Test nieuw | Scott Patron eRide: een spelletje verstoppertje

Scott weet weer maar eens te verrassen. Een drietal maanden geleden presenteerden de Zwitsers de Patron eRide, een e-mountainbike met een in het frame geïntegreerde achterdemper zoals we eerder al zagen op de Spark. Gecombineerd met de 29”-wielen en de 160 millimeter veerweg zou je deze fiets eerder naast de Ransom eRide in het endurosegment onderbrengen, maar Scott plaatst hem zelf in het trailsegment zoals de Genius eRide. Wij mochten er vorige week in Spanje voor het eerst mee op pad in het gezelschap van de ingenieurs en designers die betrokken waren bij dit nieuwe model, en die er de tijd namen om op al onze vragen te antwoorden.

Het was een vraag, of eerder een probleem, dat aan de wieg stond van deze nieuwe Patron: hoe integreren we het nieuwe Smart System van Bosch en de batterij van 750 Wh in de Genius eRide, het trailplatform in het e-bike gamma van Scott?

Maar een nieuw probleem dook op, nu kwam de achterdemper in conflict met de motor. Men had hem enkele centimeters hoger kunnen plaatsen, wat de stand-over hoogte zou beïnvloeden, maar de ontwerpers besloten om een nieuwe plaats te zoeken voor hem. Men verhuisde de demper naar de onderkant van de bovenbuis, net zoals op de eerste Spark-modellen of de tweede generatie van de Genius.

“Gewoonlijk”, onderstreept Fred Rul, “proberen we de achterdemper vlak bij het bottom bracket te plaatsen om het zwaartepunt van de fiets zo laag mogelijk te houden, zeker op fietsen met een grote veerweg. Je mag niet vergeten dat we hier over een e-mountainbike praten: tussen een batterij van 4,4 kilogram en een demper van 400 gram is de keuze snel gemaakt.”

Samengevat leveren al deze wijzigingen volgend resultaat op: een motor die verdraaid werd, een batterij die lager werd ingebouwd en een demper die een andere plek kreeg (op het moment van de eerste ontwerpen). Andreas Zieglier, de productiechef van de e-bike afdeling binnen Scott, vertelt ons dat de periode van dit ontwerp samenvalt met de overname van Bold door Scott en dus ook van de bijhorende patenten.

Ondertussen weten we dat die samenwerking al vruchten heeft afgeworpen op de nieuwe Spark en men stelde zich toen ook meteen de vraag waarom men deze integratie ook niet op een e-bike zou proberen? En waarom in dat geval ook niet meteen voor een nieuwe naam kiezen om misverstanden te vermijden (wanneer je over een Genius praat, praat je dan over het klassieke model of over de Genius eRide?).

En dus staan we vandaag recht tegenover deze Scott Patron eRide, een trail e-bike met 29”-wielen en 160 millimeter veerweg die in de toekomst de Genius eRide zou moeten vervangen, al blijft deze laatste voorlopig nog in de catalogus staan. Andreas vertrouwt ons terloops toe dat deze nieuwe nomenclatuur met verschillende namen voor de e-bikes en klassieke mountainbikes, in de toekomst bij nieuwe modellen zal uitgebreid worden naar de rest van het assortiment. Ons hoor je daar alvast niet over klagen.

We zouden kunnen stellen dat de Patron de vierde generatie e-bikes inhuldigt bij Scott, 6 jaar na de lancering van de eerste. Het begon in 2016 en vervolgde in 2018 met de eerste geïntegreerde batterij, een batterij van 625 Wh in 2020 en anno 2022 een batterij van 750 Wh en een nieuw frame.

Eigenlijk gaat het vandaag om de eerste e-bike waarvoor men van een ‘leeg blad’ kon vertrekken, of anders gezegd, dit is het eerste model dat niet werd afgeleid van een klassiek model zonder ondersteuning. Al moeten we dit tussen aanhalingstekens plaatsen, want er valt toch een zekere link te ontdekken tussen deze Patron en de Genius eRide, die op zijn beurt werd afgeleid van de klassieke Genius.

Motor, batterij en bediening

Het frame van de Patron is ofwel uit carbon, ofwel uit aluminium, ofwel uit een mix van beide. Dit heeft een grote invloed op het gewicht dat gaat van 2970 gram voor een carbon frame tot 4460 gram voor een aluminium exemplaar. Maar Scott is er wel in geslaagd de lijnen van het carbon frame te behouden op het aluminium frame. Het merk moest daarvoor wel soms zijn toevlucht nemen tot creatieve oplossingen, zoals de bovenbuis die naar de motor zakt in plaats van rechtdoor te gaan.De driehoek in de kruising met het bovenste deel van de zitbuis werd opgevuld met een geplooid stuk.

De integratie van de achterdemper trekt meteen alle aandacht (we komen er verderop nog op terug), maar het merk wil nog een ander deel van het frame onder de spotlights zetten: de ‘wieg’ van het motorblok. Meestal wordt dit motorblok bovenaan ‘vastgehouden’, maar hier ‘rust’ de Bosch Performance CX in een schaal die de motor langs onder ondersteunt.

Een technische keuze die aanzienlijke gevolgen heeft voor het gewicht. Deze nieuwe wieg is immers veel lichter dan op de Genius eRide, ook al is ze veel groter. We hebben deze twee onderdelen niet kunnen wegen, maar we hebben ze wel in onze handen gehad en stelden vast dat het verschil zeer duidelijk is.

Deze gebrevetteerde oplossing doet niet alleen het gewicht dalen, ook de stijfheid van deze kritische zone verhoogt. En omdat er ook nog eens plaats vrijkomt ter hoogte van de zitbuis, wordt de poort geopend naar een kortere liggende achtervork die de fiets levendiger maakt.

Nog een belangrijk kenmerk van deze zone is de ‘schoorsteenconstructie’. Omdat er boven de motor niets meer zit, kan de warme lucht (die minder dicht is dan koude lucht en dus lichter is voor hetzelfde volume) makkelijk en natuurlijk langs de bovenkant afgevoerd worden. De kap die hier wordt geplaatst heeft enkel een esthetisch doel en is zodanig ontworpen dat de luchtcirculatie niet wordt belemmerd.

Ook het mechanisme om de batterij te verwijderen, wijzigde. De batterij klikt niet langer in de onderkant van de onderbuis, zoals op de Genius eRide, maar glijdt door een luik helemaal onderaan diezelfde onderbuis. Net als de constructie van het motorblok, verbetert dit de stijfheid van de betrokken onderdelen aanzienlijk. Scott maakte van de gelegenheid gebruik om ook op de onderbuis gewicht te besparen door de wanddikte te verminderen van 2,5 naar 1,3 millimeter.

Je hebt geen sleutel of gereedschap nodig om het luik te openen of om de batterij weg te nemen. Scott verdedigt deze keuze door te stellen dat het losmaken van de batterij niet intuïtief gebeurt en dat dit voldoende moet zijn om deze te beschermen (en waarom zou men ook een batterij stelen als men een hele fiets kan stelen). Het losmaken van de batterij is heel eenvoudig eens je het principe kent. Optioneel kan je echter nog steeds kiezen voor een sleutelslot.

Vooraan zien we de nieuwe LED Remote gecombineerd met een ook al nieuw Kiox 300-scherm. Scott integreerde de steun voor deze laatste in de kap van de stuurpen. Niet altijd even praktisch, maar wel mooi!

De LED Remote ziet er niet alleen beter uit dan de Kiox-afstandsbediening, ze is ook functioneler. Zo kan ze op haar steun verschuiven om ze exact te plaatsen waar jij dat wilt, wat een grote vooruitgang is ten opzichte van de vorige modellen. Bosch beschouwt deze Remote als het zenuwcentrum om de ondersteuning te regelen en men kan deze bediening zelfs afzonderlijk gebruiken, zonder het scherm van de Kiox 300. Aan de zijkant duidt een kleur de huidige modus aan terwijl de vijf boven elkaar geplaatste led-lampen waarschuwen voor het resterende batterijniveau.

Door een doordacht systeem met verschillende kleuren te gebruiken, volstaan vijf led-lampen om met sprongen van 10% het huidige niveau te bekijken. Blauw betekent een capaciteit van 20% en wit van 10%. Wanneer er drie leds blauw oplichten en één wit, wil dit zeggen dat de batterij nog een capaciteit heeft tussen de 70 en 80%. Simpel maar heel efficiënt. Wanneer de batterij bijna leeg is en onder de 30% duikt, verandert de kleur naar oranje en naar rood wanneer er nog 10% rest.

De vering

Een ander belangrijk element van deze Scott Patron eRide, is de achtervering met 160 millimeter veerweg. De architectuur is vrij klassiek, een 4 bar linkage type Horst Link, maar de vorm is onuitgegeven. De achterdemper werd immers volledig geïntegreerd in het frame.

Net zoals op de Spark had men hiervoor een bijzondere link nodig. De link die je aan de buitenkant van de fiets ziet, grijpt niet direct aan op de schokdemper. Hij drijft eerst een ander onderdeel aan, dat verborgen zit in het frame en op zijn beurt de demper manipuleert.

Deze binnenste link is het belangrijkste onderdeel van het systeem omdat het met veel invloeden te maken heeft: enerzijds het enorme koppel dat van toepassing is op de verankering met de buitenste link (hij moet 700 Nm kunnen weerstaan) en anderzijds de weinige beweegruimte die moet voorkomen dat de achterdemper omhoog komt tijdens de compressie, zoals hij van nature zou doen in deze configuratie.

Tot slot is deze link ook moeilijk bereikbaar. Om te controleren of de schroef die hem met de schokdemper verbindt goed vastzit, moet je de demper en de binnenste link samen demonteren en uit het frame halen, wat niet erg praktisch is. Gelukkig was Scott vooruitziend en voorzag het een knijpbout die los door de demperbout gaat om te voorkomen dat deze loskomt. Dit is precies hetzelfde mechanisme als bijvoorbeeld op een vork met een zwevende as.

De voorspanning van de lagers van de buitenste link is instelbaar met een kleine moer, die wordt vastgezet met een borgschroef.Voor de goede orde, het gereedschap (meegeleverd met de fiets) waarmee de moer kan gedraaid worden, fungeert ook als flesopener …

Om toegang te krijgen tot de demper, om bijvoorbeeld de druk en rebound in te stellen, volstaat het om een kap weg te nemen onder de bovenbuis. Het slot moet 180 graden gedraaid worden, wat zeker met handschoenen aan geen gemakkelijke klus is, en Scott adviseert dan ook om de luchtknop van de voorvork als hefboom te gebruiken door deze in de kleine gleuf van het slot te schuiven.

Op papier zien we een vrij lage progressiviteit (slechts 17%) met een ratio die daalt van 2,95 naar ongeveer 2,43 en een voor een e-bike hoge anti-squat die hoger is dan 100% van de sag. We zien fabrikanten vaak lager gaan om meer gevoeligheid en grip te krijgen – met het argument dat vechten tegen het pompen van de vering op een e-bike minder van belang is wegens de aanwezigheid van een motor – maar Scott kiest voor een andere weg.

Volgens Victor Valls, engineer verantwoordelijke voor de e-bike divisie, zijn de krachten die op de pedalen worden uitgeoefend op een e-bike van nature groter door de aanwezigheid van de motor, vandaar dat de anti-squat hoger moet liggen opdat de fiets zich goed zou gedragen. Rekening houden met de prestaties tijdens het trappen, daar herkennen we de handtekening van het Zwitserse merk in.

Maar dat is nog niet alles. De veringen worden op het stuur ook nog eens bediend door een Twinloc. Bij Scott is deze dubbele lockout van de veringen een instituut dat op bijna alle fietsen aanwezig is (uitgezonderd de Gambler en de Ransom eRide). In de stand Traction Control wijzig je op de Patron eRide de veerweg achteraan naar 120 millimeter, de hoogte van het bottom bracket met 7 millimeter en maak je de zitbuishoek 0,7 graden steiler. Volgens het merk is dit interessant wanneer er veel obstakels zijn zodat je minder vaak met je cranks ergens tegenaan zal botsen.

Geometrie

Bij de geometrie zien we geen gekkigheden. Ondanks zijn originele architectuur blijft de Patron eRide een Scott en moet hij daarom geschikt zijn voor zo veel mogelijk gebruikers. Omdat de fiets net als de Genius eRide in het trailsegment wordt geplaatst, vinden we een vergelijkbare balhoofdhoek (64,5 graden op de small, 65 graden op de andere maten).

Scott moderniseerde wel de andere afmetingen van de fiets om hem een beetje aangenamer te maken en opdat hij dichter zou aanleunen bij een klassieke trailbike. En hij moest ook toegankelijk blijven voor beginners. De hoek van de zitbuis werd daarom 1,6 tot 2 graden steiler (77 graden op de small, 76,8 graden op de XL) voor een betere zitpositie bergop. De liggende achtervork meet voortaan 454 millimeter (-11 millimeter) en de reach werd een tikkeltje langer (446 millimeter op de medium en 474 millimeter op de large). Het bottom bracket ligt 9 millimeter hoger dan op de Genius eRide, wat de Patron levendiger moet maken en het risico om met je cranks of pedalen een obstakel te raken moet verkleinen.

Accessoires

Kabels en leidingen lopen door de stuurpost intern het frame in waar ze een weg vinden tussen de batterij en de buiswand.Volgens Scott zijn de routes zo ontworpen dat het onderhoud eenvoudig uit te voeren is, al zal dit in de werkplaats nog bevestigd moeten worden.

Wat de accessoires betreft, zien we een klein achterspatbord met aan elke kant een led-lamp.Dit werd ontworpen in samenwerking met Lezyne en is verwijderbaar voor diegenen die het maar niets vinden.De lampen zijn aangesloten op de batterij van de fiets en worden aan het stuur bediend via de Bosch-bediening.

Onder het stuur kan je eveneens een lamp monteren. Er zijn twee montage-opties: in carbon en uit één stuk of een klassiek formaat. De kabel om de lamp aan de batterij te verbinden is reeds geïnstalleerd en zit mooi opgeborgen in het frame in afwachting van gebruik.

Het gamma van de Scott Patron eRide telt zeven modellen, waaronder twee Contessa-modellen voor het vrouwelijke publiek (zadel, stuurpost en kleuren verschillen). Laat je niet verwarren door de naam, want de Contessa Patron eRide 910 is uitgerust met dezelfde onderdelen als de Patron eRide 920 en niet met die van de Patron eRide 910. De Contessa Patron 900 is echter wel identiek aan de Patron 900.

Prijzen gaan van 6299 euro voor de Contessa Patron eRide 910 en Patron eRide 920 (26,5 kilogram) tot 11999 euro voor de Patron eRide 900 Ultimate (23,7 kilogram).

Scott Patron eRide: de eerste test

We hebben pech, want tijdens de presentatie in het Spaanse Santa Coloma de Farners regent het en dat zou zo blijven tot we weer huiswaarts keren. En dat is eerder uitzonderlijk als we onze Spaanse collega’s die hier vaker komen, mogen geloven.

Maar eigenlijk zijn dit ideale omstandigheden om de Patron eRide te testen. Ten eerste omdat de natte ondergrond hier veel meer grip biedt dan in droge omstandigheden en ten tweede kunnen we zo beter het voordeel zien van de geïntegreerde demper die goed beschermd zit in het frame.

We krijgen gedurende onze test een Patron eRide 900 Tuned tot onze beschikking, dit is het op een na duurste model uit het gamma. Het prijskaartje bedraagt 8999 euro en daar krijg je uiteraard enkel toponderdelen voor terug, al zitten er hier en daar toch enkele verrassende keuzes bij. Reken op een Fox 38 Factory Fit4-vork, Fox Nude T eRide Evol-demper die specifiek is voor deze Patron, een Sram X01 Eagle-derailleur met een GX Eagle “single-click”-hendel , Shimano Deore XT 4-zuigerremmen en remschijven van 203 millimeter, Syncros Revelstoke-E 1.5 CL-wielen en Maxxis Dissector-banden (29×2.6) met een Exo+-karkas en MaxxTerra-rubber.

Eens alles fijn afgesteld, zetten we koers naar de paden waar de Patron zich al snel onderscheidt door zijn klimcapaciteiten. We gaan er geen doekjes om winden, op steile beklimmingen is dit de beste klimmer van de klas.

En dat is best een verrassing, want met een aanbevolen sag van 25 tot 30% hebben we niet het gevoel dat het achterwiel steeds netjes op de grond blijft kleven en de obstakels even zacht worden overwonnen als op andere fietsen. Het comfort zouden we dan ook eerder als gemiddeld omschrijven.

We moeten dan ook het antwoord schuldig blijven op de vraag waar Scott deze grip wel is gaan halen, maar hij is wel degelijk aanwezig. Op hellingen waarvan we denken dat ze zelfs op de e-bike onmogelijk zijn, weet de Patron ons keer op keer positief te verbazen.

We moeten er zelfs niet hard voor te zwoegen om dat klaar te krijgen. Het voorwiel blijft netjes op de grond en achteraan vindt het achterwiel de broodnodige grip. Hetzelfde op paden waar we sneller met de benen draaien. De Patron verliest zelden de ideale lijn. Zelfs wanneer je zonder aanloop een technische strook aanvalt, slaat de Patron zich uit de slag. Wanneer je toch een keertje voet aan de grond moet zetten, dan is dat te wijten aan een foutje van de bestuurder en niet aan de beperkingen van de fiets.

En dat allemaal zonder de Twinloc te beroeren! Daarna hebben we toch de tussenstand (Traction Control) geprobeerd en ook al moeten we toegeven dat alles dan nog wat prettiger en sportiever wordt, zijn we toch snel gestopt met het gebruik ervan. De Patron eRide gaat al overal omhoog in de open Descend-modus, waarom zou je nog opteren voor Traction Control of Lockout.

Vooral omdat er op het stuur heel veel hendels en knoppen staan om met de linkerduim te bedienen. Twinloc, dropper post, Bosch LED Remote: in totaal maakt dat tot 8 verschillende acties voor één vinger. Als we er twee kunnen elimineren, dan zullen we dat niet laten.

Het huwelijk met de vierde generatie van de Bosch Performance CX-motor is dan weer een van de meest succesvolle die we al hebben gezien.Deze motor staat bekend als een van de sportiefste op de markt, bijna brutaal in bepaalde situaties, maar op deze Patron heeft Scott hem kunnen temmen om er het maximale uit te halen.Zijn kracht past ideaal bij de klimcapaciteiten en het dynamische karakter van de fiets.

Nog iets over de nieuwigheden van het Smart System: naast de afstandsbediening die ergonomischer is dan de oude Kiox-bediening, maakten we ook kennis met de Bosch eBike Flow-app.Net als de apps bij de concurrentie kan je hiermee je tochten opslaan maar ook bepaalde modi van de motor aanpassen, een primeur voor Bosch (de “automatische” modi, zoals eMTB of Tour +, zijn niet instelbaar).

In de loop van het jaar zouden er nog nieuwe functies moeten verschijnen, maar in afwachting daarvan vonden we het reeds bijzonder prettig werken. De menu’s zijn duidelijk, de navigatie is eenvoudig en de interface is mooi.

Bergaf gedraagt de Patron zich heel evenwichtig. Ondanks de grote veerweg past de kwalificatie trail echt wel bij hem. Je plaatst hem makkelijk waar je maar wil, hij is vergevingsgezind en in de meeste omstandigheden aangenaam te besturen. In hele krappe bochten moet je hem een beetje bruskeren, maar dat mag geen verrassing heten, want het blijft een zware e-bike.

De uitgebalanceerde geometrie en het goede zwaartepunt zorgen ervoor dat we ons snel thuisvoelen op de Patron. Al snel willen we het tempo en de uitdaging wat verhogen. Maar zoals we wel hadden verwacht, blijkt dat hij niet gemaakt is voor enduro, ondanks zijn veerweg van 160 millimeter en grote vork.

Daarvoor ligt de voorkant wat te laag en ook de voorvork duikt iets te makkelijk in. Daarnaast mist de voorband overgangsnoppen en biedt de achtervering te weinig ondersteuning, waardoor we te vaak de hele veerweg opgebruiken. Dit is minder hinderlijk dan aan de voorkant, maar de Patron is wel een stuk minder comfortabel wanneer het sneller gaat.

Dat is des te jammer omdat het aan de onderdelen ligt. Het frame zelf is erg goed en afgezien van de curve van de achtervering, zouden enkele andere onderdelenkeuzes bergaf voor een heel ander beeld kunnen zorgen. Zonder iets af te doen aan zijn kwaliteiten voor een rustiger en meer “trail” gebruik.

In de eerste plaats zouden we de stuurbuis van de vork iets langer gelaten hebben en enkele extra tussenringen plaatsen onder de stuurpen (10 à 15 millimeter). Ook een iets agressievere voorband, type Maxxis Assegai, zou welkom zijn. De Dissector gedroeg zich goed in de natte omstandigheden, maar het gebrek aan overgangsnoppen laat niet toe om hem op zijn zij te gooien, iets wat voor beginners sowieso al niet evident is.

Ook de Twinloc mag er wat ons betreft aan geloven. En verwissel dan meteen maar de Fit4-dempercartridge – een keuze die werd ingegeven door de Twinloc – door een Grip2, wat vooraan een wereld van verschil zou betekenen.

De Fit4 is immers vooral aangepast aan veerwegen tot 130 millimeter. Bij meer veerweg duikt ze te veel in en gedraagt ze zich nog slechter dan een Grip-dempercartridge die in de goedkoopste Fox-vorken te vinden is. Om ervoor te zorgen dat ze toch ietwat fatsoenlijk werkt, moet je er meer druk in doen, maar daardoor heb je minder grip. Wanneer we in het Factory-gamma blijven, dan geeft een Grip2-dempercartridge meer steun zonder dat het trail-gebruik in gevaar komt. En wanneer blokkeer je eigenlijk je vork op een e-bike?

Begrijp ons niet verkeerd, we hebben echt wel genoten van deze Patron, zelfs bergaf. Hij ligt goed in de hand, is aangenaam en evenwichtig. We vinden het alleen jammer dat door de gemaakte keuzes Scott hem enkel beperkt tot een trail-gebruik en relatief rustig rijgedrag, terwijl hij eigenlijk veel meer in zijn mars heeft.

Met zijn uiterlijk trekt de Scott Patron eRide de aandacht en doet hij de hoofden omdraaien. Op het terrein ligt zijn rijgedrag in lijn met die van Scott-fietsen. Het is een formidabele klimmer, een veelzijdige daler en de ideale bondgenoot voor mooie tochten in de bergen of in zeer heuvelachtig terrein. Maar waar andere Scott-fietsen zowel beginnende als meer gevorderde rijders kunnen aanspreken, is dat niet het geval met deze Patron eRide. Door een paar keuzes zullen ervaren rijders vinden dat hij bergaf te veel beperkingen heeft en dus ook aan veelzijdigheid moet inboeten. Het blijft een zeer goede fiets in zijn domein die we zonder aarzelen zouden aanbevelen, maar we hebben het gevoel dat men niet alle potentieel heeft benut. En dat is jammer.

Meer info via www.scott-sports.com

Foto’s Daniel Geiger / Jochen Haar