Nieuwe Cannondale Scalpel Si: geraffineerde facelift

Vier jaar geleden verscheen de Cannondale Scalpel 29 voor het eerst en het was dan ook stilaan nodig om hem een serieuze facelift te schenken. Het XC- en marathonbeest van Cannondale behoudt zijn gekende lijnen, maar daarachter schuilt een gloednieuwe fiets die een speelser en levendiger karakter meekrijgt. De fiets werd aan de boorden van het Gardameer voorgesteld en wij waren er natuurlijk als de kippen bij om de vierde generatie van de mythische Cannondale Scalpel Si te ontdekken. In afwachting van een grondige test, geven we hier al de technische kenmerken mee van dit nieuwe model.

Door over te schakelen naar 29″-wielen richtte de Scalpel zich iets meer naar marathons en comfort. Maar licht is de fiets nog steeds. Maar het model voldeed niet echt meer voor de huidige wereldbekercircuits, ook al maakte Manuel Fumic er nog regelmatig gebruik van.

Cannondale paste de Scalpel dan ook aan om aan de huidige noden in crosscountry te voldoen, zonder echter de anonieme biker en de marathonrijder te vergeten. Door een hele serie punten aan te pakken is dit een geheel nieuwe fiets, maar de familiale trekjes van zijn voorgangers blijven wel behouden. Aan de naam werd Si toegevoegd zodat hij nu als Cannondale Scalpel Si door het leven gaat.

Met de nieuwe Cannondale Scalpel Si worden fun en stuurplezier prestatiefactoren

Cannondale heeft goed begrepen dat op zijn hardtails het comfort een prestatiefactor is. Voortaan maken op de Scalpel fun en stuurplezier integraal deel uit van de karakteristieken die de XC-fiets competitief maken. Dat is nieuw, en indien de belofte op het terrein standhoudt, vinden we dat zeer interessant. Later zullen we zien wat er van aan is, en in afwachting daarvan geven we hier de belangrijkste technische karakteristieken mee van de nieuwe Cannondale Scalpel Si.

Geometrie: naar de bron van plezier en efficiëntie

Als je recent nog een rondje hebt gereden op een wereldbekercircuit (zelf reden we recentelijk nog een rondje op het circuit van Nove Mesto en Albstadt), dan weet je dat de prestaties van een fiets op dit type circuit geen kwestie meer zijn van gewicht en stijfheid. Zoals Cannondale aangeeft, zijn we van XC naar XXC gegaan. En de geometrie is cruciaal om een snellere en efficiëntere fiets te maken.

En om daar in te slagen, bewandelde Cannondale een ander pad dan de huidige trend. Die trend bestaat eruit om ‘simpelweg’ een fiets te ontwerpen met een langere reach en een iets vlakkere balhoofdhoek. Of nog eenvoudiger gezegd: een langere voorkant en een vork die schuiner staat. En ook al zijn er heel wat merken die zich met dit recept goed uit de slag trekken, toch koos Cannondale, eigenwijs als ze zijn, voor een andere oplossing. Het merk koos voor een vrij vlakke balhoofdhoek voor een 29″ (69,5°), gecombineerd met een grote vorksprong om de wendbaarheid te behouden.

Peter Vallance, de productmanager vertelt: “Onze balhoofdhoek is vlakker dan bij onze directe concurrenten, en ook de offset van de vork is groter. De sleutel daarvoor is wat wij noemen de ‘fork trail’ (of naloop), want die maat combineert beide waarden (zie schema’s hieronder).”

“Een fiets met een zeer rechte balhoofdhoek, zoals de oude XC-fietsen, is wendbaar, maar op technisch terrein voel je je niet op je gemak op zo’n fiets. Door de hoek vlakker te maken, wordt de fiets stabieler en zal ook de naloop vergroten waardoor je een luie en moeilijk te besturen stuurinrichting krijgt. Door de vorksprong te vergroten, wat we gedaan hebben op de Lefty 2.0, verkrijgen we het beste van twee werelden. Wat we OutFront noemen.”

Concreet wil dit zeggen dat de balhoofdhoek verkleint van 71° op de vorige generatie naar 69,5° op de nieuwe Cannondale Scalpel. Op de Lefty 2.0 bedraagt de vorksprong 55 millimeter, wat je merkt aan de as van het voorwiel die meer naar voor schuift in de vork. Dat helpt om in alle rust technische passages aan te vatten, want de wielbasis van de fiets is langer. Cannondale raakte niet aan de lengte van de bovenbuis, die een belangrijke factor blijft voor de wendbaarheid.

Voor de rest herneemt de nieuwe Cannondale Scalpel de geometrie van de hardtail die twee jaar geleden verscheen, de F-Si , maar dan met een 10 millimeter kortere stuurpen die standaard wordt gemonteerd. In deze tabel zie je dat de Scalpel ook beschikbaar is met 27,5″-wielen voor de damesversie (een première voor dit model!) in XS, S en M, alsook in een Small voor de heren.

Asymmetrische achterkant: korte liggende achtervork, geen Boost

Een ander punt waar Cannondale hetzelfde doel wil bereiken als zijn concurrenten, maar door een andere weg te bewandelen, zijn de korte achtervorken. Dit is een zeer belangrijke parameter voor de wendbaarheid van de fiets, maar ook voor de nervositeit ervan. Op de nieuwe Cannondale Scalpel bedraagt de lengte van de liggende achtervork 435 millimeter, tegenover 444 millimeter op zijn voorganger. Om deze afmeting te bereiken op een 29″, moest het merk wel de 148×12 Boost-standaard laten voor wat het is, en trouw blijven aan de 142×12.

Om daar in te slagen, greep Cannondale terug naar het ‘Asymetric Integration’-systeem dat eerder op de F-Si verscheen. Het eenvoudige principe daarachter is als volgt: “Als iets je weerhoudt om een korte achtervork te maken, verplaats het dan, zodat het niet meer in je weg staat.” We hebben het hier natuurlijk over het crankstel en de voorderailleur, die actueel blijft op de nieuwe Scalpel. Deze worden zes millimeter naar buiten verplaatst, waardoor de band meer ruimte krijgt. Mede daardoor kon de liggende achtervork korter gemaakt worden.

Ook het achterwiel moet dan een wijziging ondergaan, want dit verlangt nu een specifieke bespaking. Het voordeel daarvan is dat het wiel geen ‘paraplu’ meer heeft. Onder die term wordt de klassieke asymmetrie van een wiel verstaan dat links en rechts spaken van een verschillende lengte gebruikt, alsook een ongelijke spanning. In het geval van de Scalpel hebben alle spaken dezelfde lengte en de spanning is in evenwicht. Wat dan weer een invloed heeft op het rijgedrag van het wiel.

Het gewicht: nog steeds een strijdros

Ook al is het gewicht niet langer de enige en unieke prioriteit, zoals in een bepaalde periode het geval was, het blijft wel een belangrijke factor.

Met de nodige humor deelt Cannondale mee dat zijn frame één van de lichtste is op de markt …

… want met een kwinkslag vertelt Peter Vallance wat je moet doen om aan hetzelfde gewicht te komen van een Specialized Epic: “Je kan een binnenband en CO2-patroon aan je Scalpel hangen … of een goede steak meenemen voor in geval je een hongerklop moest krijgen onderweg.”

Demper, scharnierpunten, enz: de evolutie van de vering

Om gewicht te winnen, maar ook opdat de demper nog preciezer zou werken en het XC-rendement zou verhogen zonder de marathonkant van de Scalpel 29″ te verliezen, heeft Cannondale ook de vering grondig onder handen genomen.

Op de achterdriehoek ontbreekt nog steeds een scharnierpunt in de nabijheid van de as van het achterwiel. Cannondale mikt nog steeds op de flexibiliteit van het carbon om het inveren van de achtervorken op te vangen. De remklauw vond een plekje op de liggende achtervork en niet langer op de staande achtervork. Net zoals op de Lefty-vork zijn de gaten voor de remschijven op het frame van het FlatMount-type, een standaard die we steeds meer zien opduiken op de weg. Deze kunnen door middel van een aluminium adapter wel nog omgebouwd worden naar een klassieke Postmount … ook al zagen we dat de fiets van één van de ingenieurs gemonteerd was met een Shimano-remklauw voor gebruik op de weg en een remschijf van 140 millimeter!

De link is voortaan uit carbon en weegt nog slechts 68 gram. Ze is beschikbaar in twee maten, één voor 29″ en één voor 27,5”.

Het lagerpunt wordt voortaan gemonteerd met het LockR Pivot System, een principe dat afkomstig is van GT en dat we ook zien bij Santa Cruz. Het bestaat uit een centrale buis en een zeer fijne as (die een zeer lichte voorspanning van de lagers verzekert) en expanders/kapjes die vermijden dat alles loskomt of vuil wordt.

Voor de demper werd gekozen voor een RockShox Monarch met een bout/bout afstand van 190 millimeter. De voorste bevestigingsbout werd zeer esthetisch geïntegreerd in het frame en is maar aan één kant zichtbaar. De hydraulische RockShox XLoc FullSprint-bediening op het stuur laat toe om simultaan de twee veringen te blokkeren, en dit met slechts één beweging van de duim. De leiding die naar de demper loopt, loopt volledig door het frame.

Nu we het toch hebben over zaken die in de bovenbuis verborgen zijn, voor de nieuwe Cannondale Scalpel werd speciaal een adapter ontwikkeld voor de Shimano Di2-batterij. Deze kreeg een plaats in het verlengde van de demper, waar hij stevig op zijn plaats blijft zonder risico op trillingen. Slim, vooral omdat de zadelbuis daardoor vrij blijft voor het gebruik van een dropper post. Maar dat is misschien nog maar het begin …

… te oordelen naar een patent dat Cannondale laatst deponeerde. Dat patent betreft een apparaat om veringen die uitgerust zijn met sensoren elektronisch te bedienen! Maar, vele patenten zien uiteindelijk nooit het daglicht, dus afwachten of dit ooit iets wordt. Maar het is wel interessant!

Laatste details

Cannondale heeft een systeem op punt gezet waarbij de kabels op een bijzonder propere manier door het frame lopen. De kabels en leidingen verroeren geen vin eens je op het terrein bent en het onderhoud of vervangen van de kabels zou ook een makkie zijn.

Een laatste belangrijk punt is, en het toont dat de ingenieurs wel degelijk ook aan langere wedstrijden dachten bij het ontwikkelen van de nieuwe Cannondale Scalpel, dat er op het frame twee drinkbushouders kunnen gemonteerd worden, tegenover één op de vorige generatie.

De catalogus: 10 versies, vanaf 2999 euro

Het assortiment van de Cannondale Scalpel start met de Scalpel 5. Deze heeft een aluminium frame en een dubbel kettingblad. Kostprijs: 2999 euro. Aan het andere uiterste vinden we (rechts op de foto) de Cannondale Scalpel Black Inc met XTR Di2, Enve-wielen en Chris King-naven. En die wordt de jouwe voor 11999 euro … Waanzinnig duur dus en enkel bestemd voor de gefortuneerden onder ons. Trouwens het Scalpel-assortiment behoort sowieso bij de duurdere en helaas moeten we er bij vertellen dat de prijzen nog gestegen zijn in vergelijking met de vorige versie.
De Cannondale Scalpel Carbon 4 en Carbon 3, respectievelijk voor 3999 en 4999 euro.

De Scalpel Carbon 2 (5999 euro) en 1 (6999 euro). Vanaf het model Carbon 1 maakt men gebruik van het lichtere Hi-Mod-carbon voor het frame.
De Scalpel Carbon Race (die we hebben getest) en Team (met Sram Eagle, net zoals de teamfietsen) van respectievelijk 8499 en 8999 euro behoren tot de topmodellen in het assortiment.

Er staan ook twee damesmodellen op het programma, de Cannondale Scalpel WMN Carbon 2 (3999 euro) en 1 (5999 euro). Zoals eerder al gezegd, zijn deze dus uitgerust met 27,5″-wielen.

Cannondale Scalpel 2017: de eerste indruk

Gedurende een dag konden we kennismaken met de nieuwe Cannondale Scalpel en we reden er zowel wat rondjes mee op een gevarieerd crosscountrycircuit, dat drie varianten kende, als een rit in lijn van een dertigtal kilometer die ons naar het Gardameer voerde. Daardoor kregen we reeds een eerste indruk van wat dit nieuwe frame (de Race-versie) waard is.

Benieuwd naar onze eerste indruk aan het stuur van de Cannondale Scalpel Si Race, klik dan hier!