Specialized Epic: de iconische legende

Zullen we meteen de conclusie schrijven? Op basis van onze eerste testindruk vinden we de nieuwe Epic nog beter, nog sneller, nog performanter dan de vorige. En die vorige? Ook die vonden we al indrukwekkend goed. Drie veranderingen leiden tot deze conclusie: een nog lichter frame, een aangepaste geometrie en een opnieuw verbeterde ophanging en Brain.

Frame

In 2018 werd het frame van de Epic reeds op een stevige vermageringskuur gestuurd. Toen gebeurde dat voornamelijk door de vormen en de dikte van elke carbon laag onder handen te nemen. Grammen sparen werd toen vooral gedaan door afscheid te nemen van de fameuze Horst Link van de FSR-vering en in de achtervork te werken met continue vezels.

Specialized maakt gebruik van hun Functional Advanced Composite Technology (FACT) waarmee niet enkel de gebruikte carbonmaterialen, maar ook de oriëntatie van de gebruikte vezels en hars volledig geoptimaliseerd worden. Heb je op een bepaalde plaats meer comfort nodig of – net tegenovergesteld – meer sterkte en stijfheid, dan wordt dat met FACT helemaal netjes geregeld.

Jason McDonald, productmanager mountainbike bij Specialized: “Brian (Gordon, zijn collega) en ik zijn een beetje geobsedeerd. Elk onderdeel dat wij in handen krijgen, gaat meteen op de weegschaal.”

De frames worden samengesteld uit meerdere monocoque structuren en moeten zo de ideale mix tussen gewicht, stijfheid en comfort bekomen. Het is een voortdurend streven en zoeken naar de minimaal mogelijke wanddikte voor een zo laag mogelijk gewicht. De gewone frames zijn samengesteld uit 11M-vezels, het S-Works frame doet het met 12M. Met een framegewicht van 1947 gram is Specialized met grote onderscheiding geslaagd.

Ook voor deze versie ging het gros van de aandacht naar de achterdriehoek. Die werd opnieuw onder handen genomen en nog lichter en stijver gemaakt (15% stijver dan zijn voorganger). Nog lichter werd bekomen door opnieuw de vorm van de buizen te bekijken, hardware onder handen te nemen en een optimale lay-up. Het nieuwe Fact 11M Epic-frame weegt nu evenveel als het S-Works frame van de vorige generatie, het S-Works frame werd nogmaals 100 gram lichter. Het S-Works frame krijgt daarbovenop een carbon link die amper 24 gram weegt. De Rider First Engineered-technologie heeft als doel om de vorm en montage van de buizen specifiek aan te passen aan elke framemaat.

Het Epic-frame is voorzien voor een kettingblad met maximaal 38 tanden, er is namelijk ene Jaroslav Kulhavy die wel van een massief kettingblad houdt. 

De interne kabelloop is voorzien voor alle mogelijke configuraties.

Waar op de vorige versie de kabel voor de achterrem nog over de onderbuis liep, is deze nu helemaal prachtig weggewerkt doorheen het scharnierpunt.

Geometrie

Bij de vorige generatie koos Specialized nog eerder voor een geleidelijke evolutie richting een moderne geometrie, nu gaat men met de nieuwe Epic meteen een flinke stap verder. 

Zo wordt de balhoofdhoek meteen teruggebracht naar 67,5 graden. Dat is zomaar eventjes een volledige graad vlakker dan de vorige generatie, die toen op haar beurt van 71 graden kwam. In twee generaties Epic gaat de balhoofdhoek zo van een behoorlijk steile 71 graden naar een wel erg vlakke 67,5 graden. Dat is best een radicale aanpassing. De offset van de vork nam met twee millimeter toe en komt nu uit op 44 millimeter. Neem maar van ons aan dat je deze twee ingrepen daadwerkelijk voelt in het terrein.

De hoogte van het bottom bracket – met schroefdraad – ging met 9 millimeter naar beneden en de reach werd een stuk langer, zodat de Epic nu ook met een kortere stuurpen wordt uitgerust. Chainstays zijn nu 433 millimeter kort, dat is zes millimeter korter dan op de vorige versie.

De zitbuishoek werd opnieuw steiler zodat je zitpositie beter boven het bottom bracket komt. Samen met het lagere bottom bracket zorgt dat voor een laag zwaartepunt zodat je op steile beklimmingen minder een gevecht moet leveren om het voorwiel aan de grond te houden.

Al deze ingrepen moeten ertoe leiden dat de nieuwe Epic snel, precies en lichtvoetig stuurt terwijl grip en stabiliteit op hoge snelheid gegarandeerd blijven.

De nieuwe Brain is nog verstandiger

We nemen graag even een marketingslogan van Specialized over: “The Brain thinks, so you don’t have to.” Klopt helemaal en schetst het plaatje prima.

De Brain kent het verschil tussen input van de rijder en input van het terrein. De werking ervan is nu – bijna twintig jaar na die eerste schets – nog steeds gebaseerd op een inertieventiel. Dat inertieventiel is in staat om binnen een fractie van een seconde van volledig open naar gesloten te gaan. Geen hendeltjes, geen kabels, geen manuele input, de Brain werkt volledig zelfstandig en doet dat uitstekend. Het inertieventiel opent of sluit – afhankelijk van waar de krachten komen – een kleine oliepoort die je demper activeert. Komt de input van bovenaf en dus van de rijder, dan blijft de oliepoort en dus ook je demper gesloten. Komt er input van onderuit – oneffenheden, bulten, rotsen – dan gaat de oliepoort meteen open en wordt je demper actief. Wie een beetje vertrouwd is met de Epic, kent het systeem en is er ofwel voor- ofwel tegenstander van. Ondergetekende behoort tot de eerste categorie. 

Intern werden de bushings en schacht aangepakt wat enerzijds voor minder turbulentie in het oliecircuit en een meer consistente demping moet zorgen en anderzijds het geheel duurzamer maakt. De schacht ging van 12 millimeter aluminium naar tien millimeter chroom met dubbele bushings. Het reservoir van de vorige generaties is nu vervangen door een intern zwevende zuiger. Een pijnpunt in de vorige generaties van de Brain was immers de duurzaamheid. Voor het nieuwe systeem is de frequentie van de onderhoudsbeurten grondig verhoogd en krijgen nieuwe kopers twee jaar service op hun Brain.

In tegenstelling tot de vorige generatie werd de nieuwe Brain nog beter geïntegreerd in het frame. De Brain zit nog steeds achter de achteras, maar een deeltje van de Brain gaat nu zelfs in de liggende achtervork. De remklauw kon met het nieuwe design verplaatst worden tussen de liggende en staande achtervork. Wat dan meteen ook weer zijn bijdrage levert aan de toegenomen stijfheid. 

De gevoeligheid waarmee de Brain reageert, kan je nog steeds in vijf verschillende posities – van firm tot soft – instellen. Met de feedback van de raceteams indachtig werd de ‘Firm’ positie nog vaster gemaakt, maar ook op de kleine oneffenheden is Specialized erin geslaagd het gevoel zachter en gevoeliger te maken. 

De demper werd opnieuw onder handen genomen en krijgt een meer lineaire veerweg mee. Op zich is het een standaard RockShox-demper waarbij Specialized de focus legt op de optimale tuning van deze demper. Rx Tune staat dan ook voor Rider Experience. In nauwe samenspraak met de Specialized-atleten is deze Rx XC-tuning helemaal gericht op een betere pedaalinput terwijl de instelmogelijkheden volledig op jouw noden kunnen worden ingesteld. De autosag daarentegen is verdwenen.

SID SL Brain-vork

De Brain-technologie vinden we niet enkel in de demper maar ook in de voorvork terug. Niets nieuws, dat was op de vorige versie ook reeds het geval. De nieuwe Sid SL werd lichter en stijver en reageert voortaan beter op kleine bultjes. De nieuwe SID SL weegt minder dan 1400 gram en bespaart daarmee 200 gram in vergelijking met de vorige generatie. De Brain is eveneens aangepast en de instellingen gaan maar liefst dertig clicks. Dat lijkt ons nogal redelijk veel clicks om je vork mee in te stellen. Of iemand die finesse daadwerkelijk zal voelen, valt te betwijfelen. Ook de rebound valt in maar liefst veertig clicks in te stellen. Dat mag wat ons betreft best een beetje eenvoudiger.

Versies, modellen, prijzen

De nieuwe Epic komt in vier verschillende modellen, allen uiteraard voorzien van de Brain-technologie en de RockShox Specialized Rx XC Tune-demper.

De S-Works versie is de pure wedstrijdfiets. Enkel het beste en lichtste materiaal dat mogelijk aanwezig kan zijn op de markt, vindt hier zijn plaats. De S-Works krijgt het lichtste frame in FACT 12M mee en doet het met een RockShox SID SL Ultimate-voorvork. De elektronische Sram XX1 Eagle AXS-groep – met Quarq-powermeter – en Sram Level Ultimate-remmen zorgen voor schakelen en remmen. De gloednieuwe en vederlichte Roval Control SL-wielen zorgen voor de rest. De S-Works zou amper 9,5 kilogram op de weegschaal leggen en verandert van eigenaar voor – even slikken – 11599 euro.

De S-Works frameset gaat over de toonbank voor 4999 euro. Daar krijg je weliswaar een frame dat amper 1869 gram weegt voor in de plaats.

De Epic Pro wordt de jouwe voor 8499 euro. In ruil daarvoor krijg je een FACT 11M-frame met RockShox SID SL Brain-vork, Sram Level TLM-remmen, Sram XO1 Eagle en Roval Control Carbon-wielen. 

De Specialized Epic Expert, die we zo meteen gaan testen, doet het met wat meer aluminium in plaats van carbon. De XO1 Eagle-groep en Roval Control Carbon-wielen blijven aan boord, stoppen doe je in dit geval met Sram Level TL-remmen. De Expert maakt je 6499 euro armer.

Tot slot is er de Epic Comp die 4299 euro gaat kosten en op pad gestuurd wordt met een RockShox Reba RL en een Shimano SLX-groep. De wielen zijn hier niet langer Roval Control-exemplaren, maar een samenstelling van Shimano-naven en aluminium Specialized-velgen. 

Specialized Epic Expert

Onze Specialized Epic Expert ziet er niet enkel bijzonder geslaagd uit, zo meteen zal ook gaan blijken dat hij ook zo rijdt.

Sram zorgt voor de Sram X01 Eagle-groep. Niets nieuws onder de zon, die functioneert uitstekend. Ons testmodel is voorzien van een kettingblad met 32 tanden, daarmee moeten we alle Ardense beklimmingen tot een goed einde brengen.

Remmen doen we met de Sram Level TL-remmen, ook hier hoor je ons geen bezwaren opwerpen. Enkel de instelling van de reikwijdte van de remhendel is een beetje lastig ‘on-the-fly’ aan te passen, maar over hun algehele werking en remkracht hoor je ons geen seconde zeuren.

Roval Control-wielen met daaromheen de prima Fast Trak-banden met Gripton-compound kwijten zich eveneens meer dan behoorlijk van hun taak.

Specialized Epic Expert: de eerste test

De test van onze Specialized Epic Expert verloopt eigenlijk in twee delen. Voor de eerste kennismaking heb ik afspraak met Peter Kraaijvanger in het Nederlandse Montferland, vlak bij het Nederlandse Specialized-kantoor. Daar krijg ik voor de eerste keer de nieuwe Epic te zien, verorber een snelle presentatie en ga een stukje op de route van Montferland rijden.

Ook van de partij, Jeroen van Eck, Europees kampioen en wereldbekerwinnaar eliminator en wereldbekerwinnaar op de E-mtb. En ook iemand die vanuit het startblok 2000 watt levert en binnen de tien seconden vijftig kilometer per uur haalt. Sprintjes gaan we dus niet meteen winnen vandaag. Montferland is een toonbeeld van de nieuwe Nederlandse parkoersen: een knap aangelegde en goed onderhouden lus met veel kombochten, op-en-af, trage en snelle bochten en in dit deel van Nederland als extraatje behoorlijk wat hoogtemeters. Deel twee van onze test gaan we rijden op de technische en pittige trails rond ons kantoor in Luik. 

Vork en demper gaan op de juiste druk, banden worden gecontroleerd, zadel op de juiste hoogte en remmen op de juiste plaats gezet en we zijn er klaar voor. En ook al is de geometrie grondig aangepast, zodra je je been over de Epic smijt, voel je gewoon dat alles op de juiste plaats zit. En besef je ook dat dit wel eens een bike zou kunnen zijn die van flink vaart maken houdt. Met 10,47 kilogram blijkt vaart maken overigens niet zo heel erg lastig te worden.

Dat wordt al snel bewezen zodra je daadwerkelijk gaat rijden. De nieuwe Epic is nog beter, sneller, strakker en stijver dan de vorige generatie. De aanpassingen in de geometrie hebben duidelijk hun vruchten afgeworpen. De voorkant geeft bakken vertrouwen. Door de vlakkere balhoofdhoek voelt het aan alsof je op een trailbike zit. Rotsen of steile afdalingen, technische stroken of juist aan bijzonder hoge snelheid genomen kombochten: de Epic geeft geen kik. Je smijt hem in de bocht en je bent ervan verzekerd dat de bijzonder strakke achterkant sowieso de opgelegde lijn zal volgen. Het voorwiel vindt meteen grip, iets wat de vlakkere balhoofdhoek en aangepaste vorksprong op hun conto mogen schrijven.

Meer vertrouwen in bocht en afdaling zorgt voor pure winst, zelfs al is wedstrijden rijden niet meteen je ding. Een dropper post zou wat ons betreft niet misstaan op de nieuwe Epic. Dan zou je nog ruiger terrein aankunnen en het vertrouwen nog verder crescendo gaan. De voorzieningen voor de kabelloop zijn aanwezig, maar een dropper wordt niet standaard meegeleverd. 

Ook bergop gaat de nieuwe Epic als een speer (op voorwaarde dat je eigen conditie ook als een speer gaat, tenminste). Door de steilere zitbuishoek en het lagere bottom bracket kan je echt steile beklimmingen netjes vanuit het zadel tot een goed einde brengen.

Optrekken na de bocht of sprinten zijn pure pret, toch als je de benen van Jeroen van Eck hebt. Het rendement staat helemaal op punt en de Epic houdt er een erg levendige rijstijl op na.

Het Brain-systeem voel en hoor je nu nog harder werken. Wie voor het eerst met een Brain rijdt, zal daar best even aan moeten wennen. De ‘tikken’ die je hoort, zijn volstrekt normaal, het is de Brain die zijn ding doet. De nieuwe Brain is erg responsief en kleine bulten worden nu nog beter geabsorbeerd.

Ga je staand op de pedalen klimmen, dan is er amper enige deining te merken. Het is ook gewoon handig om weten dat je met een systeem onderweg bent dat doet wat moet wanneer het moet. Geen hendeltjes in te drukken of aan knoppen te draaien, gewoon knallen en vertrouwen op de uitstekende werking van de Brain.

Maar het is niet enkel op ruig terrein en brutale afdalingen dat de Epic helemaal tot zijn recht komt. Ook op de typische veldwegels vol tractorsporen worden obstakels en oneffenheden mooi gefilterd. De stijvere achterdriehoek en de gevoeligere Brain maken van de nieuwe Epic een soort hardtail in de sprints en de beklimmingen. Elke trap is raak en de krachtoverbrenging is bepaald indrukwekkend. Op krappe singletrails waar je overheen of tussen rotsblokken en boomwortels laveert, ontpopt de Epic zich tot een pijlsnel machientje met erg directe stuurimpulsen.

Verdict: Specialized Epic Expert

Eerst wil ik een lans breken voor de Brain. Wanneer je als consument vijfduizend euro of zelfs veel meer betaalt voor een full suspension, vind je het dan logisch dat de prestaties van die fiets ten dele afhankelijk zijn van een kabeltje of een hendeltje? Werkt je lockout niet naar behoren, komt je kabeltje los tijdens een marathon of ben je simpelweg te moe of te laat om je vork en demper voor die ruige afdalingen weer actief te zetten, dan gooi je de efficiëntie van die dure bike zo goed als helemaal overboord. In die optiek is de Brain een verademing. En iets waar andere fabrikanten ook eens werk van mogen/moeten maken.

Een goede twee jaar geleden was ik bijzonder onder de indruk van de nieuwe Epic. De beste en snelste fiets die je op ruige afdalingen meer vertrouwen gaf dan ooit. Nog beter doen leek me toen zo goed als onmogelijk. En kijk, toch is Specialized er opnieuw in geslaagd zijn Epic nog lichter, strakker, stijver en sneller te maken. Wat mij betreft zijn het vooral de radicale aanpassingen aan de geometrie die van deze Epic een absolute topper in zijn klasse maken, naast de verder eerder subtiele veranderingen aan het frame waarbij met name de erg strakke en stijve achterkant indruk maken. Doe daar nog de continue verdere verfijning van het Brain-systeem bij en je krijgt een crosscountry full suspension die het potentieel heeft de benchmark van dit marktsegment te worden. En het goede is dat je geen tot op het bot afgetrainde atleet hoeft te zijn om van deze bike te kunnen genieten, al helpt het natuurlijk wel. 

Meer info via www.specialized.com

Tijd nu om ons op de volgende pagina over de Epic Evo te buigen (zie menu hieronder) >>>