Test nieuw | Sram Eagle 90 & 70: een mechanische aandrijving zonder derailleurpad

Na de lancering van de elektronische AXS-aandrijving en de komst van de nieuwe AXS T-Type groepen vorig jaar, neemt Sram eindelijk nog eens de mechanische aandrijvingen onder handen. Het merk wist ons toen te vertellen dat elektronische aandrijvingen een aanvulling zijn op mechanische transmissies, maar dat deze niet bedoeld zijn om ze volledig te vervangen. Om vervolgens al zijn energie te steken in draadloze elektronica.

Elektronica ten dienste van mechanica

Laten we het verhaal nog eens schetsen: in 2019 lanceerde Sram met de Eagle AXS zijn eerste draadloze aandrijving. Vier jaar later, in maart 2023, onthulde het merk de direct mount AXS-aandrijvingen, genaamd T-Type, met als middelpunt van het systeem een derailleur die de op het frame gemonteerde derailleurpad overbodig maakt. Tegelijkertijd blijft het merk mechanische aandrijvingen te koop aanbieden, ook al lijken de elektronische systemen snel terrein te winnen.

Sram brengt dit full mount systeem – namelijk het ontbreken van een derailleurpad en alle voordelen die dat met zich meebrengt – nu over naar mechanische aandrijvingen: de Sram Eagle 90 en 70! De cirkel is rond.

“Sommigen geven de voorkeur aan elektronica, anderen aan het mechanische gevoel. Het maakt niet uit, iedereen droomt van het perfecte schakelsysteem. Daarom zijn er deze nieuwe groepen!”, aldus het merk. De democratisering van elektronica in mountainbike-aandrijvingen lijkt niet zo eenvoudig te verlopen en de mechanische kabeloptie stelt merken in staat om voordeligere prijzen aan te bieden.

Deze nieuwe 90- en 70-groepen maken deel uit van het Eagle-ecosysteem, waardoor een volledige intercompatibiliteit mogelijk is tussen alle componenten die met de naam T-Type worden aangeduid. We denken daarbij aan cassettes, kettingen en crankstellen; zo kunnen we bijvoorbeeld een XX-cassette van de nieuwste generatie monteren met een mechanische Sram 90-derailleur.

Sram Eagle 90

Voor zijn 90-derailleur heeft Sram de zeer sobere look van zijn elektronische derailleurs overgenomen, met een combinatie van zwart en zilver. Door zijn full mount ontwerp kan hij alleen worden gemonteerd op frames met de UDH-interface, d.w.z. bijna alle moderne frames.

“Met deze derailleur konden we dezelfde schakelprestaties onder belasting bereiken als die we bieden met de AXS T-Type”, legt het merk uit. “De ontwikkeling van deze oplossing begon acht jaar geleden en we hebben veel tijd in het lab doorgebracht met het testen van verschillende oplossingen. Het is moeilijk om een ​​voldoende betrouwbaar resultaat te bereiken wat betreft de schakelprecisie dat na verloop van tijd dezelfde precisie weet te behouden.”

Geen carbon kooi in dit geval, zoals dat wel het geval kan zijn op de dure XX SL. Hier zijn het lichaam en de kooi van de derailleur uit aluminium gemaakt. De derailleur is ook voorzien van een beschermplaat, de zogenaamde Skid Plate, die eenvoudig vervangen kan worden in geval van een probleem of krassen.

Net als andere AXS-derailleurs van de nieuwste generatie, is de Eagle 90 volledig demontabel en repareerbaar. Hij kan net als Lego uit elkaar worden gehaald om hem schoon te maken en, indien nodig, te repareren door defecte onderdelen te vervangen. Terzijde dient opgemerkt te worden dat de goedkopere 70-derailleur rondom een ​​vast lichaam is gebouwd en daarom minder gemakkelijk kan worden aangepast in geval van een probleem.

Het merk heeft twee shifters voorzien: een Single Click-optie en een Two Click-optie. Bij de eerste optie kan er telkens maar één versnelling hoger of lager geschakeld worden, wat deze optie geschikt maakt voor de specifieke behoeften van e-mountainbikes om voortijdige slijtage of breuk van de ketting te voorkomen.

De shifter van de 90-groep lijkt op het eerste gezicht wat groot, maar heeft desondanks een zeer gestroomlijnd ontwerp, waardoor hij optimaal op het stuur wordt geïntegreerd.

De groepset wordt geleverd met eigen crankstellen, inclusief een specifieke versie voor elektrische mountainbikes met een ISIS-interface. Beide zijn gemaakt van gesmeed aluminium en lijken op die van de GX AXS-groepset. Weet dat wij het originele kettingblad op de Moustache Game hebben laten zitten die we voor de test hebben gebruikt, omdat we niet over het gereedschap beschikten om dit te vervangen. Uiteraard biedt Sram ook kettingbladen aan die zijn aangepast aan de belangrijkste motoren op de markt (met name Bosch). Dit was een kans om te zien dat ‘generieke’ kettingbladen ook werken met de T-Type FlatTop-ketting van Sram, ook al verloopt het duidelijk soepeler en prettiger met het speciale Sram-kettingblad dat we je ten zeerste aanraden, vooral omdat het kwalitatief goed en duurzaam is.

Er zijn vijf cranklengtes verkrijgbaar voor de gewone mountainbikes (van 155 tot 175 mm), terwijl de e-bike versie verkrijgbaar is met cranklengtes van 150 tot 170 mm. Net als bij de overige T-Type aandrijvingen (behalve de XX SL) is het mogelijk om een ​​verwijderbare bashguard te monteren, die in de ster van het kettingblad past. Je kan ervoor kiezen om er één, twee of helemaal geen te monteren en zo jouw aandrijving beter te beschermen als je dat nuttig vindt.

Het duo cassette en ketting is welbekend, want het gaat om een GX-set met een cassette met 10-52 tanden (XS-1275) en een FlatTop-ketting. Een essentieel onderdeel bij het schakelen onder spanning, dankzij de direct in de tandwielen gegraveerde paden die de ketting perfect geleiden tijdens zijn bewegingen.

Ter herinnering: deze GX-cassette heeft een eenvoudigere constructie en maakt gebruik van minder dure materialen, met slechts één kroontje in aluminium tegenover drie op bijvoorbeeld de XX. De andere kroontjes zijn uit één enkel blok staal geklonken in plaats van gefreesd.

De cassette en ketting zijn voorzien van een nikkel coating, waardoor de levensduur wordt verlengd en slijtage wordt vertraagd. Uit ervaring blijkt dat Sram er inderdaad in is geslaagd om deze onderdelen bijzonder duurzaam te maken.

Sram Eagle 90 & 70: de voordelen van elektronica op een mechanische groep (of andersom)?

Het eerste punt waar Sram op hamert, is het gemak van de installatie, dat vergelijkbaar is met zijn draadloze groepsets … En we moeten toegeven dat dit klopt. Afgezien van de doorvoer van de kabel door het frame is de montage vrijwel net zo eenvoudig als die van de elektronische versies. Het enige verschil is dat je de kabelspanning moet afstellen met het kleine wieltje op de shifter, maar met twee draaien aan het wieltje was alles afgesteld waarna we er niet meer naar hebben omgekeken!

Dit is misschien wel een van de interessantste punten van het hele onderwerp: de soepelheid en precisie van het schakelen, zelfs onder belasting! Met deze nieuwe mechanische full mount aandrijvingen wil Sram dezelfde kwaliteiten als hun elektronische alter ego aanbieden aan een breder scala gebruikers.

We kunnen je verzekeren dat we op de redactie nog niet op dezelfde manier te werk zijn gegaan, maar Sram aarzelt niet om de stevigheid van zijn derailleur op een heel visuele manier te illustreren … Zoals we hierboven al uitlegden, maakt deze 90/70-derailleur gebruik van een vergelijkbare constructie als zijn grote broers van het AXS T-Type, zowel in het ontwerp van de derailleur zelf als in het ontbreken van een derailleurpad. Hierdoor heeft de Sram Eagle 90/70 een vergelijkbare stevigheid als wat we bij eerdere T-Type groepen hebben ervaren. Uiteraard is er geen sprake van ontkoppeling van de kleine motor die de derailleur bedient, zoals bij de elektronische versie, maar de mechanische derailleur kan vrij naar binnen bewegen, omdat de kabel in dit geval eenvoudigweg ontspant voordat hij terugkeert naar zijn oorspronkelijke positie. Ook op deze mechanische versie hebben we dus een vorm van een ontgrendelingssysteem voor het geval er een impact plaatsvindt.

Al deze mooie marketingpraatjes zullen in de praktijk getoetst moeten worden, maar op papier lijkt het logisch dat we op de mechanische groepen gemeenschappelijke kenmerken terugvinden met de nieuwste draadloze derailleurs, die we sinds hun introductie erg prettig vinden in gebruik!

Sram Eagle 90: het gewicht

We waren ook benieuwd naar het verschil in gewicht tussen de nieuwe Sram Eagle 90-groepset en de andere groepen van het merk, zowel mechanisch als draadloos! Wat de belangrijkste onderdelen betreft, weegt de derailleur maar liefst 390 gram, terwijl de laatste mechanische GX uit het gamma 299 gram weegt en de lichtste draadloze derailleurs (XX SL) 446 gram wegen. Kortom, qua gewicht een perfecte middenweg. Bij de XX SL wordt dit uiteraard verklaard door de aanwezigheid van de motor en de batterij, een verschil dat deels wordt gecompenseerd door de noodzaak van kabels en kabelmantels bij de mechanische versie.

Geen verrassingen wat betreft de cassette, aangezien het over dezelfde cassette gaat: op onze weegschaal staat 444 gram, een gewicht dat identiek is aan dat van de AXS GX-groepset!

De Sram 90 One Click Control is zwaarder en weegt 132 gram, ofwel 25 gram meer dan een mechanische GX. De cranks voor elektrische mountainbikes wegen 480 gram per paar.

Sram Eagle 90 & 70: versies en prijzen

Sram Eagle 90

• 90-derailleur: 205 euro
• 90-shifter: 55 euro
• 90-crankstel: 170 euro – 32T-kettingblad en cranks van 165, 170 of 175 mm.
• T-Type Eagle kettingblad: 20 euro

De kosten voor een complete groep variëren van 645 tot 730 euro, afhankelijk van het type crankstel (specifiek voor elektrische mountainbikes of niet).

Sram Eagle 70

• 70-derailleur: 135 euro
• 70-shifter: 35 euro
• 70-crankstel: 100 euro – 32T-kettingblad en cranks van 165, 170 of 175 mm.
• T-Type Eagle kettingblad: 20 euro
• Eagle 70 T-Type FlatTop ketting: 35 euro

Er zijn op dit moment nog geen prijzen bekendgemaakt voor de volledige 70-groepsets. Maar zoals we kunnen zien, zijn de prijzen duidelijk betaalbaarder dan die van elektronische aandrijvingen en situeren ze zich in dezelfde prijsklasse als de oude mechanische GX.

Sram Eagle 90: de terreintest

We hebben ervoor gekozen om de nieuwe Sram 90-groepset te testen op een e-bike (een Moustache Game 150 met de nieuwste generatie Bosch Performance CX-motor); om de aandrijving niet alleen met onze kuiten te martelen, maar ook met behulp van een krachtige ondersteuning. Er is geen betere manier om te zien of deze mechanische versie in extreme situaties net zo soepel en nauwkeurig kan zijn als de elektronische versie.

We gaan er geen doekjes om winden: deze nieuwe mechanische Sram 90-aandrijving schakelt net zo soepel als alle andere elektronische T-Type aandrijvingen die we tot nu toe kennen van Sram. In de turbostand kan je alle krachten van jouw kuiten en de ondersteuning inzetten en toch schakelt het systeem moeiteloos, zowel bij het klimmen als bij het dalen.

En dat is logisch, want dat komt grotendeels door het ontwerp van de cassettetanden en de ketting, die perfect van het ene tandwiel naar het andere geleid wordt.

Sommigen beweren dat hij langzamer schakelt dan oudere Sram- of Shimano-aandrijvingen, maar wij denken dat dat vooral een indruk is. Bovendien verloopt het schakelen met de nieuwste Sram-aandrijvingen ongelooflijk efficiënt en soepel. Wat ons belangrijker lijkt.

Natuurlijk speelt de derailleur ook een rol! En omdat hij dezelfde architectuur en kinematica gebruikt als de elektronische versies, is hij niet alleen (bijna) net zo eenvoudig in te stellen, maar werkt hij ook net zo nauwkeurig als zijn grote broers.

Hij straalt ook een robuustheid uit, wat vertrouwen geeft in de duurzaamheid op de lange termijn. Dit zal echter moeten worden geverifieerd door een duurtest. Hoe dan ook, op een ruwe ondergrond zoals worteltapijten of steenvelden zijn we niet bang dat de ketting eraf gaat springen of dat de schokken de werking van de derailleur, die onverstoorbaar lijkt, zullen beïnvloeden.

De shifter voelt duidelijk anders aan dan bij de elektronische versie, omdat je een kabel moet activeren en niet zomaar op een klein knopje moet drukken. Als je zwaarder schakelt, voel je amper verschil omdat je in dat geval een ratel activeert waarmee de kabel loskomt. Dat gaat vrijwel moeiteloos en heel snel. Bij het opschakelen zul je merken dat je iets meer duimkracht nodig hebt dan bij eerdere mechanische aandrijvingen van Sram, ook al is de hendel langer om een ​​betere hefboomarm te hebben. Maar het blijft zeer acceptabel en het stoorde ons niet echt. Je moet er echter wel op letten dat de kabel in goede staat blijft, zodat er op dit niveau geen extra weerstand ontstaat.

Verdict

Sram is er (voorlopig?) nog niet in geslaagd om elektronica werkelijk voor elk budget toegankelijk te maken, maar is er wel in geslaagd om de concepten van de T-Type en full mount op briljante wijze om te zetten in een mechanische versie. Een eenvoudige montage, een soepele werking, robuustheid: de basisingrediënten bleven behouden en maken van deze Sram 90-aandrijving een echt geslaagd product dat aangeboden wordt tegen een lagere prijs dan de elektronische versies. We hebben alleen gemerkt dat het opschakelen iets meer kracht van de duim vereist dan voorheen, maar verder werkt het bijna perfect en is de evolutie ten opzichte van de vorige groepen van Sram duidelijk merkbaar, ook al waren deze laatste al erg effectief (we denken hierbij vooral aan de mechanische GX Eagle; minder aan de SX en NX, die meer moeite hadden om te overtuigen). Kortom, als elektronica je niet kan overtuigen of als je de AXS te duur vindt, dan zou deze nieuwe aandrijving een interessant alternatief kunnen zijn. En Sram bouwt hiermee zijn voorsprong op de concurrentie weer verder uit, een concurrentie die sterk voor de dag zal moeten komen wil het de boot niet missen.  

Meer info via www.sram.com