Presentatie | Specialized Levo SL: op veroveringstocht
Door Olivier Béart -
We maakten onszelf al langer de bedenking dat er tussen de klassieke mountainbikes zonder trapondersteuning en de huidige, krachtige elektrische mountainbikes nog een serieuze leegte gaapte. Er vielen al enkele bescheiden pogingen te noteren om die leegte in te vullen, maar de komst van de nieuwe Specialized Levo SL zou dit ‘vergeten segment’ wel eens een serieuze boost kunnen geven. De nieuwe Levo SL heeft een kleinere batterij en is vier kilogram lichter dan zijn grote broer, maar de autonomie is vergelijkbaar. Vojo trok naar Zuid-Afrika voor een trip van drie dagen en 150 kilometer met de nieuwkomer.
Zoals je wat verderop zult lezen, zou de nieuwe Specialized Levo SL wel eens alles in huis kunnen hebben om een nieuwe mijlpaal te worden in de fietsindustrie. Maar laat ons duidelijk zijn, Specialized heeft hier het warm water niet uitgevonden. Lichte e-mountainbikes met een kleine motor en batterij bestaan al langer.
Al moet gezegd dat ze niet talrijk zijn. En ze zijn voornamelijk gebaseerd op een Fazua-motor, zoals bij Focus of Lapierre. Andere spelers, zoals Bosch en Shimano, lijken voorlopig niet echt veel interesse te tonen voor dit segment. Maar misschien is dat een foutieve inschatting, want de markt van lichte e-mountainbikes zou best wel eens vruchtbaar kunnen zijn …
Rusten Bosch en Shimano wat veel op hun lauweren? Hun grote motoren en grote batterijen verkopen immers als zoete broodjes en misschien maakt net dat hen blind voor een hele markt die nog voor het grijpen ligt? Natuurlijk is het daarbij niet de bedoeling om de klassieke mountainbikes te vervangen, noch de actuele e-mountainbikes die hun publiek hebben gevonden en nog lang zullen behouden. Maar tussen de twee in gaapt er een grote kloof die kan opgevuld worden met modellen voor zij die wel elektrisch willen rijden, maar de huidige modellen te zwaar en te krachtig vinden.
You, only (een beetje) faster
Vooraleer we jullie rond de oren slaan met getallen over het vermogen, de capaciteit van de batterij en de geometrie, willen we het eerst even hebben over het ontstaan van dit model. “De slogan ‘You, only faster’ is ondertussen genoegzaam bekend. Die slogan vat mooi samen dat het elektrische aspect van ‘ondergeschikt’ belang was en dat we het rijplezier steeds belangrijker vonden dan het pure vermogen”, aldus de boss van het studiebureau.
Een simpele vergelijking laat toe om beter te situeren hoe de verhoudingen liggen tussen de nieuwe Levo SL en het actuele gamma: een Stumpjumper (zonder trapondersteuning dus) is zoveel als 1 keer je eigen trapkracht, de Levo betekent 4 keer je eigen trapkracht en de Levo SL met een kleine motor verdubbelt je eigen trapkracht! Simpel, toch? “Toen we begonnen te experimenteren met de Levo, onderzochten we of we aan autonomie zouden winnen en gewicht zouden besparen door de Turbo-modus monddood te maken en enkel de Eco- en Trail-modus te behouden. En dat bleek zeer interessant. Maar het betekende wel dat we het geheel moesten herontwerpen om iets coherent te behouden.”
Downsizing
Parallel aan de experimenten met de Levo, werkte de e-bike afdeling van Specialized (gebaseerd in Zwitserland) aan een concept van een lichte racefiets met trapondersteuning. Die fiets, de Creo, kwam op de rustdag van de voorbije Tour de France prominent in beeld dankzij geletruidrager Julian Alaphilippe.
Dus moest je daarnet even gedacht hebben dat de motor en batterij van de nieuwe Specialized Levo SL je bekend voorkwamen, dan is het omdat je hen kent van de Creo met wie de Levo SL de hardware deelt. Zoek echter niet bij andere merken, want het gaat wel degelijk om een interne ontwikkeling van Specialized die tot stand kwam samen met een grote Duitse speler uit de automobielsector. Van Brose, het merk waarmee Specialized sinds het begin heeft samengewerkt om zijn e-mountainbikes te ontwikkelen, is er dus geen sprake meer.
Het aantal onderdelen voor de motor werd beperkt en de dichtingen kregen een Gore Tex-membraan waardoor nattigheid niet van buiten naar binnen kan sijpelen maar wel omgekeerd. Specialized kondigt eenzelfde IP-waarde aan als op de Levo. Waar een klassiek XTR- of Dura Ace-crankstel 1,9W ‘opeet’ aan wrijvingen, is dat bij de Levo SL 2,5W. Het verbruik van de motor werd zo laag mogelijk gehouden om het maximum te halen uit het vermogen van 320Wh van de batterij waarmee de motor moet samenwerken.
De software werd volledig geherprogrammeerd en de motor gedraagt zich dan ook anders dan op de Creo, zodat het maximale vermogen van 240W en het koppel van slechts 35Nm relevant zijn voor offroad gebruik. In vergelijking met de concurrentie (Fazua, zei iemand daar Fazua?) heeft Specialized de lineaire werking van de motor verbeterd en ervoor gezorgd dat er ondersteuning wordt geleverd bij een trapfrequentie tussen de 10 en 120 toeren/minuut. De motor valt ook heel natuurlijk uit van zodra je sneller gaat dan 25 km/u.
Door de compactere motor op de Levo SL kon men de liggende achtervork verkorten tot 437 millimeter (zoals op de Stumpjumper) tegenover 455 millimeter op de grote Levo. In de catalogus staan 4 maten (S, M, L en XL) plus een aluminium XS. De rest van de geometrie is gemodelleerd naar de Stumpjumper.
Wat met het gewicht?
De kleine Turbo 1.1-motor van de Levo SL zou volgens Specialized 1,95 kilogram wegen, wat ongeveer 1,1 kilogram minder is dan de Brose-motor op de Levo. Dat is ook bijna een kilogram lichter dan de motor van Fazua. Maar ook op de batterij werden grammen bespaard, met als resultaat dat de batterij amper 1,84 kilogram weegt.
En de complete fiets? Een Specialized Levo SL weegt ongeveer 4 kilogram minder dan een Levo. Een small van het topmodel, de S-Works, klokt af op een gewicht van 16,9 kilogram; onze large kwam uit op 17,1 kilogram. Specialized heeft trouwens niet alles uit de kast gehaald om de fiets zo licht mogelijk te maken. Zo is de Levo SL standaard uitgerust met banden die per stuk meer dan een kilogram wegen. Maar als je net zoals Jan, een van de verantwoordelijken van het merk, lichtere XC-wielen en exotische onderdelen monteert, kom je inclusief verstevigde banden uit rond de 16 kilogram.
En de autonomie?
Een lichte fiets maken met een kleine batterij is één ding, maar als je daardoor beperkt bent door een belachelijk lage autonomie, waar sta je dan? Nergens. Specialized pakt echter heel knap uit en de autonomie van de Levo SL met een batterij van 320Wh is vergelijkbaar met die van de Levo met een batterij van 500Wh! De autonomie hangt van veel factoren af (gewicht, manier van rijden, hoogteverschil), maar wij wisten met de Levo SL en een batterij van 320Wh probleemloos een rit van 40 kilometer en 1000 hoogtemeters af te haspelen. Daarbij ontzagen we de Trail- en Turbo-modus niet en deden we amper een beroep op de Eco-stand. Maar meer daarover in onze terreintest.
Voor zij die 320Wh wat weinig vinden, heeft Specialized aan alles gedacht. Net zoals op de Creo kan je in de bidonhouder een extra batterij van 160Wh kwijt. Daardoor verkrijg je een autonomie die vergelijkbaar is met die van de Levo met een batterij van 700Wh! Daarmee mag je beginnen dromen van tochten van 50 kilometer en plusminus 1500 hoogtemeters.
De aansluiting van de extra batterij werd op de Levo SL versterkt om te vermijden dat er een slecht contact is van zodra je door elkaar gerammeld wordt op het terrein. Je moet de beveiliging ver genoeg draaien tot je een duidelijke klik hoort, anders heeft ze inderdaad de neiging om na enkele pittige afdalingen los te komen. En omdat de interne batterij automatisch overneemt, merk je er niets van moest dit gebeuren. Specialized voorzag een riem om de externe batterij vast te binden aan de bidonhouder. Leuk is dat de kabel niet ligt te rammelen.
De externe batterij wordt dus automatisch herkend. De leds op de bovenbuis zijn identiek aan die van de Levo maar krijgen twee kleuren (blauw/groen) in de plaats van één (blauw). Wanneer je met een compatibele fietscomputer rijdt (Specialized, Garmin,…), krijg je op het scherm te zien dat de batterij nog een capaciteit heeft van 150%, zodat je een duidelijk zicht hebt op de reserves. Het gewicht van de extra batterij bedraagt net iets meer dan één kilogram. De externe batterij wordt standaard meegeleverd op de S-Works en optioneel aangeboden op de andere modellen (voor ongeveer 400 euro, al is dit laatste nog niet 100% zeker op het moment van dit schrijven).
De Mission Control-app blijft de dienst uitmaken, maar kreeg wel een update. Net zoals op de Levo kan je je ondersteuningsniveaus aanpassen. Daarnaast kan je ook zelf bepalen hoe de geïntegreerde en externe batterij benut worden. Doe je niets, dan worden deze simultaan gebruikt om de levensduur van de cellen te verlengen, maar je kan er ook voor kiezen om eerst het vermogen van de externe batterij op te gebruiken vooraleer je de interne batterij gebruikt. De bediening op het stuur en de Walk Assist zijn blijvers.
In dit hoofdstuk over de batterij en autonomie resten er ons nog twee belangrijke dingen waar sommigen om zullen morren, al is er telkens een logische verklaring voor. Ten eerste is de oplader van de Levo SL niet compatibel met die van de Levo omdat de spanning verschillend is (hier 48V tegenover 36V op de Levo). Ten tweede is het een stuk lastiger om de geïntegreerde batterij te verwijderen dan op de Levo. Iemand die een opleiding kreeg, klaart de klus in vijf minuten, maar je moet eerst de motor verwijderen en de batterij losvijzen die met twee bouten vastzit op de onderbuis. Snel de batterij wegnemen om deze op de (hotel)kamer op te laden is er dus niet bij. Dat is vooral jammer voor zij die niet over een stopcontact beschikken in de nabijheid van de plaats waar de fiets wordt gestald. De geïntegreerde batterij opladen duurt volgens Specialized 2u35.
De details
We eindigen deze presentatie met een overzicht van de details.
De veerweg bedraagt net zoals op een Stumpjumper of een Levo 150 millimeter. Daar zal hij dus het verschil niet maken. En eigenlijk is dit een goed compromis voor zowel rustige tochtjes als een sportiever gebruik. Hij is wel uitgerust met een ‘kleine’ vork, zoals een Fox F34 Fit4 op de Levo SL S-Works, de Levo daarentegen is uitgerust met een robuustere Fox F36 Grip 2.
De ophanging evolueert licht ten opzichte van de Levo en lijkt nu meer op die van de Stumpjumper. De reden daarvoor is – naast de kortere liggende achtervork – dat het hoofdscharnierpunt door de compactere motor meer bewegingsruimte krijgt op de Levo SL. Dat scharnierpunt ligt nu iets lager, exact boven het hoogste punt van de tanden van het kettingblad. Ook het bottom bracket ligt iets lager.
Door de kleinere batterij kon men de schuine onderbuis fijner maken dan op de Levo. De stijfheid van het frame werd aangepakt en situeert zich tussen dat van een Stumpjumper en een Levo. De achterdriehoek is op alle carbon modellen voor 100% uit vezels, ook op de Comp-versie. Op de Levo krijgt enkel de S-Works een full carbon frame.
Alle versies van de Levo SL zijn uitgerust met een 12-speed, terwijl de Levo nog steeds met een 11-speed op pad wordt gestuurd. Een keuze waar meer redenen voor bestaan. Zo heeft Sram sinds kort zijn Eagle 12-speeds vrijgegeven voor een gebruik op e-bikes, wat voordien dus niet het geval was. Omdat de trapondersteuning in dit geval minder krachtig is dan op een klassieke e-mountainbike, is het tandwiel van 50 tanden nu wel relevant. En tot slot lijdt de aandrijving minder omdat de motor minder krachtig is. De cranks hebben een lengte van 165 millimeter.
Specialized behandelde de Levo SL zoals een echte trailfiets en voorzag hem van 4-zuigerremmen met schijven van 200 millimeter, velgen met een interne breedte van 30 millimeter en banden met een versterkt Grid Trail-karkas.
Tussen de achterbrug en voordriehoek zit er ter hoogte van de motor een bescherming. In de beginjaren van de Levo was deze bescherming er niet, maar gebruikers klaagden dat er veel modder in de carter van de motor kon binnendringen en dus werd deze bescherming in een latere fase toegevoegd. Ook de liggende achtervork kreeg een beschermingsstrook.
Versies en prijzen
De Levo SL komt er in 4 ‘gewone’ versies; drie in carbon en één in aluminium. Al de modellen zijn vanaf heden verkrijgbaar in de winkels. Op dit moment is er nog geen specifiek damesmodel voorzien. De Specialized Levo SL Comp AL is het instapmodel waarvan we hierboven de twee verkrijgbare kleuren laten zien. Dit model heeft een prijskaartje van … 5999 euro. Duur dus!
Het goedkoopste carbon model is de Comp Carbon die is uitgerust met dezelfde onderdelen als de Comp Alu. Hij is verkrijgbaar in drie kleuren. Prijs: 7199 euro.
Deze wordt gevolgd door de Specialized Levo SL Expert Carbon. Voor 8699 euro heb je recht op iets duurdere onderdelen (F34-vork met een Fit4-dempercartridge tegenover een GRIP op de Comp, wielen met betere naven, een Sram GX-aandrijving tegenover een NX Eagle, …). We hadden toch iets meer luxe verwacht van een Levo SL Expert die 400 euro duurder is dan een Levo Expert (al is de achterdriehoek van deze laatste uit aluminium).
Wil je echt luxueus gaan, dan is er de Levo SL S-Works met een XX1 Eagle-aandrijving, carbon Roval Traverse SL-wielen, een RockShox Reverb AXS dropper post en Fox Factory-veringen. Dit heeft wel een prijs, want de S-Works gaat pas in ruil voor 12999 euro over de toonbank. En het kan nog gekker, want er is ook nog een S-Works Founder’s Edition, een gelimiteerd model waarop de productiechefs zich mochten laten gaan. Resultaat, een genummerd model met een Sram XX1 Eagle AXS en een speciale lak met goudkleurige letters waarvan er wereldwijd slechts 250 gemaakt worden. Specialized denkt dat deze binnen de 24 uur de deur zullen uit zijn, en dat voor de som van 14999 euro!
Zelf hopen we vooral dat de prijs van dit type e-mountainbikes in de toekomst zal zakken. Of toch dat er goedkopere modellen zullen volgen, want een instapmodel van 6000 euro zal voor velen een brug te ver zijn.
Specialized Levo SL: de terreintest
Is er op het terrein verschil merkbaar met de Levo? En is deze nieuwe Specialized Levo SL iets voor mij? Werken motor en batterij wel naar behoren? Het antwoord daarop lees je hier: www.vojomag.nl/test-nieuw-specialized-levo-sl-eersteling-als-meesterwerk-omhelsd/.
Meer info via www.specialized.com