Test nieuw | Trek Fuel EXe: een (r)evolutie!

Trek heeft een breed en goed uitgekiend assortiment aan elektrische fietsen, en voegt daar nu ook een “lichte” e-bike aan toe met de nieuwe Fuel EXe. Het Amerikaanse merk was in het verleden niet onmiddellijk de grootste vernieuwer op het gebied van e-bikes en hun modellen waren altijd gebaseerd op de reeds gekende technologie. Daar is nu verandering in gekomen. Ze gooien de huidige normen volledig op zijn kop met hun nieuwste fiets. Wij waren erbij op het perskamp in Duitsland en hebben de fiets de afgelopen weken bij ons op de redactie grondig kunnen uitproberen. Hier alle informatie over deze (r)evolutie:

Voor de nieuwe Fuel EXe heeft Trek 3 jaar geleden een samenwerking opgestart met de TQ groep. TQ (Technologie in Qualität) is een Duits bedrijf dat gespecialiseerd is in elektronische producten en diensten, die ze volledig zelf produceren voor onder andere de lucht- en ruimtevaart, medische toepassingen en robotica. Ze hadden reeds ervaring met een motor voor een e-bike, met de HPR120, maar die is desondanks het enorme koppel van 120Nm voor een aantal redenen geen succes geworden.

Eén van de redenen was dat TQ geen fietsproducent is en dus niet beschikt over de jarenlange ervaring van een fietsmerk om een product op de markt te brengen dat aansluit bij de noden en verwachtingen van de rijders. Een andere reden was dat ze de motor als een afzonderlijk onderdeel hadden aangeboden en er dus geen samenhangend geheel van batterij, display, bediening en software was ontwikkeld.

Uit fouten kun je echter leren en dat hebben ze in Beieren zeker gedaan. TQ vond een partner bij de Amerikaanse fietsreus uit Waterloo, die samen met hen een (r)evolutionair concept op de markt wilde brengen. Er werd een gezamenlijk project op poten gezet om een e-bike te ontwerpen waarbij de rijder vergeet dat hij/zij met een e-bike onderweg is. Terwijl er natuurlijk wel voldoende ondersteuning wordt geboden om van een fiets met elektronische assistentie te spreken.

Hiervoor is er allereerst een heel kleine, lichte en uiterst stille motor nodig en de HPR50 is hier absoluut uitzonderlijk te noemen. Hij brengt slechts 1850g op de weegschaal en heeft de hoogste koppeldensiteit (82Nm/dm3) op de markt. Wat in de praktijk overeenkomt met een maximaal koppel van 50Nm en ondersteuning van 300 Watt. Cijfers zeggen echter niet alles, wat echt het verschil maakt is de Harmonic Pin Ring (HPR) overbrenging.

HPR: Harmonic Ping Ring

De Harmonic Pin Ring Transmission (HPR) is het resultaat van TQ’s decennialange ervaring in het technisch ontwerpen van elektromotoren voor robots, satellieten, ruimtestations en marsrovers. Gebruikmakend van het compacte formaat en de technologische voordelen van de HPR transmissie, ontwikkelde TQ een lichte en uiterst compacte geïntegreerde motorconstructie rond de trapas van de fiets.

Bestaande uit slechts zeer weinig onderdelen maakt dit de motor bijna onzichtbaar op het eerste zicht. De HPR-transmissie vermijdt het gebruik van traditionele tandwielen of riemen die wrijving, weerstand, lawaai, en slijtage veroorzaken. We gaan verder niet te veel in detail treden, maar de technologie is gepatenteerd en een beschrijving is hier bijvoorbeeld vrij beschikbaar.

De basis van dit alles is een ring met koperen spoelen die een magnetisch veld creëert. Het is een bewezen en reeds gebruikte technologie van TQ, die makkelijk qua grootte kan worden aangepast naargelang het doel en gebruik van het eindproduct.

Daarrond werd een systeem van concentrische ringen, met de trapas als gemeenschappelijk middelpunt, gebouwd. Deze grijpen aan wanneer nodig en een geïntegreerd vrijwiel zorgt samen met de interne componenten voor het ontbreken van weerstand wanneer dit niet gebeurt. Een asymmetrische krachtsensor – links en rechts duwen op de trappers veroorzaakt immers horizontaal een andere richting van de krachtarm – zorgt voor de elektronische activatie van de motor.

Dit geeft een ondersteuning en aandrijving als resultaat die voelt en klinkt als die van een gewone fiets. Het wegwerken van het “storende” geluid dat een e-bike maakt, was een prioriteit voor Trek. Het geluidsniveau, in decibels, is één ding, maar de toon telt ook zwaar mee in de perceptie van de motor. Bij deze TQ-HPR50 hebben de ingenieurs zich daarom geconcentreerd op het “fabriceren” van een geluid, dat minder waarneembaar en voor het menselijk oor aangenamer is dan het hoge gefluit dat een elektrische motor normaal produceert.

De volledige motor met bijhorende elektronica wordt bovendien geproduceerd in een productiefaciliteit van TQ in Inning am Ammersee in Duitsland. Dit kostte initieel een aanzienlijk budget om de productielijn op poten te zetten. Maar dit zorgt wel voor de nodige flexibiliteit en aangezien de meeste grondstoffen ook uit Europa komen is er ook meer stabiliteit qua levertermijn. Niet onbelangrijk gezien de huidige situatie binnen de fietsbranche.

De batterij, het scherm en de app

De eigen batterij is speciaal ontwikkeld om de TQ-HPR50 aandrijfeenheid zo efficiënt mogelijk te voeden en tegelijkertijd zo weinig mogelijk ruimte in beslag te nemen. De hoofdbatterij levert 316 Wh/dm3, wat momenteel de hoogste energiedichtheid op de markt is. Ze is dus klein en compact, vooral ook door het gecomprimeerde BMS Battery Management System (op de foto als voorbeeld uit de batterijbehuizing gehaald). Hierdoor is er geen (te) grote schuine onderbuis meer nodig. Dit maakte het voor Trek mogelijk een e-bike te ontwerpen die eruitziet als en dezelfde kinematica heeft als een analoge fiets. Het totale gewicht van motor, batterij en toebehoren (scherm, stuurbediening, laadpoort, …) zit op slechts 3900 gram. In vergelijking met bijvoorbeeld het totale systeem van Bosch is dat ongeveer 50% lichter.

De batterij zelf weegt slechts 1830g en heeft een capaciteit van 360 Wh, die verder kan worden verhoogd door de optionele 160 Wh Range Extender. Deze bereikvergroter heeft de grootte en het gewicht van een (volle) bidon en past makkelijk in een bidonhouder. De laadpoort zit niet op de conventionele plaats onder aan het bracket of aan de zijkant van de schuine buis, maar bovenop die schuine buis. Zo komt er geen vuil in en kun je die makkelijk bereiken om de lader of de extender te bevestigen. De hoofdbatterij kan trouwens binnen twee en een half uur worden opgeladen met de TQ-eigen oplader.

De Range Extender kan bovendien werken als een stand-alone energiebron. Heel licht rijden zonder de hoofdbatterij in de schuine buis is dus mogelijk … en je kan zo ook (eindelijk) je e-bike meenemen op het vliegtuig.

Dankzij de dubbele laadpoort kan de Range Extender samen met de batterij worden opgeladen zonder hem uit het frame te halen. En ze kan bovendien werken als een stand-alone energiebron. Heel licht rijden zonder de hoofdbatterij in de schuine buis is dus mogelijk … en je kan zo ook (eindelijk) je e-bike meenemen op het vliegtuig. Want gedemonteerde 160 Wh batterijen zijn wel toegestaan op vluchten.

In de bovenbuis zit een 2-inch OLED-display verwerkt waardoor je direct elk detail van bovenaf kunt zien, terwijl van opzij het display nauwelijks opvalt. Met slechts één knop wordt het systeem in- of uitgeschakeld en kunnen verschillende schermen worden bekeken. Het ranke display is gekoppeld aan een compacte en discrete stuurbediening met twee knoppen waarmee de ondersteuningsstanden (of de walk-assist) kunnen worden ingeschakeld.

In samenwerking met TQ heeft Trek een nieuwe Trek Central app ontwikkeld die draadloos verbinding maakt met de Fuel EXe en waarmee de gebruiker de fiets volledig op de eigen wensen kan afstemmen.

Daarnaast heeft Trek, in samenwerking met TQ, een nieuwe Trek Central app ontwikkeld die draadloos verbinding maakt met de Fuel EXe en waarmee de gebruiker de fiets volledig op de eigen wensen kan afstemmen. Met de Trek Central app kun je diverse motorinstellingen wijzigen, activiteiten registreren, ritten bekijken en real-time het resterende bereik berekenen. Bij het duurste model kan je ook de druk in banden en veersysteem in de gaten houden. Wij hebben de app nog niet kunnen uitproberen, omdat de ontwikkeling ervan tot op de dag van de launch bezig was.

Fuel EXe: de fiets zelf

Een e-bike is meer dan een aandrijfsysteem alleen en de nieuwe Fuel EXe werd volledig van nul ontwikkeld als e-bike. Dit zorgt visueel voor een fiets die er op het eerste zicht echt uitziet als een gewone fiets. Je moet op zoek gaan naar de kenmerken die verraden dat het toch om een e-bike gaat. Terwijl de motor aan de rechterzijde verborgen zit achter het voorste tandwiel, zie je die vanzelfsprekend wel aan de andere zijde. De display op de bovenbuis is logischerwijs ook goed zichtbaar.

Op de plaats van de derailleurkabel loopt er bij de AXS-afmontages ook een elektrische leiding die de AXS-batterij rechtstreeks voedt van de hoofdbatterij. Geen nood meer dus om de AXS-batterij op te laden. In geval van een lege hoofdbatterij waarbij je geen trapondersteuning meer hebt, blijft er softwarematig nog reserve-energie over om tot 200x te schakelen. Dit vermijdt dat je op een vaste versnelling en zonder elektrische assistentie naar huis zou moeten fietsen.

De Fuel EXe is van oorsprong een all-mountain fiets binnen het gamma van Trek en dat is nog steeds zo. Hij heeft nu altijd 29 inch wielen en 140 mm achtervering, gekoppeld aan een voorvork met 150 mm veerweg.  Uiteraard is de fiets voorzien van de kenmerkende Trek features zoals Active Braking Pivot (ABP) en Mino link verstelbare geometrie. Er is geen Knock Block in het balhoofd, want daar zit de display.

De fiets is ook voorzien op een voorvork tot 160mm en het is mogelijk om een kleiner 27,5″ achterwiel te monteren om zo met een mullet set-up te rijden.

Als je naar de geometrietabel kijkt, zie je waardes die overeenkomen met een gewone fiets en niet zozeer een e-bike. Zo zit de achtertrein op slechts 440mm. Daarnaast heb je – bij een Medium in de Low positie – een moderne balhoofdhoek van 64,7° en een effectieve zitbuishoek van 76,7°. Allemaal net iets progressiever dan de oude Fuel EX. De reach is bij een medium ook een dikke centimeter groter geworden en zit nu op 452,2 mm, waardoor je best lang en stabiel zit. Er is geen M/L maat. Ook de Small is voorzien van 29″ wielen en heeft ruimte voor een (kleine) drinkbus of de Range Extender.

Modellen en prijzen

Er zijn 6 verschillende modellen beschikbaar. Elk model heeft hetzelfde frame in OCLV carbon en dezelfde motor, batterij, display, … Er is dus geen aluminium versie. De veerweg (150 voor en 140 achter) is altijd hetzelfde en alle fietsen zijn voorzien van remmen met dubbele zuigers en een verstelbare zadelpen. Opgelet! Dit is de eerste fiets waar we spreken over 2023 prijzen en ze zijn zoals verwacht … stevig. Ook bij andere merken verwachten we trouwens stijgingen van 10% of meer. Trek neemt hier dus de hete aardappel eerst in handen.

De opener van het gamma is de Fuel EXe 9.5 met een prijskaartje van 6499 euro. Die is alleen verkrijgbaar in antraciet grijs, heeft een RockShox 35 Gold RL voorvork en een Deluxe Select+ demper. De aandrijving is een Shimano Deore 12-speed.

Fox is dan weer verantwoordelijk voor de vering van de 9.7 versie. Die is uitgerust met een Rhythm 36 voor en een Performance Float X achter. De aandrijving is ook geëvolueerd met een SLX groepset en een XT derailleur als bonus. Er zijn twee kleuren beschikbaar en dit model komt op 7999 euro.

De 9.8 is verkrijgbaar in twee versies, afhankelijk van de versnellingskeuze van de rijder: Sram of Shimano. De Sram versie zit op 10999 euro en is uitgerust met GX Eagle AXS, terwijl de 12-speed XT groepset wordt gebruikt voor de Shimano versie van 9499 euro. Ze zijn elk uitgerust met een RockShox Lyrik Select+ vork en een Super Deluxe Select+ demper. Hiernaast zijn de wielen nu ook van carbon, met de Bontrager Line Elite 30, en maakt de Bontrager 1-piece stuur/stuurpen combo zijn intrede. Zwart, geel of blauw? Aan de uiteindelijke koper de keuze!

Tot slot is het 9.9 topmodel ook verkrijgbaar in twee versies: één in Shimano XTR (12999 euro) en de ander in Sram XX1 AXS (14999 euro). Beide zijn uitgerust met een Lyrik Ultimate met AirWiz (die voortdurend de druk in de vering controleert, lees er hier meer over). Wat de schokdempers betreft, vult de Super Deluxe Ultimate, ook met AirWiz, de RockShox voorvork aan. De wielen krijgen nog een extra boost met de upgrade naar de Line Pro 30 versie en TyreWiz ventielen.

Voor het ultieme in luxe profiteert de XX1 AXS versie van de draadloze telescopische zadelpen, met de Reverb AXS van RockShox, terwijl de XTR versie het doet met een Line Elite met interne kabel van Bontrager. Logischerwijs rust Sram de XX1 AXS versie uit met Code RSC remmen, terwijl de XTR versie van de gelijknamige 4-zuigerremmen zijn voorzien. De XX1 AXS versie is aangekondigd op 18,4 kg en wevwogen ons testmodel en kwamen uit op 18,3 kg. Ook hier zijn er drie kleuren beschikbaar, dezelfde als die van de 9.8 versie.

Eerste test: in stilte genieten

Wij hadden de kans om reeds een eerste maal met de nieuwe Trek Fuel EXe te rijden in het bikepark van Oberammergau, daarna kwam de fiets mee naar België waar we die aan enkele ritten op onze lokale trails hebben kunnen onderwerpen.

Eenmaal de vering was ingesteld en we de zadelhoogte goed hadden afgesteld, was het kinderspel om met de fiets op pad te gaan. Er is een aan/uit knop onderaan de display waarmee je het scherm én de motor activeert. Aan je linkerhandvat zit de bediening waarmee je één van de drie standen (low, mid en high) kunt kiezen.

Met deze drukknop kun je ook een “walk” functie activeren. Op de display zelf kun je intuïtief doorheen verschillende schermen scrollen. Je hebt de klassieke weergave met tijd, afstand en snelheid, maar je hebt bijvoorbeeld ook eentje waar je de wattages kunt zien die je zelf trapt en de ondersteuning die de motor geeft. Het scherm is goed geplaatst en uitstekend leesbaar.

De ondersteuning wordt onmiddellijk op een heel natuurlijke manier in gang gezet van zodra je druk op de pedalen zet. Je krijgt geen enorme boost bij het aanzetten, maar bij een lage trapfrequentie krijg je wel genoeg versterking van je benen om je makkelijker op gang te trekken. Het maximale koppel wordt ontwikkeld rond 70-80 toeren. Sneller ronddraaien kan, maar geeft geen meerwaarde voor de motor.

Het valt op dat er geen “klonkend” gevoel zit in de motor, ook niet als je de pedalen even stil houdt. Het is net alsof we met een normale fiets op pad zijn, maar de motor geeft wel degelijk de nodige ondersteuning. Dit gevoel wordt nog versterkt door de afwezigheid van enig geluid. Je hoort de motor gewoonweg NIET. Ook op volle ondersteuning en een hogere trapfrequentie overheerst het geluid van de banden, de vogels, de wind, … Onze oren zitten te ver weg van de motor om die te horen. Indrukwekkend!

In de hoogste stand krijg je bovenop je eigen vermogen nog eens 300 Watt extra. Nu ben je Mathieu van der Poel die tijdens een Wereldbeker XCO vol de berg omhoog knalt. Het verschil … met de Fuel EXe hou je dit tempo veel langer vol dan de supergetalenteerde Nederlander.

Op de laagste stand heb je een assistentie die tijdens het klimmen ervoor zorgt dat je even makkelijk omhoog gaat alsof je op een lichte XC fiets zou zitten. Ga je naar de middelste stand, dan ben je opeens een goed getrainde marathonrijder die heel vlot positieve hoogtemeters overwint. In de hoogste stand krijg je bovenop je eigen vermogen nog eens 300 Watt extra. Nu ben je Mathieu van der Poel die tijdens een Wereldbeker XCO vol de berg omhoog knalt. Het verschil … met de Fuel EXe hou je dit tempo veel langer vol dan de supergetalenteerde Nederlander.

Tijdens het technisch klimmen en afdalen voelt de fiets, desondanks het hogere gewicht, bijna als een gewone fiets. Net als bij andere “lichte” e-bikes waar je onder de 20kg zit, heb je veel minder last van het overgewicht dan bij de machines van 25kg en meer. De balans bij deze nieuwe Fuel EXe zit helemaal goed en de ondersteuning is uiterst subtiel maar zeker effectief, net alsof je altijd een stevige rugwind hebt.

De achtervering is net als we gewoon zijn geworden bij de nieuwe Top Fuel en Slash, lekker progressief en ze geeft je de indruk meer veerweg te hebben dan 140mm. We zitten hoog op de fiets in het begin van de stroke, hebben veel ondersteuning in de mid-stroke en op het einde van de veerweg vallen we niet dood neer, maar worden we vooruit geduwd en winnen we aan snelheid.

Na onze eerste korte rit in het bikepark in Duitsland zien we, tot onze verbazing, dat we reeds 60% van de batterij hadden verbruikt. We waren – door het natuurlijke trapgevoel, de afwezigheid van het geluid en het rijgedrag van de fiets – volledig vergeten dat we met een e-bike onderweg waren. Ondertussen hadden we wel reeds 700 hoogtemeters op de middelste en hoogste stand gereden.

Eenmaal in België hebben we verder het verbruik getest en we rijden ongeveer 1200 hoogtemeters met een volle accu van 360Wh. We rijden hierbij voornamelijk in de middelste stand, maar bij steile klimmen kiezen we meestal voor de maximale ondersteuning.

Eenmaal in België hebben we verder het verbruik getest en we rijden ongeveer 1200 hoogtemeters met een volle accu van 360Wh. We rijden hierbij voornamelijk in de middelste stand, maar bij steile klimmen kiezen we meestal voor de maximale ondersteuning. We hadden nog geen extended batterij, maar die 160Wh moet in theorie nog een 40% ofwel 500-600 hoogtemeters extra geven. Met dit in het achterhoofd lijkt het verbruik voor ons van de HRP50 ongeveer hetzelfde als dat van de andere motoren op de markt. Het had voor ons iets beter mogen zijn, maar die verwezenlijking is dus nog niet aan de orde.

Het demonteren van de batterij is best makkelijk. Met een 4mm imbussleutel dien je de twee bouten onderaan de schuine onderbuis los te schroeven en kun je de afdekplaat onderaan die schuine buis verwijderen. Je koppelt de kabel die de verbinding maakt met de motor los en dan kun je via een handgreep de batterij uit het frame schuiven. Dit gaat het makkelijkst als de fiets op zijn kop staat. Hermonteren is doodsimpel, aangezien je de batterij niet fout of te ver kunt inschuiven. De bouten grijpen niet aan op plastic, maar op aluminium. Je draait het dus ook niet zomaar kapot.

Verdict

Trek is naar onze mening er volledig in geslaagd om een e-bike te bouwen waarbij je vergeet dat je met een e-bike rijdt. Je hebt weliswaar niet de ondersteuning van een e-bike op volle kracht (zoals bij de Rail met Bosch Performance CX motor, die sowieso in de collectie blijft), maar je krijgt wel het natuurlijk rijgevoel van een gewone fiets met elektrische assistentie zonder het storende zoemgeluid. De kracht en autonomie die de TQ-HPR50 geeft is volgens ons meer dan voldoende voor een fantastische mountainbikerit. De nieuwe Trek Fuel EXe is nog altijd niet de e-bike van 15-16 kilogram waar we van dromen, maar deze nieuwe (r)evolutie is een heel stevige stap vooruit en het rijgedrag komt alvast dicht in de buurt.

Meer informatie: trekbikes.com

Foto’s zonder copyright Trek Bicycle