Ontdekking | Met de Specialized S-Works Epic Hardtail rond het F1-circuit in Zandvoort

Hoewel je tegenwoordig steeds minder hardtails ziet op het hoogste niveau van de wereldbeker XCO, heeft de mountainbike zonder achtervering zeker nog altijd zijn plaats en nut. Wij gingen op pad met de S-Works Epic Hardtail op het vaste MTB-parcours rondom het F1-circuit in Zandvoort en we vertellen je graag waarom we nog steeds houden van de hardtail, waarom de locatie van het parcours ten westen van Haarlem uitzonderlijk is en wat je zeker niet mag vergeten als je een paar rondjes hebt zitten knallen.

Zelfs tijdens de meest recente Wereldbeker XCO in Albstadt, waar door het vele klimwerk de hardtail in het verleden koning was, zie je nu bij de mannen én bij de vrouwen dat er steeds meer wordt gekozen voor een full-suspension. De reden hiervoor hoef je eigenlijk niet ver te zoeken. De afdalingen op de huidige XC-parcours zijn immers zo extreem geworden dat de wereldtop de stabiliteit, vergevingsgezindheid en capaciteiten van de fully nodig heeft om supersonisch snel en tegelijk veilig te kunnen afdalen. Er zijn er nog enkelen die kiezen voor de hardtail, maar dat zijn dikwijls heel lichte rijd(st)ers of piloten die absoluut willen scoren in de Short Track wedstrijd.

Als je echter kijkt naar wat en waar de meeste normale mensen (recreatief of competitief) rijden, dan is een keuze voor een achtertrein zonder scharnierpunten niet per se een slechte keuze. Wij wilden grondig onderzoeken wat de voordelen en sterke punten zijn van de moderne hardtail en hiervoor had Specialized, in samenwerking met hun testcenter VISKERcycles in Haarlem, twee top-of-the-line hardtails klaargezet om enkele “typisch Nederlandse” rondjes te rijden.

Laat ons eerst even het wapen van de dag van naderbij bekijken. Het frame van onze 2021 S-Works Epic Hardtail is twee jaar terug (sinds modeljaar 2020) voor het laatst aangepast. De geometrie is modern: met een balhoofdhoek van 68,5°, een langere reach en dus kortere stuurpen – standaard wordt er zelfs op een XL een stuurpen van 70mm gemonteerd – en een bottom bracket met BSA-schroefdraad. In de achtertrein zit vanzelfsprekend comfort, via flex, ingebouwd door de vorm van de buizen, de richting van de carbonvezels en het type van gebruikte carbon zelf. Het frame brengt in zijn S-Works uitvoering met FACT 12m carbon minder dan 800 gram op de weegschaal en is daarbij een van de lichtste hardtail-frames op de markt.

De rest van de afmontage is ook uitmuntend: met een SRAM AXS Rainbow-aandrijving, een RockShox SID SL Ultimate BRAIN-vork van 100 millimeter en een Roval Control SL-wielset. Die weegt aangekondigd slechts 1240 gram met 29 millimeter interne breedte. Normaal staat er een Quarq XX1-crankstel op de fiets, maar op de testfietsen zijn deze vervangen door een gewone NX. Het totaalgewicht zit rond de 9kg met pedalen. Op ons model van 2021 zaten trouwens nog de oude Fast Trak-banden. Maar we zijn de nieuwe Specialized XC-banden momenteel wel uitgebreid aan het testen en komen hier binnenkort op terug.

Niet alleen het materiaal, ook de locatie ademde pure snelheid, want het vaste MTB-parcours in Zandvoort ligt aan het gekende F1-circuit waar in 2022 opnieuw een manche zal gereden worden. Na een rustige doorsteek vanuit de rand van Haarlem en na enkele kilometers asfalt en gravelwegen komen we bij de ingang. Wij wisten het eigenlijk niet, maar de zee is heel dichtbij. Je voelt en ruikt de zilte wind, je proeft het jodium in de lucht en de ondergrond bestaat uit zand en duinen. De start van de route ligt aan de gekende Tarzan-bocht en we hebben enkele rondjes rondom het circuit, doorheen het duinengebied op het programma staan. Eén rondje is bijna 9 kilometer lang en bestaat voor 6 kilometer uit singletracks met 140 hoogtemeters.

Korte, pittige klimmetjes dus met leuke afdalingen en scherpe (kom)bochten en de grootste wallride van Nederland. De Laarwall stuur je best hoog in om geleidelijk aan af te zakken en dan op volle snelheid de apex van de bocht aan te snijden. We hebben nog geen racewagen gezien, maar we hebben nu al het gevoel dat ons rubber het goed warm aan het krijgen is!

Vervolgens krijgen we zicht op het circuit en gaan we automatisch wat steviger op de trappers duwen. Je bent hier immers om te knallen met een apparaat dat schreeuwt om hard(er) te gaan.

Eén van de voordelen van een hardtail is dat elke trap op elk moment raak is. Na elke bocht of bij elke explosieve helling schiet je als het ware vooruit.

Eén van de voordelen van een hardtail is dat elke trap op elk moment raak is. Na elke bocht of bij elke explosieve helling schiet je als het ware vooruit. Neem daar nog eens het lage gewicht bij – een hardtail weegt ongeveer 1kg minder dan een gelijk afgemonteerde full-suspension – en je begrijpt onmiddellijk waarom de toppers bij een Short Track wedstrijd of een parcours met veel steile hoogtemeters liefst kiezen voor de hardtail.

Het nadeel van het ontbreken van een efficiënte achtervering, is dat hindernissen niet kunnen verwerkt worden door een achterwiel dat uit de weg gaat. De flex in onze S-Works dempt wel trillingen, maar als het pad wat begint te hobbelen dan moeten we noodgedwongen onze benen gebruiken als vering. En op dat moment verlies je snelheid, gebruik je meer energie en is het gewoon werken geblazen. Bij zachtere en lossere grond zoals hier in Zandvoort zijn de bulten en putten dikwijls wat minder uitgesproken en valt deze beperking, zeker op een kortere rit, heel goed mee. Een voordeel in echt mul zand met een hardtail is dat je geen achtervering hebt die zichzelf gaat vastgrijpen. Daarom rijden ze eveneens met een vaste vork bij strandraces.

In de afdalingen sta je sowieso recht en kun je een groot deel van de kloppen opvangen. Zo lang het niet te extreem wordt kun je in principe bijna even hard dalen met een hardtail als met een full-suspension. Volumineuze banden en een goed werkende voorvering zijn wel essentieel, en misschien wel nog belangrijker dan bij een fully. De RockShox SID met BRAIN werkt trouwens uitstekend. Het was voor ons enkele jaren geleden dat we nog met dit type vork hadden gereden en de ontwikkeling heeft duidelijk niet stilgestaan. De overgang tussen lock en open is veel vloeiender geworden. Het feit dat je geen hendel nodig hebt om je vork te vergrendelen, zorgt dat je je meer kunt concentreren op het sturen en de trail.

De moderne luie balhoofdhoek van onze Specialized gaf ons veel vertrouwen om vol door te gaan in de redelijk technische afdalingen van deze route. Het was vooral de gewoonte van te rijden met een dropper post waardoor we deze mistten, maar als het echt moeilijker en steiler zou worden dan is een (langere) verstelbare zadelpen echt wel een aanrader op een hardtail. In vergelijking met een full-suspension zakt je voorkant immers veel meer weg en wordt je lichaamsgewicht een stuk meer naar voor geduwd.

Op de route kom je enkele bruggetjes tegen en je rijdt ook enkele meters door een natuurpark. Zoals overal in Nederland is het absoluut verboden om de aangeduide paden te verlaten. De route is gemarkeerd met palen met daarop in het groen/roze het internationale MTB-teken. De groene bordjes geven de hoofdroute aan en de roze bordjes zijn afsnijpunten om het voor beginnende mountainbikers minder zwaar te maken. In de zomer is de route trouwens wat lastiger te berijden door het mulle zand. De lokale Dunebikers proberen met regelmatig onderhoud het parcours goed berijdbaar te houden, maar de ideale periode om hier te rijden bevindt zich vanaf september/oktober tot april/mei.

Verderop krijgen we een opeenvolging van bochten en de scherpte van sturen die we ervaarden kan je alleen maar op een hardtail beleven. Je stuurt uiterst precies elke bocht in, je komt met net wat meer overschot en ruimte eruit waardoor je de volgende weer perfect kunt aanvatten. Op dit rondje hadden we één slachtoffer mee met een full-suspension en het was duidelijk dat hij hier het meeste moeite had om te volgen. Als we dan vervolgens nog eens doortrokken op een steil klimmetje moest hij noodgedwongen een gaatje laten.

Maar ook wij hadden wat gaten op te vullen. We reden, niet één, niet twee, maar drie rondjes en elke iteratie gingen we net wat harder … en dus hadden we veel energie verbruikt en dat moest aangevuld worden met voldoende kibbeling en tartaarsaus. Lekkeeeeeur!

Op een parcours zoals dat in Zandvoort waar je veel moet draaien en keren, korte explosieve hellingen moet opknallen, waar de ondergrond niet te hobbelig is en de afdalingen qua techniciteit best meevallen is de hardtail absoluut nog steeds de snelste en leukste fiets ten op zichte van de full-suspension. Voor een toertocht, marathon of XC-wedstrijd moet je kijken naar het aantal hoogtemeters ten opzichte van de bruutheid van de trails. Heb je veel wortels en stenen die je snelheid kunnen afremmen dan kies je best voor de fully, maar als het enkel op de afdalingen is dat de ondergrond zich wat meer uitspreekt dan zal de moderne hardtail zeker geen nadeel zijn. Denk wel eventueel aan het monteren van een dropper post als je graag stevig bergaf gaat en hou rekening dat bij een meerdaagse marathon de opgestapelde vermoeidheid een rijstijl veroorzaakt die minder bij een hardtail past.

Meer informatie over de Specialized Epic Hardtail: www.specialized.com

Komoot – Jouw route naar avontuur. Komoot is een app voor het vinden, plannen en delen van avonturen. Gedreven door het verlangen om de wereld te verkennen en met behulp van aanbevelingen van vele outdoorliefhebbers, is het hun missie om unieke avonturen te inspireren en voor iedereen mogelijk te maken.