Nieuw | Sram Red XPLR AXS: daar zijn de 13 versnellingen voor gravel!
Door Jan Geys -
Na de presentatie van de nieuwste generatie van zijn Red-groep – de zeer hoogwaardige groep voor de racefiets, het equivalent van de XX-groep voor mountainbiken – in mei jongstleden, onthulde Sram nu de nieuwe versie van de Red XPLR, de gravelversie van de groepset. Op het programma staat niets minder dan een kleine revolutie met een fullmount-montage zoals bij het mountainbiken … en een cassette met 13 versnellingen!
We zien je al aankomen: ja, aandrijvingen met 13 versnellingen bestaan al een tijdje. Rotor was de voorloper, waarna Campagnolo het avontuur aanging met zijn Ekar-groep, ook ontworpen voor gravel. Maar wanneer een van de twee giganten in het veld de sprong waagt, veranderen we van schaal …
Deze nieuwe Red XPLR AXS vernieuwt de XPLR-familie, die het levenslicht zag in 2021 en door Sram ontworpen werd als een brug tussen zijn MTB- en wegassortimenten (lees: Test nieuw | Sram XPLR: een bepaalde visie op gravel).
In tegenstelling tot Shimano, dat groepen heeft die specifiek zijn toegewijd aan gravelbiken (de GRX-familie), laat Sram de mogelijkheid open om in heel het gamma te shoppen naargelang het geplande programma. Wil je een crankstel met dubbel kettingblad? Zoek er gewoon één in de racefietscatalogus. Houd je van de eenvoud van het enkele kettingblad, maar wil je toch een breed toepassingsbereik? Gebruik de mountainbikecatalogus.
Dat is de aanpak van Sram, in ieder geval aan de top van het gamma. Met zijn aanbod aan draadloze aandrijvingen dat elk jaar iets groter wordt, staat het Amerikaanse merk veel ‘kruis’-assemblages toe, waarbij componenten uit verschillende universums met elkaar kunnen worden gemengd.
Deze nieuwe Red XPLR AXS voegt dus weer een druppel aan de oceaan toe, terwijl er veel compatibiliteit met reeds bestaande producten behouden blijft.
De complete groep bestaat uit een nieuwe derailleur in fullmount-montage, dat wil zeggen zonder derailleurhanger zoals de nieuwste generatie MTB-aandrijvingen van het merk (alle uitleg hier: Nieuw | Sram Eagle AXS 2023: een nieuw tijdperk breekt aan) en met een nieuwe 10-46 cassette met 13 kransen. Deze cassette weegt 288 gram (ter vergelijking: de 10-44 cassette met 12 kransen weegt 373 gram). Verder zijn er ook nieuwe enkelvoudige crankstellen met carbon cranks, al dan niet met vermogenssensor.
De hendels en remklauwen zijn die van de Red AXS 12-speed groep voor de racefiets (met elektronica verandert het aantal versnellingen op dit niveau niets meer). De remgreeprubbers vertonen dus een veel fijner en prettiger profiel in de hand dan degene die ze vervangen. Ze zijn binnenin uitgerust met een nieuwe kleine ‘satelliet’-knop, zoals we al enkele jaren bij Shimano zien en die naar wens kan worden geconfigureerd: versnelling veranderen in de ene of de andere richting, bediening van de Reverb AXS-zadelpen, verandering van pagina of menu op de fietscomputer (als deze ANT+-compatibel is) …
Het remsysteem zou comfortabeler in gebruik moeten zijn, dankzij de herziene vorm van de kap en met name de hendel. We hebben het nog niet in echte omstandigheden kunnen uitproberen, maar Sram kondigt aan dat er 80% minder inspanning nodig is om hetzelfde remvermogen te bereiken bij het remmen met de handen bovenop de remgreep, en 33% minder inspanning met de handen in de beugel.
De crankstellen zijn dus nieuw (met of zonder krachtsensor), maar ze behouden wel hetzelfde tandprofiel als voorheen, wat een dubbele compatibiliteit betekent: oude XPLR-crankstellen (maar ook MTB- en wegmodellen) werken met de nieuwe aandrijving, en de nieuwe crankstellen werken met de andere groepen van het merk. De ketting verandert niet: ondanks de verandering naar 13 tandwielen heeft Sram ervoor gezorgd dat de Red XPLR AXS nog steeds werkt met flat top-kettingen van de weg (Red, Force, Rival), zoals dat voorheen het geval was.
Houd er rekening mee dat de mountainbikekettingen met flat top van de nieuwste GX-, X0- en XX AXS-aandrijvingen, ondanks hun vergelijkbare uiterlijk, niet compatibel zijn met de groep. Nog steeds wat betreft de compatibiliteit moeten we erop wijzen dat de 13-speed cassette is gemonteerd op een Sram XDR (R van Road) vrijloop body, zoals de 12-speed weg- en XPLR-modellen van het merk.
Bij de aandrijving merken we ook dat Sram sneller schakelt dan bij vergelijkbare mountainbike-aandrijvingen, die inderdaad een beetje ‘traag’ kunnen lijken als je meerdere versnellingen tegelijk schakelt. Dit komt door het feit dat de derailleur en de ketting ‘wachten’ op bepaalde zeer specifieke punten, die op elk tandwiel zijn te vinden, om naar de volgende versnelling te gaan, om zo een zo soepel en vloeiend mogelijk schakelen te garanderen. Volgens Sram gebeurt het schakelen op gravel echter met minder koppel en is het daardoor mogelijk om de ketting sneller van het ene tandwiel naar het andere te verplaatsen.
Sram RED XPLR AXS: de prijzen
De prijzen voor de complete groep (remmen + aandrijving) zijn hoog, zeer hoog: reken op € 3960 zonder vermogenssensor en € 4465 met vermogenssensor, voor een gewicht van 2488 gram in deze configuratie. Als je echter geïnteresseerd bent in deze 13 versnellingen, hoef je niet alles te veranderen om ervan te profiteren. Omdat de nieuwe groep de ketting niet verandert en compatibel blijft met de oude shifters en enkele kettingbladen, kun je alleen de derailleur en de cassette aanschaffen. Dat laatste is nog steeds erg duur: de derailleur alleen wordt verkocht voor € 785 en de 10-46 cassette voor € 675, of € 1460 voor de twee samen.
Meer info via sram.com
Foto’s copyright Sram