Test nieuw | De eerste kilometers met de Shimano EP8

Enkele dagen na de officiële release hebben we de nieuwe Shimano EP8-motor gedurende 3 dagen in Italië kunnen testen. Hoe rijdt deze nieuwe motor? Is die echt stiller, beter en sterker dan zijn voorganger, de Steps E8000? Hier onze eerste indruk na 70 kilometer offroad testrijden.

Dus, wat is er anders aan deze nieuwe Shimano EP8? Een heleboel dingen … maar in essentie is de motor lichter (- 300 gram), heeft die meer koppel (+ 15Nm) en is die stiller en zuiniger dan zijn voorganger. Dit alles met behoud van de zeer soepele en natuurlijke ondersteuning waar de elektrische Shimano-motoren zo’n succes mee zijn geworden bij e-mountainbikes, maar ook bij elektrische trekking- en stadsfietsen.

Dit artikel gaat niet in op alle technische details omdat we dat al een paar dagen geleden hebben gedaan ter gelegenheid van de officiële release van het systeem (zie Shimano EP8: lichter, krachtiger en nog meer te personaliseren), maar we brengen je toch even snel op de hoogte …

Technisch gezien beschikt de Shimano EP8 nu over een maximum koppel van 85Nm, een nominaal vermogen van 250W (het toegestane maximum) en een motorblokgewicht van 2,6 kilogram, waardoor het de lichtste “grote” motor op de markt is: 300 gram lichter dan een Bosch Performance CX of Brose Drive S Mag en 500 gram minder dan een Yamaha PW-X2. De batterijen zijn degene die eerder dit jaar reeds werden voorgesteld (lees ons artikel hierover), maar het systeem is “open” en elk merk kan zijn eigen batterij maken (die moet wel nog steeds worden gevalideerd door Shimano).

De Japanse fabrikant belooft bovendien een geluidsvermindering van 2dB ten opzichte van het oude systeem. Wat betreft personalisatie – een van de sterke punten van de E8000 ten opzichte van de concurrentie – is het nu mogelijk om meerdere gebruikersprofielen te maken met tientallen mogelijke combinaties van de verschillende ondersteuningsniveaus (Eco, Trail en Boost).

Een kink in de kabel?

Zodra de EP8 werd uitgebracht, begonnen er geruchten te circuleren over een mogelijk probleem met de motor dat er voor zou zorgen dat de e-bikes, die met het nieuwe systeem zijn uitgerust, pas later op de markt beschikbaar zouden komen. Deze geruchten blijken waar te zijn en Shimano was zo vriendelijk om ons uit te leggen wat het probleem was en waarom het niet eerder werd opgelost.

Het probleem zit bij de bevestigingspunten van de motor aan het frame en is gerelateerd aan de ISO 4210-2:2015:4.8.4-norm, die de krachten bepaalt waartegen fietsframes bestand moeten zijn. Volgens Shimano kan er mogelijk een vermoeidheidsprobleem optreden bij de verbinding tussen de motor en het fietsframe. Bij afzonderlijke testen hadden noch de motor, noch de frames betrouwbaarheidsproblemen en daarom werd dit probleem pas zo laat ontdekt: pas toen de eerste productiebatch van de motoren uit de Shimano-fabrieken rolde en op de frames van de verschillende fietsmerken werd gemonteerd, kwam de tekortkoming naar boven.

Hoewel de veiligheid van de rijder in principe nooit in gevaar zou komen, is het wel noodzakelijk om er eerst voor te zorgen dat er aan de officiële norm wordt voldaan. Shimano kon ons geen precieze datum geven voor de definitieve beschikbaarheid van de nieuwe motor, maar ze werken momenteel hard aan het oplossen van dit defect en er wordt gehoopt in de komende weken een afdoende oplossing te vinden, zodat de productie snel kan worden hervat en de EP8’s voor het einde van het jaar bij de eindgebruiker geraken.

Profielen en personalisatie

Meer nog dan bij de Steps E8000 is het nu mogelijk om de ondersteuning af te stellen op je persoonlijke voorkeuren.

Elk fietsmerk kan twee profielen voorprogrammeren, met verschillende instellingen voor elk ondersteuningsniveau (Eco, Trail en Boost). Om van het ene profiel naar het andere over te schakelen zijn er twee mogelijkheden: ofwel via een smartphone en de E-tube Project app, ofwel via het instellingenmenu op de display, dat toegankelijk is door een paar seconden op de knop onderaan te drukken. Waarschuwing: om de veiligheid niet in het gedrang te brengen laat het systeem het niet toe om dit tijdens het rijden te doen. Je moet dus stoppen met rijden om over te schakelen van het ene naar het andere profiel.

De profielen bepalen, zoals we al zeiden, de eigenschappen van de verschillende ondersteuningsniveaus. Deze instellingen kunnen vervolgens ook zeer eenvoudig door de gebruiker worden aangepast via de E-Tube Project app of het is ook perfect mogelijk om de originele “fabrieks”-profielen te behouden.

Voor elk ondersteuningsniveau kunnen 3 parameters worden aangepast:

– Assist Character: deze parameter heeft invloed op de versnelling van het systeem, d.w.z. het toerental waarbij het maximum koppel wordt bereikt. Er is een schaal van 1 tot 10, van “Eco” tot “Krachtig”, maar om overlapping te voorkomen en zo bv. een Eco-modus te creëren die krachtiger is dan de Trail-modus, zijn niet alle niveaus toegankelijk op elk ondersteuningsniveau. Zo is de Eco-modus alleen instelbaar op de eerste 3 niveaus, terwijl de Trail-modus van 3 tot 7 en Boost van 7 tot 10 gaat.

– Max Torque: bepaalt het maximum koppel dat in een ondersteuningsmodus kan worden bereikt. Er zijn ook hier 10 niveaus beschikbaar met telkens een trap van 7-8Nm, met een minimum van 20 Nm en een maximum van 85 Nm. Zowel in de Trail- als de Boost-modus kan er tot 85Nm worden gegaan, terwijl de Eco-modus beperkt is tot 49Nm, d.i. het vijfde niveau.

– Assist Start: deze parameter komt overeen met het gedrag van de motor bij het starten van het trappen, hetzij na een volledige stop, hetzij bij het hervatten van het trappen na een korte onderbreking om bv. over een kleine drempel te rijden, de positie van uw voeten in een haarspeldbocht te controleren, enz. Er zijn hier 5 niveaus, van licht (zeer progressief) tot snel (meer direct), en ze kunnen allemaal gebruikt worden in Eco, Trail en Boost.

Deze instellingen beïnvloeden dus het algemene gedrag van de ondersteuning, maar tegelijk ook de autonomie van de batterij. Een profiel met een hoog maximum koppel en een heel actieve ondersteuning zal logischerwijs meer energie verbruiken dan een profiel met een lager koppel en een soepelere ondersteuning. Daarnaast heeft de E-Tube Project app ook de mogelijkheid om de functie van de bedieningsknoppen om te keren of om een snelle systeemdiagnose uit te voeren. Voor degenen die geen compatibele smartphone hebben, is er ook een Windows PC-versie van de software beschikbaar.

Shimano EP8: de eerste terreintest

Shimano nodigde ons uit in Toscane, in de buurt van Massa Marittima (een bekende regio voor mountainbikers) om er 3 dagen te rijden met de nieuwe motor.

Er staan in Italië heel veel Merida-fietsen voor ons klaar. We kiezen voor de gelegenheid de eOne-Sixty, een 29/27,5 met 160 millimeter veerweg. De cockpit is voorzien van de gloednieuwe Pro Koryak e-Performance, een stuur en stuurpen uit één stuk en in carbon. Het is een bijzonder indrukwekkend kunstwerk (we komen er binnenkort op terug in een artikel) waarin de display van de EP8 werd geïntegreerd.

Het eerste wat ons opvalt aan deze nieuwe Shimano-motor is zijn aangenaam karakter. In tegenstelling tot Bosch (en in mindere mate Brose), is de ondersteuning veel progressiever en komt het vermogen niet in een grote klap van zodra je op de pedalen duwt. Ook als de Assist Start ingesteld staat op het snelste niveau, blijft de overgang natuurlijk. Op trails is dit heel nuttig, want het is zo een stuk makkelijker je fiets te controleren en je tractie te behouden.

Het valt ook snel op dat de motor een pak stiller is geworden. Je kunt de motor nog steeds horen en die is dus zeker niet geruisloos. Wanneer je naast een Steps E8000 rijdt, is het verschil heel duidelijk: het geluid van de oude motor maskeert bijna volledig dat van de nieuwe. Minder lawaai is sowieso belangrijk voor een elektrische motor en het versterkt de indruk van het natuurlijk en intuïtief karakter van de Shimano EP8.

Een paar andere testrijders hadden de motor wat horen klapperen in de afdaling. Shimano bevestigde dat dit kan gebeuren en zei ons dat het door de verbinding van de motor met het frame kwam en dat dit zal worden verbeterd op de definitieve versie (maar altijd wel ergens kan voorvallen omdat de oorzaak ook zit in het ontwerp en de lichtheid van de motor). Ons is het klapperen alvast niet opgevallen, maar in een brute afdaling zijn er veel zaken die lawaai maken op een fiets.

Hoe meer we rijden, hoe meer het natuurlijke en soepele rijgedrag van de EP8 ons opvalt. Maar we voelen ook dat hij nog steeds minder krachtig ondersteunt dan bijvoorbeeld een Bosch-motor. Het is wel beter dan bij de Steps E8000, vooral dankzij de mogelijkheid om de instellingen aan te passen.

Aan de andere kant, wanneer we op smalle, technische trails rijden waar de ene krappe bocht na de andere komt, is er niks beter dan Shimano. Bij een Bosch is het hier hard werken, de Yamaha/Giant- of Brose/Specialized-motoren gaan iets beter, maar het gecontroleerd gebruiken van het vermogen door de EP8 is echt ongeëvenaard. Deze eigenschap en de uitgebreide aanpassingsmogelijkheden hebben ons echt onder de indruk gebracht.

Om de motor zo efficiënt mogelijk te gebruiken, ligt de optimale cadans rond de 85-100 omwentelingen per minuut. Maar ook bij onregelmatig trappen (wat gebeurt bij het rijden op technische trails) zal de motor vlot en zonder tegenpruttelen elke variatie in het tempo goed blijven ondersteunen. Zelfs de Boost-modus is altijd bruikbaar, in tegenstelling tot bij sommige andere motoren waar de maximale stand dikwijls veel te gewelddadig is.

Wat ook goed is, is om een Eco-modus te kunnen instellen die krachtig genoeg is voor echt offroad gebruik. Je zal natuurlijk iets meer batterijvermogen verbruiken dan een lichtere Eco-modus, maar die is (zoals bij Bosch) alleen geschikt om het gewicht van de zwaardere E-bike wat te compenseren (zolang het niet te veel bergop gaat). Je rijdt wel nog steeds zuiniger dan op de Trail-modus en we kunnen goed en vlot klimmen op “Eco”. We kunnen je jammer genoeg nog geen echte cijfers geven over de autonomie. De ritten in Toscane waren hiervoor te kort.

Tot slot heeft de nieuwe “remote” ook gecharmeerd met zijn ergonomie en gebruiksgemak. Ze is zeer vergelijkbaar met die van de E7000, maar beter. De grote concave knoppen zijn gemakkelijk te “vinden” en de klik is openhartig genoeg om vrij zeker te zijn dat je raak hebt geduwd.

Met de EP8 zet Shimano een goeie stap vooruit. Het systeem is in alle opzichten iets beter dan de E8000 (die trouwens in de catalogus blijft staan) en de Japanse reus behoudt de filosofie van een soepele, aangename en natuurlijke ondersteuning. Wedijveren op brute kracht is geen prioriteit geweest bij de ontwikkeling. Met de uitgebreide, maar duidelijke en eenvoudig te configureren instellingen kan iedereen de Shimano EP8 aanpassen in functie van zijn of haar conditie en/of mogelijkheden. Met de EP8 hebben we vooral het gevoel gewoon aan het fietsen te zijn in plaats van met een e-bike onderweg te zijn en dit is waarschijnlijk Shimano’s grootste verwezenlijking met deze nieuwe motor.

Meer informatie: bike.shimano.com

Onze presentatie van de Shimano EP8-motor vind je hier: www.vojomag.nl/nieuw-shimano-ep8-lichter-krachtiger-en-nog-meer-te-personaliseren

Foto’s: Dan Millner / Irmo Keizer