: het draagstuk op de Pas de Lona … Mijn tactiek is eenvoudig: duwen, duwen, en nog eens duwen … Zonder dat ik een glimp krijg van de top. De benen hebben het zwaar en zijn moe, maar mijn hoofd wil er niet van weten en het is in een trance dat ik de ene voet voor de andere zet.
Het onvergetelijke aan de Pas de Lona is ongetwijfeld de sfeer die er heerst. Je denkt dat je ijlt, want ondanks de hoogte en het sombere weer staat het hier vol met toeschouwers die iedereen aanmoedigen. Echt iedereen! Respect en een goede sfeer, wat willen we nog meer? Ook hier worden we weer getrakteerd op een alpenhoornconcert.
Magisch! Je moet in je leven als biker toch minstens één keer dit moment op de Pas de Lona meemaken! Een mix van lijden en feest, en alles in een prachtig decor. De hellingsgraad wordt zachter en ik merk de boog op die de top aanduidt van de Pas de Lona (2787 meter). Nog enkele aanmoedigingen voor de moraal en ik spring terug in het zadel. Ik heb geen bevoorrading meer nodig, full speed steek ik via een leuke singletrack het plateau over aan de voet van de Basset de Lona.
Deze moeilijkheid wordt vaak over het hoofd gezien, maar het is wel het dak van de Grand Raid op 2792 meter hoogte. Ik gooi mijn laatste krachten tegen deze kleine col en bijt op de tanden. Ik duw uit volle kracht op de pedalen, maar ik voel dat mijn benen leeg zijn. Op wilskracht overwin ik de klim. Nauwelijks ben ik boven of ik kijk mijn ogen uit.
En ook al wist ik wat me te wachten stond, het uitzicht is prachtig: het ijzig blauwe meer van Moiry en de omliggende bergen zijn pareltjes! Ik concentreer me snel terug op wat komen gaat, want de laatste afdaling naar Grimentz is alles behalve een lachertje!
De piste wordt minder bochtig en vooral sneller, en ik klamp me vast aan mijn stuur!
De mensen die het parkoers hebben uitgetekend, hebben het beste voor laatst bewaard. Een snelle piste vol keien en ontelbare haarspeldbochten met afwisselend snelle en krappe bochten. Als ik ter hoogte van het meer kom, wordt de piste minder bochtig en vooral sneller, en ik klamp me vast aan mijn stuur!
Er heerst een dubbel gevoel in mij: de zin om me te amuseren en de remmen los te gooien, en de angst om alles te verknoeien en de chrono die ik in mijn wildste fantasieën voor ogen had te vergooien! Oef, ik kom heelhuids aan de stuwdam en ik duik de singletrack in die naar de voet van dit enorme bouwwerk voert.
Hier is de stuurmanskunst aan de orde en alles kan op elk moment omslaan. Het is moeilijk om je na al die uren nog te concentreren. Ik doe mijn best en ik rijd tussen alle valstrikken door. Zonder incidenten steek ik twee of drie keer de bergstroom over.
Ik ken ze goed deze afdaling, een afdaling die reeds grote kampioenen heeft gevloerd (vraag maar aan Christophe Sauser wat hij ervan denkt) en in het moeilijkste deel stel ik me de vraag of mijn armen het nog wel gaan uitzingen tot het einde. Na enkele kleine haarspeldbochten in de steenvelden, kondigt een klein houten brugje een lange rechte lijn aan die naar het finishdorp voert. Ik laat me passeren door een concurrent die duidelijk niet aan zijn remmen moet komen … Indrukwekkend!
Ik hoor in de verte de speaker en na een kleine chicane zie ik eindelijk de aankomstboog. Zoals altijd komen de emoties naar boven, en ik voel een traan opkomen! Het is sterker dan mezelf, ik houd van de Grand Raid! Ik ben nog maar net over de streep of ik zie al enkele vrienden. We feliciteren elkaar en vertellen elkaar onze wederzijdse avonturen. Het was nogmaals een fijne dag op de Grand Raid!
Link: De website van de Grand Raid – De wedstrijd vindt in 2017 plaats op 18 en 19 augustus