Test | Duke Baccara WRX Aero 42 SLR2: gravelwielen met een andere visie op aero

Gravel en aerodynamica is een controversieel onderwerp. Allereerst uit principe: voor velen staat het idee van prestaties, strakke lycra pakken en hoge wielen haaks op de geest die de discipline zou moeten bezielen. Het is echter al een tijdje dat er niet één type gravelbike bestaat, maar meerdere. En of we het nu leuk vinden of niet, de prestaties en zelfs de wedstrijdmogelijkheden van gravelfietsen blijven zich ontwikkelen. Fiets- en onderdelenmerken doen dus waar ze goed in zijn: voldoen aan de verwachtingen van deze fietsers door hen onderdelen aan te bieden die zijn afgestemd op hun behoeften. Of dat willen ze ons tenminste laten geloven.

De vraag naar aerodynamica kan inderdaad wat belachelijk lijken als je een band van 45 mm of zelfs 50 mm voor je uitduwt, die dan nog eens opgepompt is tot minder dan twee bar, in naam van rolweerstand en comfort op lange afstanden. Maar we kunnen het ook anders bekijken: het onderstel van een gravelbike zal natuurlijk nooit zo aerodynamisch zijn als dat van een racefiets. Maar waarom zou je handicaps cumuleren?

Een brede band betekent niet dat er vanuit aerodynamisch oogpunt niets te optimaliseren valt. In bepaalde trainingssituaties, met name bij het langdurig rijden met een hoge snelheid op een heuvelachtig parcours, is het optimaliseren van de luchtweerstand van groot belang. Het afgelopen jaar hebben we verschillende nieuwe modellen gezien die deze aanpak volgden voor de gravel-discipline, waarbij werd geprobeerd alle aspecten van de prestaties van het onderstel te optimaliseren. De Duke Baccara WRX 42 Aero-wielen maken deel uit van deze trend.

Vooraleer we het hebben over de werking en de principes achter de verbazingwekkende vorm van deze wielen, willen we het eerst even hebben over de basisbeginselen van aerodynamica. We beloven het kort te houden.

Enkele basisprincipes van aerodynamica

Wanneer een voorwerp door de lucht beweegt, worden er verschillende krachten op uitgeoefend. Maar niet al deze krachten zijn van belang als we het over fietsen hebben. Lift is bijvoorbeeld van toepassing in verticale richting: het is essentieel in de motorsport (om het voertuig op de grond te houden) of in de luchtvaart (om gewoon te vliegen), maar veel minder in de wielersport. Het gaat ons vooral om de weerstand, de kracht die in de bewegingsrichting wordt uitgeoefend. Voor een object x drukken we het als volgt uit:

Fx = 1/2 × ρ × S × Cx × v²

• ρ (rho) is de dichtheid van de lucht, meestal uitgedrukt in g/cm³ of kg/m³. Het hangt af van de temperatuur, de luchtvochtigheid of zelfs de atmosferische druk en kan dus variëren afhankelijk van de tijd, het weer of de locatie (vandaar dat pogingen om het uurrecord te breken vaak op grote hoogte in droge lucht plaatsvinden), maar dat interesseert ons hier niet omdat we er geen directe controle over hebben.
• S is het frontale oppervlak van het object, in m². Dat hebben we onder controle … maar als het om gravelwielen gaat, kunnen we daar niet veel aan doen, tenzij je banden van 25 mm wilt gebruiken (dat willen wij niet). Dat is nu juist het hele probleem met aerodynamica: sommige principes staan ​​haaks op de prestaties op andere vlakken, zoals comfort en de wrijvingskrachten van de band op de grond. Als je het ene verbetert, kun je het andere verslechteren. We moeten dus een balans vinden.
• Cx wordt de luchtweerstandscoëfficiënt genoemd. Deze waarde weerspiegelt de verstoring die ons object veroorzaakt in de vloeistof eromheen tijdens zijn relatieve beweging in deze vloeistof. Want ja, lucht is ook een vloeistof!
• v² is niets anders dan de snelheid (hier uitgedrukt in m/s) in het kwadraat. Met andere woorden: hoe sneller je gaat, hoe meer weerstand er is en dus hoe moeilijker het wordt.  

Wanneer we de aerodynamica van een wiel – of beter gezegd van de combinatie wiel/band – willen verbeteren, moeten we dus werken aan de Cx, de luchtweerstandscoëfficiënt. Om te begrijpen hoe je dit kunt optimaliseren, moet je de concepten van laminaire stroming en turbulentie begrijpen.

Stel je een steen voor die je in het midden van een rivier legt. Stroomopwaarts is het water glad en stroomt het op natuurlijke wijze. Dit wordt laminaire stroming genoemd. Rondom de rots en net stroomafwaarts zien we kleine draaikolken en lijkt het water zelfs terug te trekken of te koken: het is een turbulente stroming. Een fiets in de lucht, of een fietswiel, doet hetzelfde, behalve dat we het niet direct met onze ogen kunnen zien.

De wervelingen of turbulentie rond en achter het object duiden op de aanwezigheid van een depressie: de vloeistof drukt op de voorkant van het object, maar kan niet genoeg aan de vorm blijven plakken om dezelfde druk op de zijkanten of de achterkant uit te oefenen (een verhaal van traagheidsscheiding, maar zover gaan we vandaag niet). Omdat het niet langer wordt geleid, ‘vult’ het het gat zo goed als het kan, op een turbulente manier. Er is dus meer druk aan de voorkant van het object dan aan de achterkant en deze depressie ‘zuigt’ het object naar achteren.

Als we het over een fietswiel hebben, begrijp je dat het niet achteruit kan bewegen omdat het voortdurend vooruit wordt bewogen, maar toch is dit voldoende om het wiel te laten afremmen. Om de luchtweerstandscoëfficiënt van een wiel te verbeteren, moet de turbulentie eromheen en in het kielzog ervan worden verminderd. Zo wordt de depressie kleiner en neemt de remmende werking af. Er zijn verschillende manieren om de Cx te optimaliseren, maar over het algemeen geldt dat het belangrijkste principe is om de lucht beter te sturen.

We moeten er ook rekening mee houden dat de Cx kan variëren, omdat de lucht zich niet precies hetzelfde gedraagt ​​rond ons wiel, afhankelijk van de snelheid waarmee we bewegen. Wanneer we de aerodynamica van een wiel optimaliseren, doen we dat voor een bepaald snelheidsbereik.

Terug naar onze gravelwielen

Tot daar de les aerodynamica. Maar een wiel moet ook rollen, schokken absorberen, snel van snelheid en richting veranderen en compatibel zijn met de banden en naven die op de markt te verkrijgen zijn, … Dat zijn een heleboel parameters om te integreren en door daarmee aan de slag te gaan, bekwam Duke volgende afmetingen voor de Baccara WRX 42 Aero SLR2-wielen: een interne breedte van 28 mm, een externe breedte van 43 mm en een hoogte van 42 mm.

De interne breedte van 28 mm zou een goede ronding mogelijk moeten maken bij banden van 40 tot 60 mm (2.10 inch), de vork die door Duke wordt aanbevolen zonder al te veel compatibiliteitsproblemen, zoals het geval is bij sommige nog bredere concurrerende modellen. Voor dezelfde bandbreedte biedt een bredere velg (binnen de grenzen natuurlijk) meer stabiliteit in bochten dankzij de zijwanden van de band die ‘rechter’ staan. Dit fenomeen is bekend bij het mountainbiken, maar het is net zo belangrijk bij gravel, waar de huidige bandentrends (breder, zachtere karkassen en lagere druk) allemaal bijdragen aan het minder stabiel maken van banden.

De externe breedte van 43 mm is het meest verrassende kenmerk van deze wielen en dient twee doeleinden. Het vermijd enerzijds dat de band te rond wordt met een abrupte breuk tussen de band en de velg, omdat dit een bron van turbulentie kan zijn. Met een velg die (bijna) net zo breed is als de band, wordt de lucht beter geleid, omdat deze in een min of meer recht vlak stroomt. Als gevolg hiervan, en zoals hierboven geïllustreerd, is de turbulentie minder significant dan op een smallere rand. En het verkleint het risico op snake bites bij brede velghaken die hier 7,5 mm meten aan elke kant!

De hoogte van 42 mm moet de lucht geleidelijk naar de uitgang leiden (het uiteinde van de velg, waar de spaken worden geplaatst) en daarbij zo min mogelijk turbulentie creëren. Bij andere merken vinden we nog hogere velgen, die nog beter de lucht leiden, maar het blijft altijd een kwestie van compromissen. Met een velg van 42 mm heb je namelijk meer levendigheid bij het relanceren of het veranderen van richting dan met een velg van 55 of 60 mm hoog.

Als de velg inderdaad het ‘hart’ van deze Duke Baccara WRX 42 Aero-wielen vormt, dan is dat niet het enige originele aan deze wielen. Ze kunnen op DT Swiss-naven worden gemonteerd, maar ons model is uitgerust met Duke Madmax CL SP-producten uit eigen huis. Ze zijn ontworpen voor rechte spaken en zijn geschikt voor een titanium ratelfreewheel, verkrijgbaar in 70 tanden (bij voorkeur voor mountainbikes) of 40 tanden (racefiets en gravel). En het is geen geheim meer dat ​​deze naven in België worden gemaakt door Erase.

Duke is inmiddels een begrip in zowel de race- als mountainbikewereld, maar het merk is zijn ambachtelijke roots niet vergeten en biedt voor deze wielen vele opties: je kan kiezen uit het aantal spaken (24 of 28), de standaard van de assen en het freewheelbody, het type lagers (staal of keramisch), het spaakmodel of zelfs de kleur van de naven, spaaknippels en ventielen.

Het gewicht hangt af van het aantal spaken, de keuze van de naven en de freewheelbody, maar wij wogen ons testpaar op 740 gram voor het voorwiel en 790 gram voor het achterwiel (met ventielen en velglint), of 1530 gram per paar. Het zijn niet de lichtste wielen, zelfs niet met hoge velgen, maar gezien de breedte van de velgen blijven we binnen volkomen acceptabele waarden. Ook moet worden opgemerkt dat het door Duke aangekondigde gewicht volkomen realistisch is en het is fijn om te zien dat we het merk op dit niveau kunnen vertrouwen.

De prijs hangt af van de lagers, spaken en de keuze aan opties. Houd er rekening mee dat we tussen de 1900 (voor ons testpaar) en 2000 euro zitten. Ook hier zitten we in het topsegment, maar er zijn wel veel duurdere modellen.

Duke Baccara WRX 42 Aero: de terreintest

We hebben deze gravelwielen op twee fietsen getest: eerst op de Trek Checkpoint SL6 en daarna vooral op de Felt Breed. In het eerste geval hebben we te maken met een veelzijdige gravelbike, waarbij de Duke Baccara WRX de middenklasse aluminium wielen met lage velgen heeft vervangen. De Felt Breed is dan weer meer een racegerichte gravelbike. Op deze fiets namen de wielen de plaats in van een set carbon Zipp 303 S-wielen met hoge (45 mm), maar smallere velgen (23 mm, vergeleken met 28 mm voor de Duke). We hebben de Baccara WRX uitgerust met Specialized Pathfinder-banden van 42 mm die in werkelijkheid 43 mm breed zijn.

Bij de Trek Checkpoint is de overstap van middenklasse aluminium wielen naar hoogwaardige, handgemaakte carbon wielen een mooie upgrade die je direct voelt. Ondanks de hoge velgen is het geheel lichter en responsiever en dat merk je op glooiende stukken. Kortom, we winnen op alle fronten, maar dat was ‘gemakkelijk’. Het gewicht van de Duke-wielen en de hoogte is echter vergelijkbaar met de oorspronkelijke Zipp 303S-wielset op de Felt, en toch merkten we ook daar een mooi verschil.

Vergeleken met de Zipp-wielen voelen we vooral een kwalitatief betere afmontage, met duidelijk dynamischere relanceringen en een explosievere kant. Het onderstel voelt lichter aan, maar is het in werkelijkheid niet. Bij hoge snelheden is het verschil tussen beide minder groot. We zullen het nederig zeggen: het aerodynamische effect van de hoge velgen is voelbaar bij snelheden boven de 30 km/u, maar we beweren niet dat we het gevoel hadden dat de Duke Baccara WRX-velgen nog aerodynamischer waren dan de Zipp 303. Een teken, hoogstwaarschijnlijk, dat zelfs als er een meetbaar verschil is op papier en in het lab, het moeilijk is om het op basis van een eenvoudig gevoel waar te nemen (wat natuurlijk niet wil zeggen dat het niet bestaat).

Waar de Duke Baccara WRX absoluut het verschil maakt, is op ruwe stukken die met hoge snelheid worden aangepakt. Je krijgt al vlug vertrouwen en beweegt je steeds sneller door deze stroken. Je remt steeds minder en verandert ook niet meer van richting wanneer er middelgrote stenen uit de grond komen. Bij gelijke druk en diameter zorgen deze velgen ervoor dat de band beter kan functioneren en een betere rol kan vervullen als schokdemper, wat zorgt voor een betere stabiliteit van de fiets.

Op het gravelparcours van de Roc d’Azur, waar we deze test zijn gestart, merkten we direct dat je soms de band op de velg hoorde tikken, zonder dat dit gevolgen had. Later, op rondjes die we goed kennen in België, werd deze indruk bevestigd, maar zijn we nooit lekgereden. Eerlijk gezegd lijkt het ronduit onmogelijk! Ook de zijkanten van de band lijken minder gevoelig te zijn, maar een lekke band ter hoogte van het loopvlak is nog steeds mogelijk, waar dit type montage niets aan verandert.

Op deze ruwere gedeeltes zou je kunnen vrezen dat zulke hoge en massief ogende velgen te stijf zouden zijn, maar die vrees verdwijnt snel. Ze zijn weliswaar erg stijf, maar ze zorgen er wel voor dat de band goed zijn werk kan doen. Laten we duidelijk zijn: we raden ze meer aan voor snelle routes met hoge gemiddelden en heuvels voor de ‘punchers’, dan voor het gebergte met lange beklimmingen of voor heel ruige routes, die bijna te vergelijken zijn met mountainbikeroutes.

Op singletracks heb je niet zo’n last van inertie en scherpe richtingsveranderingen doen helemaal geen pijn. Bij wielen met hoge velgen is dat niet altijd het geval. En het is geen verrassing dat de Duke Baccara WRX in de grote bochten perfect zijn koers vasthoudt, wat bijdraagt ​​aan het algemene gevoel van vertrouwen en sereniteit dat de wielen bieden.

Wat betreft duurzaamheid, hielden de Duke/Erase-naven zich uitstekend staande, ondanks de soms zeer modderige rijomstandigheden. De lagers draaien perfect en het vrijwiel ook. Ook de montage verdient alle lof en de wielen bleven perfect uitgelijnd, ook al werden ze niet gespaard. Een klein aandachtspuntje wat betreft de velgen: gezien hun vorm en breedte merkten we dat deze gevoeliger zijn voor krassen en deuken. De carbon structuur lijkt niet aangetast te zijn, maar we zien wel enkele krassen.

Verdict

Hoewel de Duke Baccara WRX 42 Aero-wielen nog steeds tot de high-end prestatiegerichte gravelwielen behoren, blijken ze minder exclusief (behalve de prijs dan) te zijn dan je zou verwachten. Hun breedte maakt het mogelijk om de banden vanaf een diameter van 42 mm heel goed te laten werken, waardoor je op snelle stukken over aerowielen kunt beschikken die ook comfortabel genoeg zijn op ruwe stukken. Op technische stukken zorgen de brede velghaken bovendien voor een zeer aangename rust waardoor je minder bang hoeft te zijn voor snakebites, of om met een iets lagere bandenspanning te rijden. Ook de kwaliteit van de montage moet worden benadrukt en dus mag deze Duke Baccara WRX 42 Aero-wielset beschouwd worden als een hele mooie upgrade. 

Meer info via duke-racingwheels.com