Test nieuw | Specialized Enduro 2020: klaar voor het strijdtoneel

De Enduro verscheen in 1999 voor het eerst in het gamma van Specialized, lang voordat de naam enduro zijn huidige definitie kreeg. Van een fiets die in het bijzonder geschikt was om bergaf mee te rijden, is dit model in tussentijd veel veelzijdiger geworden. Maar wat verandert er nu?

Het moet alsmaar sneller gaan en de opgezochte paden worden steeds maar uitdagender. De nieuwe Specialized Enduro breekt dan ook met de architectuur van de huidige all-mountainfietsen en steekt niet onder stoelen of banken dat hij nauwer aanleunt bij de Demo, de DH-fiets van Specialized.

Hij heeft zowel vooraan als achteraan een veerweg van 170 millimeter en is uitgerust met 29”-wielen. De Specialized Enduro S-Works wordt met een full carbon frame op pad gestuurd, terwijl de andere modellen het carbon linksysteem laten voor wat het is en kiezen voor een aluminium exemplaar.

De Specialized Enduro blijft trouw aan de FSR-kinematica met een scharnierpunt op de liggende achtervork, net voor de achteras. Het hoofdscharnierpunt, dat zich tot hiertoe steeds recht boven het bottom bracket bevond, wordt nu meer naar voren verplaatst. De demper zelf loopt door een ‘tunnel’ in de zitbuis.

De nieuwe link heeft ertoe bijgedragen dat Specialized de veringscurve kon verfijnen.

Deze kinematica moet ervoor zorgen dat kuilen en hobbels die frontaal het pad van de wielen kruisen, de bestuurder zo min mogelijk destabiliseren en de fiets zo min mogelijk afremmen. Dit is het resultaat van het vele werk aan wat de ingenieurs ‘axle path’ noemen. Wanneer je de vering solliciteert, verplaatst de achteras (en dus ook het achterwiel) zich naar achteren zodat de fiets langer wordt. Voor de rijder betekent dit extra stabiliteit en comfort. Om de impact van de schokken te meten, heeft Specialized tijdens verscheidene testen sensoren geplaatst op de pedalen van de testers.

Daarnaast kondigde Specialized aan dat de anti-squat waarde 40% meer bedraagt dan op de vorige Enduro en dat de fiets efficiënter werd bij het trappen op de pedalen. Het merk kondigt tevens aan dat de fiets in alle omstandigheden op dezelfde manier zal presteren, ongeacht hoeveel de vering gesolliciteerd wordt of ongeacht de gebruikte versnelling. Geconfronteerd met deze technische keuzes, rijst dezelfde vraag als bij de downhill-fiets: waarom niet nog verder gaan met de beweging die het achterwiel maakt?

Specialized antwoordt daarop dat het heeft gezocht naar het beste compromis tussen de prestaties van de fiets enerzijds en het behoudt van het dynamische karakter van de fiets anderzijds. Wanneer de vering in werking treedt, zal het achterwiel in eerste instantie naar achteren verplaatsen, alvorens weer terug te keren. De fiets zal dus niet steeds langer en langer worden om de renner niet uit balans te halen en niet te veel spanning uit te oefenen op de aandrijving of om het trappen op de pedalen zo min mogelijk te beïnvloeden.

Al dit werk aan de ophanging werd door Specialized uitgevoerd met een doel voor ogen, namelijk een subtiele werking in het begin van de veerweg waarna de vering vervolgens alsmaar progressiever zijn werk moet doen om op het einde de schokken snel te kunnen opvangen en doorslaan te vermijden. Specialized heeft ook een systeem ontwikkeld om de vering in te stellen, Rx Tune genaamd.

Op het vlak van de geometrie gebruikt Specialized voortaan ook op de Enduro de maatvoering S-Sizing, die eerder al werd toegepast op de Demo en Stumpjumper EVO. Zoek dus niet langer naar de namen small, medium of large, voortaan zeg je S2, S3, S4 en S5. Specialized heeft ervoor gekozen om, door de steeds maar beter werkende variabele zadelpennen met een steeds maar grotere drop, frames te bouwen met een korte zitbuis. Daardoor kun je sneller overstappen op een grotere fietsmaat indien je liever een lange reach hebt op de fiets. Die reach (de afstand tussen de denkbare loodrechte vanuit het midden van de trapas tot het midden van het balhoofd) werd overigens wel langer. Hierdoor wordt het makkelijker om een fiets te kiezen die bij je rijstijl past zonder afbreuk te doen aan de trapprestaties. Meet je 1m78 en val je daarmee vaak tussen twee fietsmaten in? Kies dan voor een S3 indien je van een korte, nerveuze en agressieve fiets houdt of voor de S4 als je liever een lange, stabiele fiets hebt die veel vertrouwen schenkt.

Dit heeft ook zijn nadelen. Voor de klant wordt het weer wat moeilijker om te kiezen, ook al omdat niet iedereen de kans zal hebben om op voorhand alle modellen en maten te testen vooraleer tot een aankoop over te gaan.

De reach bedraagt 464 millimeter op een fiets in de maat S3 (het equivalent van een medium). De liggende achtervork meet 442 millimeter, de balhoofdhoek werd vlakker en bedraagt nu 63,9 graden en de zithoek werd steiler (76 graden). De vorksprong bedraagt 46 millimeter.

Ook voor Specialized werd het dansen op een slappe koord om het ideale compromis te vinden tussen een laag gewicht, het nodige dynamisme en de robuustheid van het frame. Met de ervaring van de carbon Stumpjumper Evo in het achterhoofd (die niet bij ons werd verdeeld), wist het merk al wel hoe het de stijfheid van de fiets moest verbeteren. Net zoals op de Demo werden er op de prototypes lagen carbon toegevoegd om de stijfheid van de fiets optimaal op punt te zetten. Specialized deelde ook nog mee dat het de stijfheid van elke fietsmaat in verhouding heeft aangepast, opdat het rijgedrag identiek zou zijn op alle fietsmaten.

Specialized lanceert deze nieuwe fiets enkel in carbon en voorlopig zijn er nog geen plannen in de richting van een aluminium model.

De fiets is ontworpen om de ergste wreedheden te ondergaan. Indien gewenst past er trouwens ook een vork van 180 millimeter in, net zoals een spiraaldemper en zeer brede banden.

Op dit moment is het in de mode om een mix van een 29″-wiel en 27,5″-wiel te monteren en ook Specialized heeft deze optie overwogen. Toch gaf het merk de voorkeur om zich niet aan dat avontuur te wagen en enkel de optie van 29″-wielen te weerhouden.

De nieuwe kinematica is een grote nieuwigheid op deze fiets en er zijn er nog. Zo ligt het zwaartepunt op de Specialized Enduro 2020 lager en werd de schuine buis stijver. Daardoor kon men de bovenkant van de fiets lichter maken. Ook de lagers werden een maatje kleiner.

De Swat Door blijft trouw op post op de Enduro. Het gewicht van de fiets zou volgens Specialized in lijn liggen met het voorgaande model, ondanks het feit dat het nieuwe model tien millimeter meer veerweg heeft.

Specialized leverde prachtwerk voor de interne doorvoer van de kabels in het carbon frame.

Van de Specialized Enduro zijn 4 versies verkrijgbaar, telkens in carbon. De S-Works is de duurste met een carbon link en tuimelaar (wat een winst van 250 gram oplevert). Deze zijn in aluminium op de andere modellen, maar ze zijn ook los verkrijgbaar. Het instapmodel heeft een prijskaartje van 4999 euro, waarna de volgende modellen voor respectievelijk 5999, 6999 en 10999 (S-Works) euro over de toonbank gaan. Een los frame van de S-Works heeft een adviesprijs van 3999 euro.

De fiets is verkrijgbaar in vier maten en deze zijn uitgerust met een dropper post van 150 of 170 millimeter. Opvallend: de Command Post uit eigen huis heeft plaats moeten ruimen voor een ander model wegens te veel garantiegevallen.

Specialized Enduro S-Works 2020: de eerste test

Het is in het kader van één en dezelfde trip naar Amerika dat we zowel met de nieuwe Epic HT mochten kennismaken als met deze Enduro 2020. Dit keer trekken we naar de trails van het NorthStar Resort, een skistation in het noorden van Californië waar eind augustus een manche van de Enduro World Series zal plaatsvinden.

De ondergrond is er erg droog. We beginnen onze testrit met een beklimming en we moeten toegeven dat we bij een constant tempo helemaal niet het gevoel hebben dat de Enduro tien millimeter extra veerweg meesleurt. Door de zeer vlakke balhoofdhoek kan hij uiteraard niet concurreren met de all-mountainmodellen, maar deze grote fiets klimt best goed.

We zijn blij dat onze S4 is uitgerust met een variabele zadelpen met een drop van 170 millimeter, waardoor de zadelhoogte 79 centimeter bedraagt en we comfortabel op onze fiets zitten. Ons testmodel van de S-Works is uitgerust met een Rockshox Reverb AXS en het moet gezegd dat deze verbluffend goed werkt.

We voelen ons dan ook snel thuis op de fiets en zoals het merk zelf al aanhaalde, duiken we niet snel in de veerweg op middelgrote schokken.

Al snel wagen we ons aan enkele grote drops en ruwere stoken en ook daar voelt hij zich op zijn gemak. Hij heeft duidelijk nog overschot en we zouden hem dan ook graag eens op onze paden thuis tot het uiterste drijven. Enduro (de discipline) krijgt met deze fiets echt wel een ander begrip. De Specialized Enduro mag dan wel over heel wat capaciteiten beschikken, toch werd hij een tikkeltje minder veelzijdig. Of misschien moeten we eerder zeggen dat zijn potentiële groep gebruikers kleiner is geworden. Want om het beste uit de fiets te halen, moet je weten hoe je hem onder druk kan houden en mag je niet aarzelen om hem te bruuskeren of om snelheid te maken. Want dan is dit een geweldige fiets. Doe je het liever wat rustiger, dan is de Stumpjumper eerder jouw fiets.

Specialized lijkt een goed compromis gevonden te hebben voor het frame en de fiets stuurt lekker scherp en recht. Je behoudt dan ook de controle over de fiets en daarvoor moet je niet al te diep in je krachtenarsenaal tasten. Door het vele stof was het opletten om de grip niet te verliezen, maar dankzij een goed werkende vering op kleine schokken bleef de fiets in contact met het terrein.

De Enduro is uitgerust met de toekomstige Specialized Butcher-banden met versterkte flanken en zijnoppen. De centrale noppen werden hertekend. De Butcher zal verkrijgbaar zijn met drie verschillende karkassen: Control, BLCK DMND en een nieuwe tussenversie met de naam GRID Trail. De Butcher zal vanaf september 2019 in de winkels liggen.

Aan de negatieve kant hebben onze handen het weer hard te verduren gekregen. De voorkant van de fiets is zeer stijf en wanneer je op ruwe stukken snelheid maakt, voel je de energie uit je handen vloeien. Het valt moeilijk te verklaren hoe dit komt. Misschien is de vork nog niet voldoende gerodeerd? Of ligt het aan het stuur met een diameter van 35 millimeter? Of is het carbon stuur met zijn 810 millimeter te breed en te stijf? Moesten we de fiets langere tijd getest hebben, dan zouden we hier in ieder geval al enkele kleine aanpassingen uitgevoerd hebben, te beginnen met het versmallen van het stuur. Op dat carbon stuur zien we trouwens de naam Roval staan. Tot hiertoe was deze naam voorbehouden voor de wielen uit eigen huis, maar het ziet er dus naar uit dat het gamma nu verder wordt uitgebreid met andere onderdelen.

We laten deze Specialized Enduro S-Works achter met de vraag naar meer. Onze test speelde zich vooral af in een bikepark en we dromen er dan ook van om hem de vrije teugels te geven op meer natuurlijke paden en hem kennis te laten maken met onze ondergrond. Eén ding staat vast, we hebben in Californië niet kennisgemaakt met de zoveelste licht aangepaste opvolger van de Specialized Enduro, maar wel met een geheel nieuwe fiets die de naam ‘enduro’ een nieuwe definitie inblaast. Hij is radicaler en terzelfder tijd tot meer in staat. Maar wees gewaarschuwd, want de Specialized Enduro 2020 is een machine voor ervaren handen. 

Meer info op www.specialized.com/nl/nl/enduro

Actiefoto’s: Harookz & Dylan Dunkerton