Test nieuw | Scott Lumen eRIDE: de e-bike die meer is dan enkel licht
Door Olivier Béart -
De geschiedenis van Scott is nauw verbonden met het (lage) gewicht van de fietsen. Zo was de Strike, nu bijna 20 jaar geleden, een van de eerste fietsen die met een full suspension frame onder de grens van 2 kilogram dook. Maar op het vlak van de e-mountainbikes had het Zwitserse merk zijn reputatie op dit gebied nog niet echt waargemaakt. Dat hebben ze nu rechtgezet met de komst van de Scott Lumen eRIDE, een licht geëlektrificeerde versie van de Spark, waarvan het gewicht van de topversie wordt aangekondigd op 15 kilogram! We mochten hem in avant-première ontdekken in het Italiaanse Massa Marittima.
Scott was op het vlak van e-mountainbikes een pionier door reeds vanaf 2014 een elektrisch gamma aan te bieden, maar tot op heden waren de e-mountainbikes van Scott vrij groot en zwaar. Voor Scott is de lancering van deze Lumen dan ook een grote stap waarmee ze hun intrede maken in een nieuwe niche waarin ze sterk geloven: die van lichte elektrische mountainbikes.
Met de link naar de Spark had je kunnen verwachten dat dit nieuwe model de naam e-Spark had gekregen, maar het merk besloot om specifieke namen te geven aan zijn elektrisch ondersteunde fietsen. En dus kreeg de nieuweling de naam Scott Lumen. Om ons te overtuigen van het werk dat gerealiseerd werd, werd tijdens de presentatie een dia geprojecteerd die bijzonder veelzeggend is. Daarop is te zien dat het volume van het frame van de vroegere Spark eRIDE 50% meer bedroeg dan dat van zijn niet-ondersteunde tegenhanger. Vandaag is de Lumen nog slechts 17% volumineuzer dan een klassieke Spark.
Integratie en partnerschap met TQ
Scott is niet het eerste merk dat de TQ-motor gebruikt, Trek en BMC gingen het Zwitserse merk al enkele maanden voor. Maar toch ging het Zwitserse merk als een van de eerste samenwerken met deze Duitse roboticaspecialist. De eerste prototypes werden immers enkele jaren geleden al door Scott getest en de “match” was vrijwel onmiddellijk.
Charles Moreau, die ook aan de wieg van de Spark stond, legt uit: “We hebben de motor eerst getest op een gemodificeerde Genius van de oudere generatie, maar we hadden al alle integratieconcepten voor de ophanging in gedachten die we op de nieuwste Spark en Genius hebben geïmplementeerd. We zagen door dit type van zeer lichte en compacte motor deuren opengaan die helemaal in lijn lagen met onze wensen betreffende de integratie. Dan waren er ook nog de heel natuurlijke gewaarwordingen en de stille werking die ons er uiteindelijk van overtuigden dat TQ de ideale partner was voor dit project.”
Ter herinnering: de TQ-motor is een van de kleinste motoren op de markt in termen van grootte en gewicht. Hij weegt slechts 1,8 kilogram en heeft een diameter van 8 centimeter, hij ontwikkelt een koppel van 50 Nm en kan tot 200% van het vermogen van de berijder ter ondersteuning leveren, terwijl grotere motoren tot 350 of zelfs 400% kunnen gaan.
Batterij van 360 Wh, range extender en twee bidonhouders
Voor de batterij koos Scott voor de 360 Wh-oplossing die voorgesteld werd door TQ. De slanke batterij past perfect in de onderbuis van de Lumen, die nauwelijks groter is dan die van een klassieke Spark.
Er was bijna al genoeg ruimte in de interne “doos” waarin de demper van de Spark is ondergebracht, zodat de motor zelf bijna onopgemerkt blijft en alle aansluitingen zowel goed verborgen als zeer gemakkelijk toegankelijk zijn via het luik onderaan het bottom bracket.
Enkel de demper werd wat dieper in het frame geplaatst, waardoor hij iets minder toegankelijk is dan bij een Spark, en de motor moet worden gedemonteerd voor onderhoud van die demper. Maar dat is vrij gemakkelijk te doen. Om de demper op druk te zetten, heb je een kleine adapter nodig (meegeleverd met de fiets), maar de installatie blijft over het algemeen eenvoudig, net als de toegang tot de rebound-instelknop. En voor het afstellen van de SAG kun je rekenen op een praktische en goed leesbare externe indicator.
Er is ook een range extender voorzien. Deze werd ontwikkeld door Scott in samenwerking met TQ, heeft een capaciteit van 160 Wh en voegt bijna 50% autonomie toe voor een gewicht van minder dan 1 kilogram. De plaatsing van de range extender is klassiek en gebeurt op een plaats van een bidonhouder. Interessant is dat de Lumen met zijn geïntegreerde demper ruimte heeft voor twee bidonhouders.
Dit betekent dat, zelfs als we een bidonhouder monopoliseren voor de range extender, er altijd een tweede vrij is voor een drinkbus. En dat is eerder zeldzaam, daarom dat we het onderstrepen! Een ander punt, deze extra batterij wordt rechtstreeks bevestigd aan een specifieke basis die aan het frame is bevestigd, waarop je een door Syncros ontwikkelde bidonhouder kunt monteren. Dit geeft wat meer vrijheid bij het ontwerpen van de vorm van dit accessoire.
We sluiten dit gedeelte over de ondersteuning af met een woordje over het bedieningsscherm van TQ. Dit scherm heeft een vrij eenvoudige weergave, maar is duidelijk en leesbaar ondanks dat het om esthetische integratieredenen op de bovenbuis is geplaatst. De bediening op het stuur moest vooral zeer minimalistisch zijn op een toch al drukke cockpit. Ondanks zijn kleine formaat vonden we deze laatste erg prettig en praktisch in gebruik. Met de TQ-app kun je ook elke ondersteuningsmodus aanpassen, maar de basisinstellingen zijn al goed gekalibreerd en voor deze eerste test hebben we ze behouden zoals ze waren.
Veringen en geometrie in lijn met de Spark
Door de compactheid van de TQ-motor moest men weinig toegevingen doen en dus zien we dat enkel de liggende achtervork 12,5 millimeter langer is dan bij de Spark. Niet genoeg om de persoonlijkheid van de fiets echt te veranderen, want met 450 millimeter zitten we nog steeds op zeer correcte afmetingen voor een e-bike. Het kan zelfs zinvol zijn om de achterkant iets langer te maken om meer grip en gemak te bieden bij het bergop rijden. De wielen zijn uiteraard in 29”.
Voor de rest ligt de geometrie van de Scott Lumen heel dicht bij die van de Spark, met toch enkele kleine verschillen. De reach is iets langer (446 millimeter in maat M vergeleken met 440 millimeter op de Spark) en de zitbuishoek is iets rechter (77 tegenover 75,9 graden). De balhoofdhoek bedraagt 65,5 graden op de Lumen (vergeleken met 65,8 graden op de Spark) en het is mogelijk om deze met +/-0,6% te variëren dankzij verwisselbare cups in het balhoofd. Het bottom bracket ligt iets hoger dan bij de Spark om het trappen op technische hellingen te vergemakkelijken, maar het is bewust laag genoeg gehouden om de stabiliteit en het karakter van de Spark te behouden.
Ook de achtervering leunt nauw aan bij die van de Spark, met een paar kleine aanpassingen. De demper zit goed geïntegreerd in het frame (gebruik van het Bold-patent, een ander Zwitsers merk dat nu tot de Scott-groep behoort) en de ervaring van het merk op het gebied van carbon en achterarmen met kreukelzones heeft het mogelijk gemaakt om het scharnierpunt ter hoogte van het achterwiel achterwege te laten, ondanks de veerweg die nu 130 millimeter bedraagt. Deze lichte toename is te danken aan de toegenomen lengte van de liggende achtervork en de aanwezigheid van een licht gewijzigde link waardoor de demper ook iets dieper in het frame kan worden geplaatst om meer ruimte voor de motor te bieden.
De TwinLoc waarmee je de vering in drie standen kunt aanpassen vanaf een bediening op het stuur, zoals op de Spark of de Genius, is een handelsmerk van Scott en zeer relevant op XC/trail-georiënteerde fietsen. De open stand brengt meer comfort in afdalingen, de tussenstand is voor beklimmingen en stroken die techniek en trappen combineren, en gesloten kies je voor de vlotst bollende stroken.
Onderdelen: klassiek en niet specifiek voor een e-bike
Gezien het lage meergewicht van de ondersteuning (we hebben het over minder dan 4 kilogram voor de motor/batterij met alle aansluitingen), vond Scott het niet nuttig om specifieke e-bike onderdelen te gebruiken op de Lumen. De afmontages zijn daarom ook erg vergelijkbaar met die van de Spark 900. Zo is er een Fox 34 aan de voorkant (met Fit4-cartridge om te combineren met de TwinLoc) en XC/downcountry-wielen met 30 millimeter brede velgen.
Op de topmodellen is de geïntegreerde Fraser XC SL-cockpit ook aanwezig, waarbij kabels en leidingen via de bovenkant van de headset in het frame verdwijnen. Over het algemeen is dit esthetisch geslaagd, ook al zijn bij nader inzien sommige aanpassingen tussen de hoezen niet perfect. En het vermindert ook de mogelijkheden om de hoogte van het stuur aan te passen, wat ons een beetje frustreerde, zoals je later in de terreintest kunt lezen. Eenmaal in het frame lijkt de doorvoer van de kabels sterk op die van de Spark en we kunnen bevestigen dat het een eenvoudige en goed doordachte oplossing is voor onderhoudswerkzaamheden, met name dankzij de aanwezigheid van het luik onderaan het bottom bracket dat gemakkelijk toegang biedt tot deze kritieke locatie.
Gewicht, prijzen en beschikbaarheid
De Scott Lumen zal (of toch zeker in eerste instantie) in slechts vier versies verkrijgbaar zijn, waaronder één versie bedoeld is voor het vrouwelijk publiek (Contessa).
Het topsegment wordt verzekerd door de zeer exclusieve Scott Lumen SL met een Sram XX1 Eagle AXS, Fox Factory-veringen en full carbon Syncros Silverton SL-wielen. Dit is het model dat we tijdens deze presentatie hebben getest. En hoewel het altijd leuk is om op droomfietsen te rijden, betreuren we die keuze van Scott.Enerzijds omdat het een versie is met een stratosferisch prijskaartje van 16000 euro waarvan de verspreiding beperkt zal zijn tot een paar honderd exemplaren, en anderzijds omdat bepaalde uitrustingskeuzes eerder als showelement dienen dan relevant zijn (zie onze terreintest hieronder om dit beter te begrijpen).
Vervolgens komen de Lumen 900 (links) en 910 (in het midden) en de Contessa-versie die overeenkomt met het niveau van de 910 (rechts). Ook de 900 is luxueus uitgerust, zij het iets rationeler dan de SL, en zal voor 9999 euro over de toonbank gaan. De 910 zou op zijn beurt 6999 euro moeten kosten. Een dikke portefeuille is dus wel een vereiste om van deze nieuwigheid te kunnen proeven.Laten we hopen dat er in de toekomst andere, meer toegankelijke modellen verschijnen en/of dat de prijsinflatie in de wielerwereld eindelijk stopt.
De eerste exemplaren worden eind 2022 verwacht en de rest van de productie zal begin 2023 volgen. Het lijkt erop dat de zorgen over tekorten en langdurige vertragingen langzaamaan tot het verleden beginnen te horen in de fietsindustrie.
Scott Lumen eRIDE: de terreintest
Wanneer we voor het eerst plaatsnemen op de Scott Lumen komen we meteen op bekend terrein. De zitpositie is precies hetzelfde als op een Spark 900. Dat is goed nieuws, want dat is een fiets aan wiens stuur je al snel het nodige vertrouwen hebt. Enkel de geïntegreerde stuurpost vinden we jammer, want dit beperkt de mogelijkheden om tijdens onze testrit met de hoogte van het stuur te spelen. Wil je de hoogte van het stuur aanpassen, dan moet je immers de lengte van de stuurbuis van de vork afzagen, wat op een testfiets die ook door andere handen passeert onmogelijk is. Zelf hadden we graag gezien dat het stuur een centimeter lager zou liggen.
Het instellen van de veringen gebeurt op de bekende manier aan de hand van de door Fox voorgeschreven instellingen. Enkel achteraan moesten we iets meer druk toevoegen dan op een Spark. De reden is het lichte meergewicht van de Lumen met zijn elektrische ondersteuning, maar de demper zelf is ook net iets anders getuned en de liggende achtervork is ook iets langer, waardoor de vering ook iets anders werkt. De basisformule is nog steeds (gewicht*2) + 10psi, maar zelf vonden we ons geluk eerder rond de 200psi en een SAG van 25% voor een biker van 80 kilogram.
Eenmaal klaar om over de prachtige paden van Massa Marittima te rollen, gaan we op pad en al snel zeggen we tegen onszelf dat deze Lumen wel heel goed rijdt.Het is pas na een paar honderd meter over zowel brede vlakke wegen als vals plat … dat we beseffen dat de motor automatisch was uitgevallen terwijl we wachtten tot de laatsten van de groep hun instellingen hadden voltooid.Dit alleen al zegt veel over de zeer natuurlijke sensaties die de fiets biedt en het feit dat de aanwezigheid van de hulpmotor bijna volledig kan worden vergeten.
Van zodra we de eerste singletrack bergop (met veel bochten) opdraaien, vergeten we echter niet de motor aan te zetten.Zelfs op de lichtste ondersteuningsstand geeft hij al een flinke duw in de rug. De gewaarwordingen zijn gewoon die van een versie van jezelf in topvorm.In de middelste modus kunnen we dit vergelijken met de vorm van je leven, en in de derde modus (de hoogste) hebben we de indruk over de benen van Nino Schurter te beschikken.In alle drie de gevallen voelt het heel natuurlijk aan. Vooral omdat de stille werking absoluut opmerkelijk is.Tenzij je goed luistert, hoor je bijna niets, en dat is een sterk punt van de TQ-motor.
Alles leunt nauwer aan bij een klassieke mountainbike zonder ondersteuning dan bij een krachtbom met een grote motor en een grote batterij
Of het nu gaat om de manier waarop de ondersteuning hulp biedt, of om het rijgedrag van de fiets, alles leunt nauwer aan bij een klassieke mountainbike zonder ondersteuning dan bij een krachtbom met een grote motor en een grote batterij.De Lumen behoudt de levendigheid van de Spark wanneer er van richting moet veranderd worden, en de zacht werkende ondersteuning vereist geen constante waakzaamheid om te worden getemd.Als je meer snelheid wilt maken, moet je redelijk stevig bijtrappen met de benen. Maar wanneer je helemaal niet in vorm bent, is er net genoeg ondersteuning om de moeilijkheden te overwinnen zonder uitgeput te raken, zo niet sneller te gaan dan met een klassieke fiets.Kortom, alles is zeer goed in balans en er komt constant één woord in me op: natuurlijk.
In technische beklimmingen zijn we ook lovend over de kwaliteit van de achtervering die voor een uitstekende grip zorgt.De TQ-motor werkt ook bij lagere trapfrequenties uitstekend en geeft een krachtig gevoel dankzij een koppel dat weliswaar beperkt is, maar snel in actie treedt en werkt over een breed toerentalbereik. De balans bij het bergop rijden zou perfect geweest zijn als we de cockpit een kleine centimeter hadden kunnen laten zakken om de massa beter in evenwicht te houden.Maar dat is een persoonlijk gevoel, en de koper van deze fiets kan met de spacers spelen en de stuurbuis van de vork naar eigen inzicht afzagen.
Bergop is er nog een belangrijk punt dat het verdient om benadrukt te worden: de aanwezigheid van de TwinLoc, de bekende lockout op het stuur met drie standen die een echte troef is op dit soort machines. Op bepaalde modellen met een langere veerweg of op bepaalde grote e-bikes zijn we iets terughoudender over het nut van die TwinLoc. Hij vormt een goede aanvulling op het concept van een lichte e-bike door te helpen het gebruik van elke Watt te maximaliseren, of het nu uit de benen van de biker komt of uit de ondersteuning. Waar we de hoogste stand – waarbij de vering bijna volledig geblokkeerd wordt – maar heel weinig aanwenden, is dat met de tussenstand een ander verhaal. Op elke langere beklimming maken we er gebruik van. Wat fijn is, is dat de Lumen goed klimt, zelfs met de demper open, met name dankzij de rechte zitbuis die voorkomt dat de vering te veel inzakt door een overmatige overdracht van de massa naar de achterkant bij het bergop rijden. De tussenpositie met slim geremde compressie helpt de efficiëntie te verhogen zonder grip te verliezen. Het geeft ook een unieke persoonlijkheid aan de Lumen, die voorloopt op andere fietsen die zijn uitgerust met de TQ-motor, zoals bijvoorbeeld de Trek Fuel EXe, die niet zo makkelijk klimt. De Lumen ligt dichter bij de BMC Fourstroke AMP LT, althans bergop.
Bergaf is de Lumen op de smalle en kronkelende paden van Massa Marittima een absoluut speeltje.We vergeten het gewicht, dat vergelijkbaar is met dat van veel endurofietsen, en concentreren ons alleen op het rijgedrag.We gooien de fiets moeiteloos van de ene bocht in de andere en de wielen komen bij de minste impuls van de grond. Kortom, we doen alles net zoals we met een fiets zonder ondersteuning zouden doen. De veerweg van 130 millimeter is niet enorm, maar deze wordt perfect gebruikt en je hebt nooit het gevoel dat er te weinig veerweg voorhanden is, zelfs niet wanneer het terrein ruwer wordt. Waar op een grote e-bike minstens 150 millimeter nodig is om het gewicht van 20 tot 25 kilogram van een goede vering te voorzien, lijkt de 130 millimeter hier net zo relevant als op een klassieke fiets zonder ondersteuning.
De Lumen mag dan wel de indruk opwekken dat je over kampioensbenen beschikt, toch speelt hij niet echt in dezelfde klasse als de Spark RC die door Nino Schurter in de wereldbeker wordt gebruikt en die een nog spitser rijgedrag heeft dat gericht is op topprestaties. Hij lijkt erg op een Spark 900, met meer een all-mountain/trailbike-gevoel dan het gevoel een grote XC/downcountry te zijn.We zeggen dit in het bijzonder omdat de veringen van de Lumen (vooral achteraan) ons nog meer comfort en soepelheid leken te bieden dan die van de Spark 900, waardoor hij zachter en gemakkelijker te temmen is, ook al kan hij op verzoek bergaf in een beest muteren als je besluit de remmen los te laten.
Slechts één punt hield ons bergaf tegen: het onderstel. Scott wilde dat we de lichtste versie van de Lumen (SL) probeerden, wat we kunnen begrijpen als het doel is het volledige potentieel van het lichte e-mountainbike concept te tonen. Maar behalve dat hij superduur is en los staat van de realiteit van de modellen die echt zullen verkopen, is deze versie uitgerust met full carbon Syncros Silverton SL-wielen. Toen we deze wielen voor het eerst probeerden op de Spark RC vonden we ze zeer goed, maar hier vonden we dat ze niet op hun plaats waren. Oké, ze zijn licht en ze ondersteunen het gewicht van de Lumen goed door de nodige precisie te bieden, maar ze maken de fiets veel te levendig wanneer we van de ene bocht naar de andere wisselen terwijl we druk moeten zetten op de fiets.
In tegenstelling tot wat men zou denken, zijn dit geen hyperstijve wielen, maar hebben ze van nature een snellere “rebound” dan conventionele wielen. Dit is met name de reden waarom Nino Schurter ze niet op alle terreinen gebruikt en de voorkeur geeft aan wielen met klassieke stalen spaken wanneer het terrein te ruw is. En op de Lumen wordt deze karaktereigenschap duidelijk. Op onverwachte momenten kregen we te maken met parasitaire reacties van het stuur waardoor we niet ten volle konden profiteren van de enorme kwaliteiten van het frame. Om nog maar te zwijgen van het feit dat tijdens de presentatie twee collega’s een wiel braken wanneer ze tegen de grond gingen. Eigenlijk is dit best goed nieuws, want we durven te wedden dat de minder high-end versies van de Lumen, die uitgerust zijn met klassieke wielen, nog beter zullen zijn dan dit topmodel!
Het enige wat nu nog rest is het wisselen van de banden, want ook de Schwalbe Wicked Wills beperken de fiets, vooral vooraan door een flagrant gebrek aan zijdelingse grip. En hun stevigte is ook erg relatief met het Super Race Transparent Wall-karkas (zonder roet in de flanken, terwijl roet de levensduur en stevigheid van de band verbetert), wat de lichtste versie is in de catalogus van de Duitse bandenfabrikant.
Blijft er nog één belangrijk aandachtspunt over dat we moeten aanhalen: de autonomie. Met de batterij van 360 Wh kan je tijdens een sportieve en intensieve rit met de ondersteuning in de tussenstand, makkelijk 1500 positieve hoogtemeters afhaspelen op zeer heuvelachtig en technisch terrein. Een hele mooie score, die we niet alleen te danken hebben aan de vrij zuinige TQ-motor, maar ook aan het rendement van het frame van de Lumen dat het energieverbruik beperkt, waardoor je regelmatig zonder ondersteuning rijdt zonder dat dit laatste je beperkt. Hierin blinkt hij zelfs nog iets beter uit dan de Orbea Rise, nochtans een goede referentie op dit niveau, en hij maakt het trappen zonder hulp van de ondersteuning nog gemakkelijker. Hierdoor compenseert hij de autonomie die net wat minder ver lijkt te reiken dan op de Rise.
Om te eindigen nog een kleine anekdote: na een ochtendrit met bijna 1000 hoogtemeters, vertrokken we ‘s middags voor een nieuwe rit. We namen de range extender niet mee omdat we de voorkeur gaven aan twee bidons water. Na nog eens 20 kilometer en bijna 750 positieve hoogtemeters was de batterij logischerwijs leeg … maar we reden verder voor een extra lus van bijna 10 kilometer – zonder ondersteuning dus – klimmend rond het dorp Massa Vecchia om het prachtige XC-parcours van de Maremma Cup te vinden, een race die een paar jaar geleden het seizoen opende. Weet je wat? Ook al gingen we niet zo snel als met een Spark RC, we vonden het geweldig! Met een grote e-bike zou dit nooit mogelijk zijn geweest, en met een fiets zonder ondersteuning ook niet, omdat we dan niet genoeg energie in onze benen zouden hebben gehad om dit lusje te doen. Dit is een nieuwe demonstratie van de unieke geneugten waarvan deze lichtgewicht e-bikes van de nieuwste generatie je laten proeven, en van hun vrijwel oneindige autonomie.
Verdict
We keken er reikhalzend naar uit en Scott is erin geslaagd in deze niche van lichte e-bikes een goed product af te leveren. Afgezien van zijn gewicht en zelfs zijn ondersteuning, is de Scott Lumen gewoonweg een bijzonder geslaagde fiets. Hij is nog beter geveerd dan een Spark, bijzonder leuk om bergafwaarts mee te rijden en de discrete aanwezigheid van een kleine motorisering komt als de kers op de taart om het plezier te vermenigvuldigen en hem toegankelijker te maken, zelfs als je niet in vorm bent. De Lumen is een gebruiksvriendelijke fiets die je de technische complexiteit van zijn constructie volledig doet vergeten, zo natuurlijk zijn de sensaties die je ervaart aan zijn stuur. We kunnen niet wachten om hem in een minder dure versie te proberen, uitgerust met andere, meer klassieke wielen, om deze eerste opwindende sensaties te bevestigen en hem beter te kunnen vergelijken met zijn concurrenten.
Meer info via www.scott-sports.com