Test nieuw | Orbea Rise 2024: vervaagde grenzen, nieuwe horizonten

De Orbea Rise, die gelanceerd werd in 2019, markeerde letterlijk een keerpunt in de categorie elektrisch ondersteunde mountainbikes. Hij opende de deur voor wat we nu lichte e-mountainbikes noemen. Ter herinnering: dit is een categorie elektrische mountainbikes met een kleinere motor en een kleinere batterij vergeleken met die van de krachtige e-bikes.

Hoewel het Spaanse merk in de jaren erna kleine updates en correcties aanbracht, begon de Orbea Rise toch de tand des tijds te ondergaan in het licht van de ontwikkelingen bij de concurrentie.

Daarom dat Orbea voor modeljaar 2024 heeft besloten zijn lichte e-MTB een tweede adem te geven, vertrekkende van de zeer goede beschikbare basis. “We wilden de Rise verder ontwikkelen met behoud van onze filosofie om de piloot en zijn rijplezier centraal te stellen”, legt Markel Uriarte, productmanager bij Orbea, uit.

Frame: twee voor de prijs van één

Gedaan met compromissen maken, Orbea heeft immers besloten de ‘doe-het-alles’ kant te laten vallen om de Rise beter te kunnen oriënteren. Om dit te doen heeft het merk zijn vlaggenschipmodel in twee verschillende versies opgesplitst:

Laten we er vanaf het begin op wijzen dat deze twee versies op hetzelfde frame zijn gebaseerd, alleen de veringen en onderdelen verschillen … Het frame van deze Orbea Rise 2024 wordt door het merk aangekondigd op 2,2 kilogram (in maat M en zonder schokdemper), een gewicht dat ongeveer identiek is aan dat van de vorige generatie. De high-end versie van het SL-model zou 16,32 kilogram wegen … Een mooie score!

Orbea zegt dat het aan de stijfheid van zijn frame heeft gewerkt. Het merk legt uit dat het de stijfheid van de voorste driehoek met 8% heeft vergroot, en die van de achterste driehoek met 14%. Onze wensen lijken gehoord te zijn, dit was namelijk een van onze voornaamste klachten over het vorige model.

Om dit te bereiken liet het Spaanse merk zich inspireren door waar het al mee heeft kunnen experimenteren op verschillende andere modellen in zijn catalogus, namelijk de asymmetrische constructie door middel van een versteviging in de voorste driehoek (zoals op de Rallon of Occam). Orbea legt ook uit dat het de stijfheid heeft aangepast aan de maat van het frame: een frame in maat XL zal dus de facto stijver zijn dan een frame in maat S. Het verschil tussen de maten bedraagt ​​zo’n 5 tot 7%.

Om de juiste mate van stijfheid te vinden, kon Orbea rekenen op het OOLab-team (voor Orbea Optimization Lab) waarin we met name de Fransman Damien Oton en de Spaanse piloot Gabi Torralba terugvinden. Het doel van dit ontwikkelingscentrum van het Spaanse merk is om de prototypes in het veld te testen en het materiaal goed te keuren. “Mijn rol is om de producten in het veld te testen, vooral in internationale races, en om gegevens over het gevoel te verstrekken aan de ingenieurs”, legt Damien Oton uit. “Bij de ontwikkeling van deze nieuwe Rise, en als wedstrijdrenner, wilden we altijd meer stijfheid. Maar uiteindelijk vonden we een gulden middenweg tussen precisie en comfort. 8% lijkt misschien niet veel, maar ik verzeker je dat het in de praktijk echt een verschil maakt. Het is voor mij bijna onmogelijk om nu terug te grijpen naar de oude Rise”, vervolgt hij.

Gemeenschappelijk punt met de andere modellen in de catalogus van het merk is dat de Rise nu standaard is uitgerust met een beschermende vinylfilm die tot doel heeft de blootgestelde delen van het frame te beschermen, met de merkwaardige uitzondering van de verstevigende brug in de voordriehoek. Verder merken we ook een rubberen bescherming op op de liggende achtervork, evenals een kleine dop die het onderste draaipunt beschermt tegen projectielen die door het achterwiel worden opgeworpen.

De fiets is ook uitgerust met een kleine FLP-multitool die verborgen zit in het draaipunt van de link, en die de vier meest gebruikte inbussleutels (2, 3, 4 en 5 mm) omvat. Daar moeten we de inbussleutel van 6 mm nog aan toevoegen die te vinden is in de verwijderbare hendel van de achterwielas.

Om redenen van stijfheid en esthetiek van de cockpit komen de kabels via de headset direct in het frame terecht, net als bij de vorige generatie. Orbea is zich bewust van de nadelen die een dergelijk systeem met zich mee kan brengen en verzekert dat het de lange levensduur van de lagers heeft uitgespeeld om het onderhoud te beperken. Dit impliceert het gebruik van hoogwaardige lagers (het bovenste lager zou bijvoorbeeld tweemaal de prijs kosten van de complete headset van de oude Rise), en ook door een royale bescherming ervan. Merk ook op dat de Rise is uitgerust met een volledig geleide interne doorgang in de voor- en achterdriehoek.

Ondersteuning

Als het frame evolueert, volgt de motor! Net als bij de vorige generatie werkte Orbea nauw samen met Shimano om een ​​specifieke oplossing te ontwikkelen die aangepast was aan zijn model: de EP801 RS Gen2.

Ter herinnering: deze personalisatie – die door Orbea werd uitgevoerd op de Shimano EP801-motor en RS genoemd (voor Rider Synergy) – heeft alleen invloed op het programmeergedeelte van de motor en heeft tot doel de meest natuurlijke en veelzijdige ondersteuning te bieden die mogelijk is, met behoud van de beste autonomie.

De EP801 RS Gen2-ondersteuning biedt drie ondersteuningsmodi: Eco, Trail en Boost. Als de eerste twee vergelijkbaar zijn met wat we van de vorige generatie wisten, namelijk ondersteuning die tot doel heeft een natuurlijk gevoel te bieden met een koppel van 54 Nm, opent de Boost-modus een geheel nieuwe weg!

Terwijl de grenzen tussen ‘lichte e-bike’ en ‘power e-bike’ vervagen, heeft Orbea besloten om deze nieuwe Rise uit te rusten met een Boost-modus die een koppel van 85 Nm ontwikkelt. “Deze nieuwe RS+-modus en zijn koppel van 85 Nm zijn er voor technische beklimmingen waar het niet mogelijk is om een ​​hoge trapfrequentie aan te houden, en dus waar de 54 Nm van de lagere modi een beetje te weinig is. We hebben deze krachtpiek op dit precieze moment nodig, maar niet voor de rest van de tocht. Dit is de reden van bestaan van deze RS+ die we in de Boost-modus vinden”, legt de productmanager van het merk uit.

Om zich aan te passen aan individuele voorkeuren biedt Orbea de keuze tussen twee batterijformaten, en meer specifiek tussen een kleinere optie van 420 Wh en een tweede van 630 Wh. Maar de echte nieuwigheid kan niet met het blote oog worden gezien, omdat deze zich in de batterij bevindt, en meer bepaald op het niveau van de cellen. “Met een hogere energiedichtheid dan alle andere batterijen die momenteel op de markt zijn, bieden onze nieuwe batterijen een grotere autonomie, zonder dat het gewicht toeneemt. De winst bedraagt ​​ongeveer 16% autonomie per gram”, legt Markel Uriarte uit.

Het merk maakte van de gelegenheid gebruik om ook zijn Range Extender volledig te herzien. De kleine extra batterij die direct in de bidonhouder wordt geplaatst, ontwikkelt 210 Wh voor een extra gewicht van 1,1 kilogram. Eenmaal geïnstalleerd, is het deze batterij die het eerst ontlaadt, alvorens over te schakelen naar de hoofdbatterij. De capaciteit van de Rise 2024 kan zo vergroot worden tot 840 Wh door de geïntegreerde 630 Wh batterij te combineren met de 210 Wh Range Extender. Genoeg om lang mee te gaan! Houd er rekening mee dat het ook mogelijk is om alleen met deze kleine extra batterij te rijden.

Om dit alles te besturen, vinden we op het stuur een klassieke Shimano-bediening. Standaard is de Rise niet uitgerust met een beeldscherm. Het merk geeft de voorkeur aan de kleine, minimalistische weergave van de bediening, of voor degenen die alle informatie voor hun ogen willen hebben, de koppeling van een persoonlijke GPS met de motor. Het doel is dat iedereen de oplossing kan kiezen die het beste bij hem of haar past, zonder dat er twee schermen op het stuur staan. Indien gewenst is het ook mogelijk om de Rise uit te rusten met een Shimano-beeldscherm. Deze optie wordt aangeboden via de online configurator van het merk.

Zoals gebruikelijk, is de ondersteuning volledig aanpasbaar met behulp van de E-Tube app van Shimano, die gratis toegankelijk is.

Geometrie van de Orbea Rise 2024

De LT-versie van de nieuwe Orbea Rise is uitgerust met een flip-chip op de demper met twee standen om de geometrie te variëren. Hiermee kan je de balhoofdhoek met +- 0,5° en de hoogte van het bottom bracket met +- 8 mm wijzigen.

Goed nieuws: deze flip-chip profiteert van hetzelfde ingenieuze systeem als dat van de Occam LT: het wisselen tussen de twee posities wordt in ongeveer twintig seconden uitgevoerd, inclusief het los- en vastdraaien. Er is slechts één enkele inbussleutel van 6 mm nodig, die handig in de afneembare hendel op de achterwielas zit.

Vergeleken met de oude Rise maakt de geometrie van de Orbea Rise LT een sprong: de balhoofdhoek daalt naar 64/64,5° (vergeleken met 66/65,5° voor de vorige generatie) en de zitbuishoek wordt rechtgetrokken naar 77/77,5° (vergeleken met 77/76,5° voorheen). Het bottom bracket is hoger (-26 mm) of lager dan voorheen (-34 mm), afhankelijk van de positie van de flip-chip. Door de vork met langere veerweg is de reach korter dan bij de SL-versie, maar langer dan bij de vorige generatie: 455 of 460 mm in maat M, met een verschil van 25 mm tussen alle maten.

Met een kleinere veerweg en een minder toegewijd programma dan zijn grote broer, wordt de Orbea Rise SL gekenmerkt door een balhoofdhoek van 65,5° (-1° of 0,5° vergeleken met de vorige generatie), een zitbuishoek van 78° (vergeleken met 77° of 76,5° voorheen), een reach van 465 mm in maat M (+15 mm voor elke maat), een liggende achtervork van 440 mm (5 mm korter dan de Rise 2022) en een bottom bracket van -37 mm.

Veringen: progressief of anti-squat?

De Orbea Rise LT heeft zoals gezegd vooraan een veerweg van 160 mm en achteraan van 150 mm. Op onze testversie zijn de nieuwe Fox 36 Grip X Factory-voorvork en Fox DHX-demper met spiraalveer aan het werk. Het inbouwen van een luchtdemper is echter ook mogelijk. Voor meer informatie over deze nieuwe vork, en meer specifiek over de nieuwe Grip X-cartridge, de geweldige vervanger voor de Fit4, ga naar: Test nieuw | Fox 36 GRIPX & 38 GRIPX2: kleine details, grote veranderingen.

Of het nu om de LT- of SL-versie ging, Orbea werkte nauw samen met Fox om interne ophangingsinstellingen te ontwikkelen die specifiek zijn voor het frame, met steeds diepgaandere aanpassingsmogelijkheden die het Amerikaanse merk volgens Orbea biedt.

De SL-versie van deze Orbea Rise 2024 komt dichter in de buurt van wat we kenden van de vorige generatie, aangezien hij 140 mm veerweg voor en achter heeft. Ook qua vering heeft Fox de leiding met een 34 Factory Grip X-voorvork en een Fox Float Factory Evol-demper.

Hetzelfde frame, twee verschillende platforms met verschillende veerweg en programma’s, waar is de goocheltruc? Het heeft de vorm van een carbon ‘shock extender’ die aan de voet van de demper van het SL-model is geplaatst en de montage van een demper mogelijk maakt die een kleinere veerweg ontwikkelt en tegelijkertijd de kinematica van deze kleinere fiets wijzigt.

Onderdelen Orbea Rise 2024

Orbea had tijdens de presentatiedagen een LT-versie in de M-Team-configuratie voor ons gereserveerd. Zoals we je een paar regels hierboven hebben uitgelegd, zijn het een Fox 36 Factory Grip X-voorvork en een Fox DHX-demper die deze versie uitrusten.

Voor de aandrijving werd geopteerd voor een Shimano XT Di2-groep. Tot stilstand komen doet de fiets met een paar Shimano XTR-remmen.

De carbon Oquo MC32 LTD-wielen komen uit eigen huis, want Oquo is het wielenmerk van Orbea. Rond deze wielen liggen banden van Maxxis, meer bepaald een Maxxis Assegai (2.5, EXO+-karkas en MaxxGrip-rubber) aan de voorzijde en een Maxxis Minion DHR II (2.4, EXO+-karkas en MaxxTerra-rubber) aan de achterzijde. Houd er echter rekening mee dat Orbea er voor deze testrit op het veeleisende terrein van de Pyreneeën voor heeft gekozen om ons testmodel uit te rusten met een DH-karkas aan de achterkant. Voor meer details over het bandengamma van Maxxis: Maxxis MTB-banden: de complete gids voor het trail- & endurogamma.

Ook de stuurpost komt van Oquo, met een 800 mm breed carbon MC10-stuur en een MC11-stuurpen. De zadelpen is een Fox Transfer, met daarop een Fizik Terra Ridon X1-zadel van 145 mm. Let op: de fiets wordt standaard geleverd met geïntegreerde GPS-houder.

Versies, gewicht en prijzen:

In de catalogus van het merk zijn voor elk van de twee modellen twee versies beschikbaar:

Met slechts twee versies van elk model is het gamma voorlopig nog vrij beperkt, maar we gaan ervan uit dat het merk in de toekomst goedkopere en gevarieerdere montages zal aanbieden, en mogelijks ook een aluminium model zoals bij de vorige generatie. Vergeet niet dat je met het MyO-personalisatieprogramma van het merk de kleuren van het frame, maar ook van de Oquo-wielen, zelf kunt kiezen. Via de online configurator van het merk kan je bovendien de onderdelen en batterijgrootte aanpassen, zodat je een fiets krijgt die het beste bij jouw voorkeuren past.

Orbea Rise 2024: de terreintest

Orbea nodigde ons uit in Aínsa, in de Spaanse Pyreneeën, om de gloednieuwe Rise te ontdekken. Gezien het bergachtige en veeleisende terrein was het de ‘LT’-versie die het Spaanse merk ons ​​ter beschikking had gesteld. Maar maak je geen zorgen, we bieden je (zeer) snel een proefrit aan met de SL-versie!

Voor onze 1m78 vonden we wat we zochten op een frame van maat M. Zodra we onze instellingen hadden gevonden en onze GPS hadden gekoppeld met de motorondersteuning, is het tijd voor de trails. Vanaf het begin zet deze LT-versie van de Rise de toon: we hebben te maken met een lichte fiets die gemakkelijk rijdt bij het trappen, maar toch voelen we het extra gewicht van deze gespierdere versie in vergelijking met de ‘light’ versies van de vorige generatie waarmee we eerder al reden.

Bergop is de natuurlijke ondersteuning zonder overmatige stuwkracht prettig in gebruik. De Orbea Rise LT geeft ons de indruk in vorm te zijn door ons te begeleiden in plaats van ons letterlijk te pushen. Op dit typische terrein hebben we veel gebruikgemaakt van de tussenmodus (Trail) ten koste van de Eco-modus, die vaak iets te soft was voor de gebruikte singletracks.

In tegenstelling tot bij de vorige generatie, hebben we nu ook een Boost-modus ter beschikking waarbij het koppel wordt opgevoerd tot 85 Nm … Genoeg om de top te bereiken van alle technische beklimmingen die ons te wachten staan. En we kunnen je vertellen dat we deze modus hebben gebruikt. Als groot kind vergelijkt jullie nederige dienaar dit persoonlijk met ‘Nitro’ in autovideogames: je moet het niet de hele tijd gebruiken met het risico de controle over de fiets te verliezen of de autonomie ervan te zien kelderen, maar het is zo handig om met deze kracht obstakels te overwinnen.

Omdat deze motor het beste van twee werelden biedt, is de Orbea Rise een echt keerpunt in de categorie van lichte e-mountainbikes. Je kunt alle onmogelijke beklimmingen in de regio aan, terwijl je een frame behoudt dat een natuurlijk gevoel geeft. Laat er geen misverstand over bestaan: als de motor je de zeer nuttige boost geeft, blijft er een zekere mate van inzet nodig. In de eerste twee ondersteuningsmodi is een goede trapfrequentie vereist om de motor zijn potentieel te laten ontplooien, en de Boost-modus moet spaarzaam worden gebruikt om de batterij niet in sneltempo leeg te laten lopen.

Bergaf behouden we het frame dat prettig rijdt en gemakkelijk te positioneren is. Als je op instinct fietst, zonder je zorgen te maken over de machine die je in handen hebt, heb je bijna de indruk dat je op een mountainbike zit zonder ondersteuning. Dit wordt uiteraard verklaard door het lagere gewicht van dit model, maar ook door de goede verdeling van de massa en door de kinematica die voldoende progressiviteit biedt om het gewicht van de ondersteuning te compenseren.

Hoewel het bedieningsgemak van deze Orbea Rise LT vergelijkbaar is met wat we bij zijn voorganger kenden, merken we toch dat deze gespierde versie klaar is om nog verder te gaan. Dit wordt uiteraard verklaard door de grotere veerweg, maar ook door de grotere stijfheid.

Uitgerust met de luchtdemper presteert de fiets al zeer goed, maar zodra er een demper met spiraalveer (Fox DHX) werd gemonteerd, leek ons ​​testmodel nog efficiënter en homogener. Zeker op het veeleisende terrein rond Aínsa, waar de Rise met de spiraalveer minder de neiging had om te stuiteren en beter in  zijn veerweg bleef hangen. Met die ingreep werd hij comfortabeler en beheerster, maar we hadden niet de indruk dat we last hadden van een gebrek aan dynamiek. In deze montage en met de flip-chip ingesteld op de lage positie, zouden we hem bijna kunnen vergelijken met een mini-Wild, zoveel vertrouwen weet de fiets de rijder in te boezemen!

Het is onmogelijk om commentaar te geven op wat ons het meest opviel op het terrein tussen de verandering van de demper en de omschakeling van de flip-chip naar de lage positie. We moeten echter het gemak benadrukken waarmee deze omschakeling wordt uitgevoerd. Zozeer zelfs dat we in de verleiding zouden kunnen komen om tijdens de rit van de dag – die bestaat uit lange beklimmingen gevolgd door lange afdalingen – tussen de twee posities te schommelen om altijd de ideale positie te hebben.

Hebben we het beste voor het einde gehouden? De autonomie is simpelweg niet te vergelijken met wat de concurrentie momenteel biedt. Hoewel de Rise LT over het algemeen een efficiënte fiets is vanwege zijn lage gewicht en zijn geometrie die een goede trappositie biedt, is het vooral de batterij zelf die ons verraste. Naast de cijfers en de marketingtoespraak van het merk in vergelijking met zogenaamde geavanceerdere cellen, heeft de praktijkervaring ons geleerd dat de batterij feitelijk langer meegaat dan wat we tot nu toe gewend waren, en dat op toch zeer veeleisend terrein voor de batterij. Met de kleine batterij van 420 Wh zijn we er bijvoorbeeld in geslaagd een tocht van 45 kilometer en meer dan 1600 hoogtemeters af te leggen zonder ons echt zorgen te maken over onze autonomie. Dit is een onderwerp dat we tijdens de duurtest zorgvuldig zullen bekijken en vergelijken met andere batterijen van hetzelfde formaat, maar van andere fabrikanten.

Verdict

Als de eerste generatie van de Orbea Rise zijn tijd en categorie markeerde, lijkt deze nieuwe iteratie voorbestemd voor dezelfde toekomst! Vertrekkende van de zeer goede basis van het vorige model, besloot Orbea twee geoptimaliseerde versies uit te brengen: de SL-versie met zijn veerweg van 140 mm is vergelijkbaar met het vorige model en speelt de kaart om efficiënt te zijn bij het trappen, terwijl de LT-versie met zijn grotere veerweg (150/160 mm) meer bedoeld is voor uitdagendere praktijken. Hoewel de twee modellen verschillen qua rijgedrag en hun respectievelijke onderdelen, zijn beide gebaseerd op hetzelfde frame en profiteren ze van de evoluties doorgevoerd door het merk: een toename van de stijfheid van het frame, een evolutie van de EP801 RS-motor die nu een Boost-modus biedt met een koppel van 85 Nm, een nieuwe generatie van (veel) efficiëntere batterijen … Samenvattend lijkt de Orbea Rise 2024 de nodige inspanningen te hebben geleverd om in de race te blijven tegen zijn rivalen en we kunnen niet wachten om een duurtest uit te voeren van deze nieuwe generatie die het risico loopt een kleine revolutie in de e-MTB categorie te betekenen.

Meer info via www.orbea.com