Test | Canyon Exceed CF SLX 9.9: kampioen lichtgewicht

De Canyon Exceed CF SLX is het vlaggenschip van het hardtailgamma van het Duitse merk en hij werd dankzij Alban Lakata nog voor de officiële release al wereldkampioen marathon. Hij is lichter (870 gram voor het frame) en comfortabeler dan zijn voorganger, de toch al zeer gewaardeerde Grand Canyon CF SLX, en ook de geometrie werd gewijzigd. Of de Exceed zijn beloftes zal houden, ontdekken we in deze test.

Het gewicht zou volgens Canyon 870 gram bedragen voor een naakt frame in de maat M. Een mooie prestatie, want ook de dag van vandaag vind je nog maar weinig frames die onder de grens van 900 gram duiken. Om dit resultaat te bekomen werd de Canyon Exceed CF SLX op meerdere punten herzien ten opzichte van zijn voorganger.

Eén van die punten waar aandacht werd aan besteed om het gewicht van het frame te verminderen, was de oppervlakte van bepaalde framebuizen verkleinen, alsook van enkele verbindingspunten, ofwel de knooppunten. Een duidelijk voorbeeld hiervan is de plaats waar de bovenbuis, de zitbuis en de staande achtervork samenkomen. Door enkel de vorm aan te pakken, kon Canyon meer dan 100 gram winnen op de Exceed.

Wel moest men er op letten dat men de stijfheid van bepaalde strategische zones niet te hard zou verzwakken. Dit geldt vooral voor het bracket, maar ook voor de schuine buis en de liggende achtervork. Ook daar droegen de recentste analysesoftware en de meest recente vezels bij tot het meest fundamentele resultaat, maar het onderste deel van het frame blijft volumineus wat een contrast oplevert met de bovenkant. Het is een huidige trend die niet enkel door Canyon gevolgd wordt, maar dit is wel een heel duidelijk voorbeeld.

Een ander opvallend kenmerk van het frame van de Canyon Exceed CF SLX, zijn zijn zeer strakke lijnen. En daar is een goede reden voor: de buizen zijn namelijk zo recht mogelijk gehouden. De verklaring daarvoor is eenvoudig: de kortste afstand tussen twee punten is een rechte lijn. Om gewicht te winnen, is het dus beter om te proberen via de kortste weg van het ene naar het andere knooppunt te gaan. We vinden dit concept ook terug op een andere lichtgewicht kampioen, de Scott Scale.

De Exceed werd ontwikkeld in samenwerking met het marathonteam en Alban ‘Albanator’ Lakata, en het is dan ook logisch dat het accent werd gelegd op het comfort. Canyon kondigt een totale vervorming aan in de zin van ongeveer elf millimeter tussen de achteras en het zadel.

Zes millimeter komt van het frame zelf, dankzij de fijne staande achtervork die de zitbuis omsluit, en vijf millimeter komt van de carbon VCLS-zadelpen. Deze laatste is zeer bijzonder en verdient dan ook even onze aandacht. Ze is al meerdere seizoenen beschikbaar op enkele fietsen van het merk, maar ze wordt nu standaard gemonteerd op alle Canyon Exceed CF SLX-mountainbikes en ze maakte integraal deel uit van het ontwerp van het chassis.

De Canyon VCLS-zadelpen (verticaal comfort, laterale stijfheid) bestaat uit twee carbon ‘lamellen’ die zich over de volledige lengte dat ze uit het frame steken, kunnen vervormen. Een andere, maar niet zo praktische bijzonderheid: het voor- en achteruit verplaatsen van het zadel gebeurt conventioneel op rails, maar voor de hellingshoek moet je de lamellen ten opzichte van elkaar verplaatsen … door een bout los te draaien die zich onderaan de zadelpen bevindt. Je moet dus het geheel uit het frame halen om dit te kunnen uitvoeren. Waardoor je meer tijd nodig hebt om dit werkje uit te voeren en de hele operatie ook complexer wordt. Voor de rest vervult deze zadelpen perfect zijn rol, zoals we verder zullen zien. En ze veroorzaakt geen hinderlijke, krakende geluiden zoals we vreesden.

We stellen wederom vast, zoals altijd bij Canyon, dat er ook nu weer veel aandacht werd besteed aan de details. Zo is er de inmiddels gekende Impact Protection Unit die voorkomt dat de remgrepen of de shifters tegen de bovenbuis botsen bij een val. Onder de schuine buis is ook een bescherming geïntegreerd om deze buis te beschermen tegen de impacts van de steenslag die door het voorwiel wordt weggekatapulteerd . En vergeten we ook de interne doorvoer van de kabels niet die via zeer wijde luiken verloopt, zodat het makkelijker is om de kabels te monteren of te vervangen (we hebben het zelf getest). Nog een structureel detail: door zijn positie tussen de liggende en staande achtervork speelt de achterste remklauw ook een versterkende rol in het geheel, zonder extra materiaal te moeten toevoegen aan het frame. Slim. Nu we ons toch in deze zone bevinden, melden we meteen dat de Exceed nog steeds de 142×12-as gebruikt.

Geometrie

Een eerste opmerking betreffende de geometrie: Canyon had het goede idee om de Exceed in vijf maten aan te bieden, van XS (met 27,5”-wielen) tot XL (in 29”, net zoals de S, M en L). De lengte van de liggende achtervork evolueert in verhouding mee om het evenwicht te behouden tussen de voorkant en de achterkant van de fiets. In alle gevallen zijn deze waarden zeer kort en we gaan van 422 millimeter op de XS (ter herinnering in 27,5”) tot 427 millimeter in S en M, en vervolgens 432 millimeter in L en 437 millimeter in XL.

In vergelijking met zijn voorganger gaat ook de Canyon Exceed CF SLX mee in de trend van frames met een langere voorkant. De reach wordt 10 millimeter langer (425 millimeter) en de bovenbuis meet voortaan 600 millimeter in de maat M. Geen record, maar in zijn maat zitten we bij de lange frames. Logisch gevolg daarvan is, dat hij is uitgerust met een korte stuurpen: 70 millimeter in XS, 80 millimeter in S en M en 90 millimeter in L en XL. De ingenieurs van het merk zouden hier nog iets verder in kunnen gegaan zijn, maar de renners van het marathonteam, die soms een beetje conservatiever zijn dan hun collega’s in de crosscountry, waren daar niet warm voor te krijgen. De balhoofdhoek is een halve graad flauwer dan op de Grand Canyon CF (69,5 graden) terwijl de zithoek 74 graden bedraagt.

Onderdelen

Zoals altijd bij Canyon, is het een feest om de behoorlijk indrukwekkende verhouding prijs/onderdelen te zien. Het gamma begint vanaf 3299 euro met een model dat zeer fel gelijkt op het model dat je hier onder ogen hebt, maar dan met een RockShox SID World Cup-vork.

In 2017 zal ook een iets zwaarder en iets goedkoper model zijn opwachting maken om het gamma te vergroten, de Exceed CF SL

Met een prijskaartje van 9000 euro is de Canyon Exceed 9.9 LTD het duurste model in het gamma (met Tune-onderdelen en carbon Bike Ahead-spaakwielen). Het hart van de familie situeert zich tussen de 3500 en 5000 euro, nog steeds met zeer hoogwaardige onderdelen (Sram 1×11 of Shimano 2×11; in afwachting van de komst van de modellen voor 2017 die geen al te grote wijzigingen zouden ondergaan, behalve dan de update van enkele componenten zoals de komst van montages met een Sram Eagle). In 2017 zal ook een iets zwaarder en iets goedkoper model zijn opwachting maken om het gamma te vergroten, de Exceed CF SL.

Het model dat ons hier bezighoudt, is de Canyon Exceed CF SLX 9.9, die zich in het midden van het gamma situeert met een prijskaartje van 3899 euro (of 3299 euro als je nog een promotie vindt tussen de laatste exemplaren aan het einde van het seizoen) voor een gewicht van 9,65 kilogram (met binnenband; tubeless zakten we naar 9,6 kilogram, maar niet lager omdat we kozen voor versterkte banden). Eén van de eerste punten die onze aandacht trekt, is de RockShox RS-1-vork, die eerder zeldzaam is in deze prijsklasse, ook al zien we de vork soms ook op fietsen van minder dan 3000 euro. Maar het gaat dan om uitzonderingen, want deze carbon upside-down vork is zeer duur, ook al bieden zijn look en zijn dempingskwaliteit een mooie toegevoegde waarde. In 2017 wijzigen de onderdelen echter, en het model van 3899 euro is nu uitgerust met een SID-vork en de Sram XO1 Eagle-groep. Het model met een dubbel kettingblad kost nu 4599 euro met full XTR en een Fox-vork. Een andere optie is om te kiezen voor het SL-frame dat een beetje zwaarder is, en uitgerust is met een XT 2×11. Prijskaartje daarvan bedraagt 3399 euro.

De Exceed CF SLX 9.9 is ook zeer goed uitgerust wat betreft de wielen. Deze zijn afkomstig van DT Swiss met een speciale XR 1491-serie, die niets anders is dan een evolutie van de DT XR 1501 en een ‘preview’ van de nieuwe DT Swiss-wielen die in de loop van het jaar ten tonele kwamen. In vergelijking met de XR 1501 van 2016, beschikken ze over bredere assymetrische velgen (22,5 millimeter) die voortaan de 2017-versie zullen uitrusten. De Continental XKing-banden zijn oude bekenden en nog altijd even goed op het vlak van de veelzijdigheid en het rendement, maar ook nog steeds even kwetsbaar in deze Race Sport-versie die van ons zonder pardon uit de catalogus mag verdwijnen ten voordele van de Protection-versie. Het is trouwens voor deze laatste versie dat we opteerden, toen we voor deze test overschakelden naar de tubeless-versie!

Ons testmodel is uitgerust met een Shimano XT 2×11-aandrijving met een 11/40-cassette en 28/38-kettingbladen vooraan, wat aantoont dat de fiets bedoeld is voor bikers met een zekere fysieke paraatheid en/of voor zij die graag de gashendel opendraaien op snel rollende stroken. Een kleine meerwaarde, die ook toelaat om wat extra gewicht te winnen ten opzichte van een volledige XT-groep, is het feit dat Canyon de Exceed 9.9 heeft uitgerust met een Race Face Next SL-crankstel. Deze werkt perfect met de uitstekende XT Side-Swing-derailleur. De trapas schraapte echter aan het einde van de test. Ook de remmen zijn Shimano XT-exemplaren. We waardeerden de remkracht ervan, en ze presteerden niet onregelmatig zoals de eerste exemplaren die we voor onze duurtest van de groep hadden ontvangen.

We eindigen ons overzicht met de Canyon-accessoires. Behalve de zadelpen waarover we het al eerder hadden, is ook de stuurpost van het huis. Ook deze laatste moet, net zoals de fiets zelf, de prestigieuze merken zeker niet benijden. We apprecieerden de vorm van het stuur enorm, alsook het mechanisme dat vermijdt dat de kap van de stuurpen niet te hard wordt aangedraaid en zo het stuur beschadigd. Verder zien we grips van Ergon (een bedrijf dat onder leiding staat van … de broer van de baas van Canyon) die zeer aangenaam en ergonomisch zijn, maar die dit nog meer zouden zijn met minder prominente bevestigingsklemmen die bergaf soms de handen hinderden.

Een laatste woord om erop te wijzen dat, vermits de fiets via postorder besteld wordt, hij in een doos bij je zal aankomen. Maar wel een mooie doos waardoor je enkel nog maar het voorwiel, het stuur en de zadelpen moet monteren. Kortom, niets onoverkomelijk, zelfs niet voor een beginnende mecanicien. Dit gezegd: hoe goed de dozen van Canyon ook bedacht zijn, toch is het niet de eerste keer dat we één van hun fietsen ontvangen met geknikte kabels, omdat ze te hard opgespannen worden om het stuur in de doos naast de vork te kunnen opbergen voor het transport. Dit keer was het enkel een esthetisch probleem, maar toch een punt om in het oog te houden.

Canyon Exceed CF SLX 9.9: de terreintest

Van zodra we aan het commando van de Canyon Exceed CF SLX klimmen, worden we direct ondergedompeld in het bad. Door de korte stuurpen ligt de voorkant laag en voel je dat deze dient om aan te vallen. Gelukkig is het nog allemaal binnen de perken. Je ligt net niet te veel met je neus op het stuur, waardoor zijn bekwaamheid voor de lange afstanden niet teniet gedaan wordt. Maar hij is toch bestemd voor een gewaarschuwd publiek. En je voelt dit ook meteen als je versnelt. Wat een bolide! De Canyon Exceed CF SLX geeft steeds zin om er nog een lap op te geven, om te versnellen en terug op te trekken. Echt doeltreffend!

Het frame vervormt lichtjes om de energie onmiddellijk terug te sturen. Dit is ongetwijfeld één van de meest levendige frames die we de laatste tijd hebben kunnen testen. Zowel onze sterkste als lichtste testers vonden hun gading op de fiets en je hoeft dus niet de Hulk in eigen persoon te zijn om van zijn charmes te kunnen genieten (wat enigszins doet denken aan de Bulls Black Adder). Het is ook een uitstekende klimmer die van lange beklimmingen houdt, zoals een bergpas. Eén van onze testers won trouwens aan het stuur van deze fiets de Masters 1-categorie van de MB Race 100 km! Op technische beklimmingen trekt hij goed zijn plan, maar het vereist wel enige vaardigheid om het voorwiel te plaatsen en grip te vinden voor het achterwiel.

Voor een hardtail die gericht is op racen, toont hij zich echt voldoende tolerant. Bergop en op snelle stroken blijven we langer in het zadel zitten dan op andere modellen van de concurrentie (we denken dan in het bijzonder aan de BH Ultimate, die meer op crosscountry gericht is) en we voelen dat de fiets de biker spaart. Echter, om hem nu als comfortabel te kwalificeren, aarzelen we toch even. Hij biedt verre van het comfort van de BMC Teamelite, maar deze laatste speelt ‘vals’ met het elastomeer systeem. Wel hebben we de indruk dat het merendeel van het comfort afkomstig is van de zadelpen, ondanks de cijfers die Canyon ons voorschotelt. Deze zadelpen speelt zijn rol perfect en biedt een reële vervorming, zonder te soepel te zijn of het trappen op de pedalen te belemmeren.

Bergaf hebben we daarentegen niet de indruk dat hij de schokken verzacht. Vele carbon frames zitten in hetzelfde schuitje en zij blijven in meerdere of mindere mate turbulent … behalve, nogmaals, de BMC TE01. Maar dat is dus geen echte hardtail. De tests die we de laatste tijd hebben uitgevoerd, tonen nog maar eens dat carbon fietsen op dit niveau, zelfs met de beste ontwikkelingen ter wereld, nog steeds geen even goede resultaten bieden als materialen zoals staal en titanium dat wel kunnen. Kortom, ja de Canyon Exceed is comfortabel, maar niet overal en niet altijd.

Een ander kenmerk van de Canyon Exceed, is zijn grote wendbaarheid en het plezier dat je beleeft als je ermee rijdt. Dit is een hardtail gericht op fun en dat is leuk! Het is niet enkel bergop dat je voelt dat de fiets licht is. Ook bergaf helpt dit om de fiets snel van de ene bocht naar de andere te gooien en om over obstakels te springen. En ook al is dit leuk, het is ook wel vermoeiend. Het lijkt wel een jong kind dat niet moe wordt, terwijl zijn ouders even een adempauze zouden willen. De stuurpost reageert na een kwartslag en als de uren in het zadel beginnen op te lopen en je bewegingen wat minder precies worden, kan dit soms verrassend zijn. De fiets is echter nooit verraderlijk en toont zich heel geruststellend in lange, snelle afdalingen.

Alvorens af te sluiten, moeten we het nog even hebben over de onderdelen van deze fiets. Zijn frame is heel geslaagd en hij is ook bijzonder goed bediend door de keuze van de onderdelen waarmee hij is uitgerust, vooral voor een prijs onder de 4000 euro! Behalve de vraag mono of dubbel, want dat is meer een kwestie van smaak en Canyon biedt beiden aan, hebben we al gezegd dat je absoluut de oorspronkelijke banden moet vervangen om niet meteen lek te rijden. Ook foeterden we op de RockShox RS-1-vork als we het voorwiel moesten monteren en we zouden de kettingbladen vervangen door een 36/26 als je in een regio met veel reliëf woont, maar voor de rest is alles onberispelijk. Met een speciale vermelding toch wel voor de DT XR 1491-wielen, die uitzonderlijk goed presteren en met een goed gedoseerde flexibiliteit een welgekomen tolerant karakter geven aan de wieltrein. Het is duidelijk, we zien niet meteen wat carbon wielen hier nog als meerwaarde zouden kunnen bieden en we vragen ons dan ook af of ze wel relevant zijn voor een frame als de Canyon Exceed.

Verdict

De Canyon Exceed is een mooie evolutie van de reeds zeer geslaagde Grand Canyon CF. Nog lichter, en met een subtiel gemoderniseerde geometrie en ook een beetje meer comfort. Maar je moet je hier niet te hard laten beïnvloeden door de cijfers: ja, hij zal de goed getrainde biker ontzien, zodat deze langer de nodige Watts zal kunnen leveren tijdens langeafstandswedstrijden. Maar als je eerder een toerder bent, zal je vooral zijn veeleisende kant voelen die ondanks alles toch aanwezig blijft op zware stroken. De Canyon Exceed heeft zeer grote kwaliteiten, te beginnen met zijn fenomenale rendement waardoor je je zelfs op mindere dagen Alban Lakata waant. Tot slot zullen zijn concurrentiële prijs en ‘race ready’-onderdelen uit het topsegment je overtuigen over het feit dat het hier ongetwijfeld gaat over één van de meest aantrekkelijke hardtails van het moment.

Meer info: www.canyon.com/nl/mtb/exceed