Ontdekking | La Thuile: de verborgen parel van de Alpen

Sinds enige tijd kwam er ons een gerucht regelmatig kloppend ter ore. Het schijnt dat er aan de Italiaanse kant van de Alpen, in een vallei dicht bij de Franse grens, een klein dorpje ligt met enkele van de mooiste trails ter wereld … Een paar weken geleden hadden we eindelijk de gelegenheid om zelf te gaan kijken of La Thuile zijn reputatie echt verdient. Hier een terugblik op een ontdekking die ons nog lang zal heugen:

Alvorens op het artikel in te gaan, is een kleine verduidelijking noodzakelijk: pas op dat je La Thuile in Italië niet verwart met La Thuile in Frankrijk! Wij bevinden ons hier niet in het massief van de Bauges, op enkele minuten van Chambéry, maar op de hoogten van de Val d’Aoste, tussen de Petit-Saint-Bernard pas en de Mont Blanc. Tussen beide dorpen zit een afstand van bijna 150 kilometer en je komt onderweg de steden Albertville en Bourg-Saint-Maurice tegen.

De plaatselijke bewoners kunnen je verzekeren dat ze regelmatig telefoontjes krijgen van verstrooide toeristen die naar het “verkeerde” La Thuile zijn gegaan en die veel moeite hebben om hun accommodatie, de skiliften, enz. te vinden …

La Thuile in Italië, dus! Het dorpje ligt op een hoogte van 1441 meter in het uiterste westen van de Aosta-vallei (of Val d’Aoste), de kleinste van alle Italiaanse regio’s. Hier zijn de bergen koning: we bevinden ons in het hart van de Alpen, op de grens met Frankrijk en Zwitserland, in de bakermat van het bergbeklimmen. Meer dan 40 toppen boven de 4000 meter, bijna 200 gletsjers (hoe lang nog?), een gemiddelde hoogte van 2400 meter …

Sinds 2014 is La Thuile om het jaar gastheer van een manche van de Enduro World Series en bij een van deze gelegenheden (in 2018) kreeg het zelfs de prijs voor de beste “special” van het seizoen. Meer recent werd er ook een ultramodern XC-circuit aangelegd. Dat parcours is ondertussen heel populair geworden bij de renners zelf, die het als een van de mooiste van het seizoen beschouwen, en staat nu op de kalender van de gerenommeerde Internazionali d’Italia wedstrijdenreeks.

Het is dus niet moeilijk te begrijpen waarom er de afgelopen jaren zo’n reputatie voor mountainbiken werd opgebouwd. Je kunt je dus wel voorstellen dat toen de gemeente La Thuile ons de mogelijkheid bood om de trails in de streek te komen ontdekken, begrijpen en rijden, het niet lang duurde voor we ja zeiden!

Alles voor de fiets?

Bij aankomst in het dorp worden we begroet door Enrico Martello, de directeur van het Bike Park, en Daniele Foresi, gids en instructeur. Verrassend genoeg heeft La Thuile slechts één mountainbikeschool, met maar 5 tot 6 instructeurs-gidsen, afhankelijk van het jaar.

We hadden afspraak bij het hutje van de school, en het is meteen duidelijk dat de locatie ervan weloverwogen is. Het ligt logischerwijs aan de voet van het Bike Park, maar vooral pal naast de gloednieuwe pump track van La Thuile, ontworpen door de specialist Velosolutions.

Goedgekeurd door de UCI, zullen er hier internationale wedstrijden worden georganiseerd (zoals een kwalificatiestage voor de wereldkampioenschappen pump track) maar het blijft toegankelijk voor iedereen en we hebben gemerkt dat zeker het ook de jongsten aanspreekt.

Nou, niet alleen de jongsten … We konden het niet weerstaan om er een paar rondjes op te rijden. Enkel omdat we de kwaliteit van zo veel mogelijk trails echt kunnen beoordelen natuurlijk!

Om het “leer”-gedeelte compleet te maken, kan de school ook rekenen op een kleine dual slalom baan, waarvan via een transportband naar boven gaat. Door de droogte die de Alpen en een groot deel van Europa nu al weken teistert, is het terrein bijzonder glad. Ideaal om te leren grip zoeken …

Na deze kleine opwarming neemt Enrico ons mee in de richting van de Petit-Saint-Bernard pas om een overzicht van de vallei te krijgen. Op de weg naar boven zien we een bewegwijzerde trail die van de pas terug naar beneden leidt, maar ook enkele bredere paden die ideaal lijken voor gravel en die afdalen in verschillende valleien, recht in de richting van de Mont Blanc.

Enrico vertrouwt ons in dit verband toe dat hij voor La Thuile “gravel de montagne” wil ontwikkelen. Met andere woorden gravel parcoursen die een zekere fysieke conditie vereisen (gezien de omgeving is het moeilijk anders te doen), en die tegelijk de renners door enkele van de mooiste landschappen van de Alpen voeren.

Ondertussen worden deze paden al gebruikt door fietsers. Eén zo’n pad, die uit de vallei van de Chavannes klimt tot aan de gelijknamige pas alvorens aan de andere kant af te dalen via een singletrack, is trouwens nu al deel van een voor de e-bikes gemarkeerde tochten.

De passage over de pas is een gelegenheid om te wijzen op de relatie tussen La Thuile aan de Italiaanse kant en La Rosière aan de Franse kant, die in de winter verenigd zijn in de Espace San Bernardo. In de zomer is er geen gemakkelijke route van het ene naar het andere drop, maar op haar website geeft de Italiaanse gemeente aan dat ze van plan is “een grensoverschrijdende mountainbike- en e-bikeverbinding te creëren, door de routes aan te passen, ze te markeren en enkele elektrische laadpunten te voorzien”.

Er is echter nog niets geregeld of uitgewerkt, dus terug naar de realiteit. Net onder de pas nemen we een deel van de “Verney”-route om de terugkeer naar La Thuile te beginnen. Beneden is het gelijknamige meer een geliefde plek voor gezinnen en vissers. Maar met een hoogte van 2088 meter en water dat rechtstreeks van de gletsjers komt, vergt het enige moed om er in te durven gaan!

Een verhaal om te vertellen

In de namiddag neemt Daniele over voor een ontdekking van La Thuile zelf. Aanvankelijk hadden we terug in de bergen moeten gaan, maar er werd onweer voorspeld voor de late namiddag en onze gids wilde geen risico’s nemen, wat we zeker kunnen begrijpen.

Daniele neemt ons mee naar het bovenste deel van het dorp, waar we vernemen dat La Thuile oorspronkelijk geen echt dorp was, maar eerder een samenhangsel van kleine gehuchten, die elk nog hun eigen naam hebben. Het is grappig om te zien dat, aangezien het dorp in de loop der jaren is gegroeid, het onmogelijk is om te raden waar de grenzen van elk gehuchtje tegenwoordig liggen.

Tijdens deze wandeling komen we ook veel Franse namen: “école maternelle” hier, “bibliothèque” een paar meter verder … Bovendien is het ons opgevallen dat de namen van dorpen en plaatsen in de streek veel Franser klinken dan Italiaans: La Thuile, Courmayeur, Pré-Saint-Didier, Entrèves, Valgrisenche of Rhemes-notre-dame, …

Dit is te danken aan de bijzondere geschiedenis van de Val d’Aosta, die nog steeds een speciale status heeft binnen de Italiaanse Republiek. De regio werd in de 6de eeuw opgenomen in het koninkrijk van de Franken en later bij het Huis van Savoye gevoegd, wat ertoe leidde dat Frans in 1561 de officiële taal van de vallei werd. Het zou pas 300 jaar later, in 1861, deel gaan uitmaken van Italië, nadat Savoye en Frankrijk hun krachten hadden gebundeld en de Italiaanse eenwording begon, de Risorgimento.

Als gevolg daarvan heeft Val d’Aosta nu twee officiële talen, het Italiaans en het Frans: administratieve documenten zijn in beide talen, kinderen leren ze beiden op school … Aangezien de streek toeristisch is, is het Engels natuurlijk bruikbaar, maar als je geen woord Italiaans spreekt, kun je jezelf beter goed verstaanbaar maken door over te schakelen op Frans dan op Engels.

Precies op het voorspelde tijdstip bij de laatste woorden van deze kleine regionale geschiedenis- en aardrijkskundeles begint het te regenen. Daniele neemt ons mee naar de chocoladefabriek in La Thuile … het moment voor een klein vieruurtje!

We eindigen deze dag, die een beetje uitzonderlijk was vanwege het weer, met een laatste woordje over accommodatie en aanverwante activiteiten. Als klein dorp is La Thuile erin geslaagd zijn kleine omvang te behouden, zelfs in het hoogseizoen: er zijn slechts 4000 toeristische bedden in de hele gemeente, waarvan 1500 alleen al in het Planibel hotel, dat tegenover de pistes ligt.

Zoals elke modern skidorp heeft La Thuile in de loop der jaren zijn aanbod aan activiteiten gediversifieerd. Naast skiën of mountainbiken, afhankelijk van het seizoen, is er een indoor klimmuur, zijn er overdekte tennisbanen en heeft het het Planibel hotel een gloednieuwe spa en wellness.

Tenslotte is de wandelsport in de streek zeer ontwikkeld, vooral aan de kant van de Ruitor-gletsjer en in de vallei zelf.

Mountainbiken …

De volgende dag, is het de grote fietsdag! We hebben om kwart na acht ‘s morgens met Daniele afgesproken om met de pendelbus naar de Colle San Carlo te gaan om de lange verbinding over de weg te vermijden. Van daaruit gaan we naar de Col de la Croix (of in het Italiaans gekend als de Colle della Croce) op een hoogte van bijna 2400 meter.

Hoewel oorspronkelijk ontstaan als wandelpad, lijkt het bergopwaartse pad ontworpen voor mountainbikes. Het is een mooie glooiende singletrack met een perfect afgemeten hellingsgraad. Af en toe zijn er een paar korte technische stukjes om het interessant te houden.

Van daaruit wordt ons een uitzonderlijk majestueus landschap aangeboden: voor ons liggen niets minder dan de Mont Blanc, de Dent du Géant en de Grandes Jorasses, evenals alle gletsjers die tussen hun kliffen kronkelen. Aan deze kant is het Mont Blanc massief verticaal, woest en staat het als een echte muur op de bodem van de vallei. Het is een natuurlijke barrière die lange tijd ontoegankelijk was en die pas enkele decennia na de eerste beklimmingen vanaf de Franse kant werd overwonnen.

Dichter bij ons, op de pas, zien we enkele oude vestingwerken. Hier kun je rechtstreeks naar La Thuile afdalen of, zoals Daniele voor ons koos, op de hoogten blijven en rustig aan afzakken naar het meer van Arpy.

De afdaling om het meer te bereiken is niet erg lang en heeft nauwelijks 400 meter hoogteverschil, maar het is een echte eye-opener: je bent in een echte bergomgeving, omringd door toppen die soms hoger zijn dan 3000 meter en je ziet geen enkele skilift aan de horizon.

De trail zelf heeft veel te bieden. Het is technisch maar niet overdreven en je bent niet extreem blootgesteld (ook al zullen de rotsen niet de meest comfortabele zijn in geval van een passage hors piste). We vinden gemakkelijk het juiste ritme en volgen de haarspeldbochten, die nooit te krap zijn… Met uitzondering van eentje, waar je via enkel doorgeraakt via een nose turn als je op de fiets wilt blijven.

Maar onze route kan snel te moeilijk worden voor minder ervaren renners: de klim is echt gemakkelijk en toegankelijk, terwijl de afdaling, althans aan deze kant, een minimum aan skills vereist.

Bij het meer start het pad dat direct omhoog gaat vanaf Colle San Marco. In de zomer is het er snel druk, maar buiten het hoogseizoen lijkt het zijn charme van een klein bergmeer terug te krijgen … Het doel van de ochtend is bereikt, maar we moeten nog terug naar La Thuile! Daniele neemt ons mee naar de andere kant van de pas om een afdaling op te zoeken die al snel tot de top vijf beste trails zal gaan behoren die we ooit hebben gereden.

Op de kaart lijkt het pad niet veel voor te stellen, maar in het echt is het een volledig ander verhaal. Stel je maar een groot bos voor met wijd uit elkaar staande naaldbomen, waardoor het gebied ondanks de bosbedekking helder is en waardoor zich een verrassend groen tapijt kan ontwikkelen rond het pad, dat zelf is aangelegd in prachtige donkere aarde.

De mooiste loam in British Columbia waardig, rolt deze trail de berg af. Spelend met de altijd aanwezige helling zijn er voortdurend bochten en compressies die zich in de bergwand kerven. Natuurlijk, wat moest gebeuren, gebeurde. We hadden zoveel plezier dat we geen tijd hebben gehad om foto’s te nemen. Je zult ons op ons woord moeten geloven… of ga zelf maar kijken!

… in de bergen met de fiets

Na zo’n ochtend was de dag al meer dan geslaagd, maar we hadden nog niet geproefd van het Bike Park zelf. Na de lunch te midden van de pistes, tussen de twee liften van het skioord, neemt Daniele ons mee naar boven om ons de zeer terecht genoemde Flow Trail te laten ontdekken. Het is een mooie “blauwe” trail die door de alpenweiden slingert.

Het is misschien wel het enige echt gemakkelijke pad in La Thuile en onze gids vertrouwt ons toe dat hij er vorig jaar niet minder dan 600 km op heeft afgelegd in het kader van zijn cursussen. Rekening houden dat de trail anderhalve kilometer lang is, dan is dat al snel heel veel keer …

Het is een feit dat La Thuile op dit moment geen Bike Park is voor beginners. Als je bereid bent om wat positieve hoogtemeters te trappen, kun je veel redelijk wat toegankelijke trails vinden, maar aan de kant van het resort wordt het al snel steil, technisch, uitdagend of alle drie tegelijk. Het is bijvoorbeeld onmogelijk voor iemand met weinig ervaring om van het tussenpunt naar beneden te rijden tot aan het startpunt van de liften.

Gelukkig zijn de beheerders van het Bike Park zich hiervan bewust en worden er verschillende projecten bestudeerd of zijn reeds aan de gang om trails te openen voor meer mountainbikers. Wij hebben met name vernomen dat er snel een nieuwe, gemakkelijk rijdbare trail komt, die naar het dorp zal afdalen en die iedereen eindelijk in staat zal stellen om veilig terug te keren naar La Thuile.

Het ontwerpen hiervan is geen gemakkelijke taak gezien de configuratie van de berg (vlak bovenaan, steil onderaan). Eenmaal klaar zou dit in combinatie met het bovenste gedeelte wel eens de langste Flow Trail in Europa kunnen worden van meer dan 10 kilometer. Geplande opening … volgend jaar!

Trouwens, we hebben het over een “Bike Park”, maar La Thuile heeft niets te maken met de Bike Parken die zich aan de Franse kant van de Alpen bevinden. Hier zijn er geen jump lines, weinig kombochten en vooral veel “natuurlijke” trails. Op één of twee uitzonderingen na zijn de trails de meest natuurlijke die we ooit hebben gezien, zo natuurlijk dat het moeilijk te geloven is dat we ons in een Bike Park bevinden.

Op Kappa in het bijzonder, de trail die het verst van de liften afligt, val je recht in een andere vallei, tegenover de kop van de Ruitor gletsjer en heb je de indruk dat je je midden in de bergen bevindt, mijlenver van enige bewoning.

Deze trail werd zelfs gebruikt als een special voor de Enduro World Series, toen ze naar La Thuile kwamen, en als je er eenmaal op bent, begrijp je waarom. Er is van alles op deze trail! Langzame en snelle stroken, smalle passages, wortels, haarspeldbochten, moeras, bos, rotsen…

Gelukkig voor ons is de grond extreem droog, zo droog dat het nauwelijks te geloven is dat een storm de vorige dag de berg had doordrenkt. Dus er is niets moeilijk, het is alleen maar leuk! Het is onmogelijk deze trail niet op te nemen in onze top vijf aller tijden.

Wegens tijdgebrek krijgen we de andere tracks van het bikepark niet te zien, maar we vertrouwen op Daniele als hij ons vertelt dat de rest van dezelfde kwaliteit is. En alsof we nog niet genoeg wilden terugkomen, zegt diezelfde Daniele ons ondeugend: “en zelfs dan heb je nog maar 10% gezien van wat we kunnen”.

In dit opzicht is de huidige situatie verrassend: het fietsaanbod is zeer ontwikkeld en compleet, maar er komen maar weinig mensen om te biken. Enrico Martello, de directeur van het Bike Park, legde ons uit dat 90% van de omzet nog steeds in het winterseizoen wordt gemaakt, ondanks de indrukwekkende inspanningen die worden geleverd voor het mountainbiken.

Het is moeilijk om hiervoor een eenvoudige verklaring te vinden, ook al speelt het technische en tamelijk ontoegankelijke karakter van de trails hierbij zeker een rol. Het is echter ook datgene wat een hele groep beoefenaars zal verleiden, in afwachting van de opening van nieuwe, meer berijdbare routes.

Zoals je uit het artikel al zult hebben begrepen, kunnen we niet echt verbergen dat we verliefd zijn geworden op La Thuile. Een uitzonderlijke omgeving, enkele van de beste trails die we ooit hebben gereden, weinig mensen op de pistes en een echt levend dorp in plaats van een resort waar mensen alleen maar op doorreis zijn … Het kleine Italiaanse stadje heeft alles in huis om mountainbikeliefhebbers te verleiden. La Thuile, de verborgen parel van de Alpen? Voor liefhebbers van natuurlijke trails, zonder twijfel! En als de plaatselijke bevolking erin slaagt hun paden wat meer open te stellen voor minder ervaren rijders zonder hun identiteit te verliezen, zullen we binnenkort kunnen spreken van een echt paradijs!

Rijden in La Thuile, praktische informatie:

Waar: Hoewel het midden tussen de hoogste bergen van de Alpen ligt, is La Thuile relatief makkelijk bereikbaar. Aan de Franse kant ga je door de Mont Blanc tunnel en Courmayeur of over de Petit-Saint-Bernard pas, boven Bourg-Saint-Maurice. Via Zwitserland en Genève kun je ook de Mont Blanc tunnel gebruiken, maar de gemakkelijkste toegang is via de Grand-Saint-Bernard (pas of tunnel, naar keuze) en dan vanuit Aosta het dal in. Aan de Italiaanse kant tenslotte ligt Turijn op 1u40 en Milaan op 2u. Vanuit deze steden is het mogelijk om Aosta per trein te bereiken en vervolgens de bus te nemen naar La Thuile.

Wanneer: Met het dorpscentrum op bijna 1500 meter hoogte, net onder de Mont Blanc, is het niet mogelijk om het hele jaar door in La Thuile te biken. Het fietsseizoen hangt af van de sneeuwcondities, maar men kan ervan uitgaan dat het loopt van eind mei tot oktober of november, afhankelijk van het jaar. Het Bike Park is alleen in de zomer open, maar volgens de plaatselijke bevolking is de beste periode om de andere trails te ontdekken in september en oktober.

Hoe: Er is genoeg te beleven in het Bike Park (tracks op TrailForks of online op de website van het toerismebureau) maar het zou een beetje triest zijn om het hierbij te laten. La Thuile is omgeven door uitzonderlijke wandelpaden en de beste manier om ze te ontdekken is door een gids te huren als je de mogelijkheid hebt.

Vereist niveau: La Thuile probeert berijdbare routes te ontwikkelen, maar op dit moment is het moeilijk om van de paden te genieten als je geen gevorderd niveau hebt. Of het nu op de trails van het Bike Park is is of op de paden rond het dorp, laten we zeggen dat een “gemiddeld +” niveau het minimum is om van de paden te kunnen genieten.

Materiaal: Hoewel het mogelijk moet zijn om een aantal geweldige XC-ritten te vinden, is een all-mountain (140-150 mm veerweg) met moderne geometrie of een enduro veel beter om te genieten van alles wat La Thuile te bieden heeft. Er is een verhuurwinkel in het dorp, gelegen naast de skiliften tegenover de fietsschool en de pumptrack.

Dienst Toerisme (kaarten, accommodatie, bike park…) : lathuile.it/fr

Onze gidsen: MTB School La Thuile