Test gravel | Canyon Grail CF SL 8.0: een (bi)geniaal plan

Waar de Inflite dankzij Mathieu van der Poel in het veldrijden van het ene podium naar het andere rijdt, maakte Canyon met de Grail ook een opmerkelijke entree in de kleinere gravel-scene. De grootste eye-catcher van die Grail is het opvallende dubbeldekstuur. Is dat stuur een simpel gadget geboren in het krankzinnige brein van een ingenieur of echt een gouden idee? En wat met de rest van de fiets? Het antwoord lees je in deze test van de Canyon Grail CF SL 8.0, maar we kunnen nu al verklappen dat hij voor ons een geweldige ontdekking was!

Gravelbiken boomt, dat is het minste wat we kunnen zeggen. Vojo mag de racefietsen dan wel links laten liggen (we hebben er niks tegen, maar er is niemand in ons team die er veel tijd aan besteed), maar tot deze nieuwe discipline voelden we ons wel snel aangetrokken. Uit nieuwsgierigheid hebben we eind 2018 voor het eerst enkele modellen getest in het kader van ons dossier ‘Wat is een gravelbike‘. Sindsdien zijn we dat blijven doen, denk maar aan de Kona Libre of Merida Silex om er enkele te noemen.

Maar we gingen het hier over de Canyon Grail hebben. De lijnen van het frame doen misschien denken aan de Inflite-crossfiets (zie onze test), maar eens in het veld haal je de twee al snel uit elkaar. De ene is gemaakt om na elke bocht vliegensvlug op te trekken en een uurtje het beste van zichzelf te geven, terwijl de andere je in alle comfort urenlang over grind- en asfaltwegen doet zwerven.

Deze Canyon Grail CF is onlosmakelijk verbonden met zijn cockpit (CP07) die op alle carbon modellen is terug te vinden. Deze cockpit is niet alleen een visueel hoogstandje, hij maakt ook deel uit van het concept van de fiets. Met de handen boven op het stuur krijg je een comfortabele en compacte zithouding, met de handen in de beugel kan je dan weer precies sturen. Maar laten we geen etappe overslaan en beginnen met het frame.

Frame

De Canyon Grail is in drie uitvoeringen verkrijgbaar: AL, CF SL en CF SLX. De eerste is een aluminium model met een klassiek koersstuur; de twee andere worden op pad gestuurd met een carbon frame en het fameuze dubbeldekstuur. Wij concentreren ons in dit artikel op de Grail CF SL. Het verschil met de SLX zit hem in de gebruikte carbonvezels, want de mal van beide uitvoeringen is identiek. Die vezels hebben een impact op de weegschaal: zo weegt een frame van de Grail CF SL volgens Canyon 1040 gram en een frame van de SLX slechts 830 gram!

Uiteraard is er ook een verschil in prijs. De modellen met een SLX-frame beginnen vanaf 4599 euro, terwijl de SL-modellen voor 2199 tot 3599 euro over de virtuele toonbank gaan. We reden ook even met een SLX-model en stelden op het terrein slechts een miniem verschil vast in het rijgedrag van beide uitvoeringen.

Canyon wilde met de Grail een bijzonder veelzijdige gravelbike bouwen die zowel de sportieve als recreatieve renners moest bekoren. Naast de cockpit vertaalde dat zich in een frame met veel zijdelingse stijfheid onderaan (van het balhoofd over de schuine buis tot het bottom bracket); achterdriehoek en bovenkant van het frame zorgen voor de nodige verticale soepelheid en het filteren van de trillingen. Dat recept is alom gekend, maar Canyon slaagde erin om er een mooie eigen interpretatie aan te geven, met dank aan de knowhow die men heeft opgebouwd op de weg, mountainbike en veldritfiets.

De vorm van de achterdriehoek en de verbinding met de zitbuis heeft veel weg van de Inflite. Op de Grail is die verbinding echter minder massief om wat extra tolerantie in te bouwen.

Op de Inflite maakt deze aparte constructie het comfortabeler om de fiets over de schouder te zwieren, wat in cyclocross heel welkom is maar op een gravelbike minder noodzakelijk is. Daarom dat de hoek compacter werd op de Grail, waardoor er ruimte vrijkomt voor een frametas (op maat gemaakt door Topeak). De Grail is ook uitgerust met bevestigingspunten voor spatborden.

In het frame passen banden tot een breedte van 42 millimeter. Kabels en leidingen lopen intern door het frame en verder gebruikt men steekassen van 12 millimeter.

Geometrie

Ook hier kunnen we een spelletje zoek de 7 verschillen met de Inflite spelen. De Grail deelt met die laatste de korte liggende achtervork (425 millimeter), maar heeft wel een langere reach en wielbasis. De voordriehoek op de Grail is dus groter, maar dat wordt gecompenseerd door een kortere stuurpen. Het stuur is dan weer breder. Minieme verschillen die op het terrein duidelijk voelbaar zijn.

De balhoofdhoek van de Canyon Grail CF SL bedraagt 72,5 graden, wat vrij recht is vergeleken met andere fietsen in dit segment die vaak rond de 71 of zelfs 70 graden (BMC URS) uitkomen. Of deze cocktail werkt, weten we pas op het terrein. In de catalogus vinden we maar liefst 7 (!) maten terug, van 2XS tot 2XL.

Onderdelen

Het onderdelenlijstje kunnen we niet anders dan beginnen met de originele cockpit. Inderdaad, cockpit en niet enkel het stuur, want ook de stuurpen behoort tot dit geheel. Die stuurpen is een mooi verlengstuk van het frame.

Het idee van de twee ‘vleugels’ laat toe om het bovendeel meer naar achteren te verschuiven. Een bijkomend voordeel is dat het stuur verticaal beter kan vervormen om de trillingen maximaal te absorberen. Dit blijkt een ideale zitpositie voor lange vlakke wegen. Let wel op dat je je handen niet volledig in het midden van het stuur plaatst, daarvoor is dit stuur niet gemaakt! Canyon maakt dit duidelijk door een opschrift in kleine letters op het stuur. Wees gerust, het stuur is op deze plaats niet kwetsbaar maar wel heel flexibel.

En in de beugel? Op het vlakke geniet je van een strak stuurgedrag. Je zit hoger dan op een klassieke cockpit en de duimen vinden op de onderste vleugel een aangename steun. Zoals bij elke geïntegreerde oplossing heb je ook in dit geval weinig instelmogelijkheden, al hebben we daar nooit een probleem uitgemaakt.

De stuurpen wordt vastgezet door middel van twee bouten. Aan de hand van spacers kan je de cockpit 15 millimeter verhogen. Optioneel kan je ook een Garmin-mount voor een gps aanschaffen.

De VCLS-zadelpen is een belangrijk accessoire uit eigen huis. Deze zadelpen vinden we ook terug op de Inflite en Exceed en wordt gevormd door twee aparte bladveren. Hierdoor kan de zadelpen gecontroleerd vervormen, wat een zekere demping van de schokken oplevert. De kantelhoek van het zadel afstellen kost wat moeite. De bout om de zadelpen vast te klemmen, werd mooi geïntegreerd in het frame.

Voor de rest is de hier geteste Canyon Grail CF SL 8.0 uitgerust met een Shimano GRX RX810, een specifieke groep voor gravelbikes.

Canyon koos op dit model voor een zwaarder dubbel kettingblad (er bestaat ook een 1x-uitvoering) gekoppeld met een 11-speed cassette achteraan (11-34). Wij vonden dat dubbel kettingblad alvast een terechte keuze in combinatie met de 11-speed.

De Shimano GRX-remmen verdienen het om in de spotlights gezet te worden. Ze remmen zeer efficiënt (beter dan exemplaren van Sram) en de ergonomie van de remhendels draagt een steentje bij aan het gebruikscomfort. Vooraan zit een remschijf van 160 millimeter, achteraan een van 140 millimeter.

De DT Swiss G1800 Spline-wielen maken het plaatje compleet. Het gaat om aluminium wielen uit het middensegment die niet echt licht zijn (1800 gram per set), maar je geniet wel van de kwaliteit van een DT Swiss-wiel. De velgen hebben een breedte van 24 millimeter en zijn 25 millimeter hoog. Rond de wielen liggen Schwalbe G-One banden met een breedte van 40 millimeter.

Deze CF SL 8.0 is het tussenmodel in het gamma van de Grail en heeft een prijskaartje van 2699 euro. Voor wie liever met een elektronisch schakelsysteem op pad gaat, heeft Canyon een versie met een Shimano Di2 (3399 euro) of Sram Etap (3599 euro) in de catalogus staan. Ons testmodel – een medium – dook net onder de grens van 9 kilogram: 8,985 kilogram om precies te zijn.

Canyon Grail CF SL 8.0: de terreintest

We gaan hier niet pretenderen dat we grote experts zijn die de wijsheid in pacht hebben, want wat gravelbikes betreft zijn we nog enigszins rookies.

Al onze testers hebben een achtergrond in XC/marathon of enduro en zijn het unaniem eens over de aangename zitpositie op de Canyon Grail. Dit is duidelijk geen koersfiets, maar wel een specifieke fiets met een rechte en niet te lange, maar ook niet te compacte zitpositie. Al snel voelen we het dan ook kriebelen om het asfalt achter ons te laten.

Op asfalt en brede paden is het verschil met de Inflite duidelijk merkbaar. Waar de Inflite steeds maar sneller wil gaan en niet houdt van kaarsrechte wegen, is de Grail vergevingsgezinder en veelzijdiger. Uren aan een stuk doorgaan schrikken hem niet af, ook niet in een peloton wegrenners. Die zullen je misschien eerst verwonderd aankijken wanneer je met je brede banden een plaatsje opeist in hun peloton, maar ze zullen nog verbaasder zijn wanneer ze merken hoe goed de Grail zich uit de slag trekt bij hoge snelheden.

Wanneer we de grindwegen verlaten en het geaccidenteerde terrein van het bos indraaien, valt het op dat frame, zadelpen en stuur mooi samenwerken om de trillingen te absorberen.

Wanneer je versnelt, wordt het beest in de Grail wakker. Zelfs deze CF SL 8.0-uitvoering – toch een van de instapmodellen uit het gamma – is best nerveus. Vorig jaar reden we een tijdje met het topmodel, de SLX. Die is lichter en uitgerust met carbon wielen, maar deze CF SL gaf ons nooit de indruk een goedkoper samenraapsel te zijn. Het is dezelfde fiets en we vonden het leuk om vast te stellen dat zelfs de minder dure versies van de Grail uitstekende prestaties leveren. Wanneer je het jezelf kan veroorloven, zal de SLX nog een extraatje bieden, maar de SL levert reeds het essentiële.

Als bedreven mountainbikers gingen we op zoek naar de limieten van de Grail. En daar moesten we lang naar zoeken. Net zoals de Inflite voelt de Grail zich in zijn sas op bochtige paden of op steile hellingen. De bijzondere cockpit zorgt voor een flinke dosis stabiliteit wanneer je je handen onderaan in de beugels plaatst en de duimen op het stuur laat rusten. Ondanks de steile balhoofdhoek is de voorkant niet te levendig en schenkt de fiets de nodige dosis vertrouwen.

Natuurlijk voel je de grootste schokken wel, maar je voelt dat ze enigszins worden afgevlakt. Ontembaar is hij dus zeker niet en je hebt nooit de indruk dat je bij het minste obstakel je leven riskeert en ten val zult komen. Er is duidelijk goed nagedacht over de Grail en hij brengt op ons vast trainingsrondje – waarvan sommige stroken soms wat saai lijken met de laatste nieuwe full suspensions – nieuwe sensaties naar boven.

Bij de onderdelen waren we helemaal weg van de Shimano GRX-groep en de ergonomie van zijn remhendels. Waar we op een mountainbike liefst met een 1x rijden, stellen we vast dat we op de gravelbike dankzij het dubbele kettingblad wat meer speelruimte hebben om zowel op het vlakke als op technische paden de juiste versnelling te kunnen kiezen. De VCLS-zadelpen zorgt voor een leuke dosis comfort, maar het zadel had wel de neiging om lichtjes van plaats te verschuiven. De juiste kantelhoek instellen, vergt dan ook wat moeite. Met duurdere wielen zou je de Grail nog wat dynamischer kunnen maken, ook al hebben we geen slecht woord over de DT G1800-exemplaren. De banden zijn overal goed, maar nergens uitstekend.

Verdict

Je mag denken wat je wil over Canyon en over de verkoop via internet, en misschien vind je de look van de Grail en zijn dubbeldekstuur maar niks, maar je kunt er niet omheen dat dit een unieke fiets is in zijn genre. Ons schonk hij alvast sensaties die we tot hiertoe slechts sporadisch gevoeld hebben, zelfs niet op de vele mountainbikes die we getest hebben. We willen ons niet wagen aan de uitspraak dat dit de beste gravelbike ooit is – daarvoor hebben we te weinig ervaring in deze categorie – maar we kunnen wel stellen dat we de voorbije twintig jaar niet vaak met een tweewieler hebben gereden die zo geweldig en boeiend is. Of je nu een gravelbiker bent of een mountainbiker die op zoek is naar een trainingsfiets of een fiets om eens op een andere manier over de paden te racen, dan verdient deze Grail je volle aandacht. Want Canyon heeft met de Grail meer gedaan dan enkel een technisch hoogstandje met een sterke prijs-kwaliteitverhouding afleveren; de Duitsers hebben simpelweg een topfiets gebouwd.

Meer info via www.canyon.com