Test | Onyx-naven: de charme van een instant aangrijppunt

Onyx is een klein Amerikaans merk dat eerst van zich deed spreken in de BMX-wereld. Pas later richtte het merk zijn pijlen ook op de mountainbike. De naven van Onyx hebben een freewheel dat virtueel geen dood moment meer heeft bij de aangrijppunten. Een curiositeit dat we dan ook heel graag zelf wilden testen.

Het principe werkt als volgt: kleine tanden raken nauwelijks de as en laten deze dankzij een veer vrij ronddraaien in één richting, maar ze ‘verzetten zich’ door druk te zetten op de as en op het buitenste lichaam van het mechanisme wanneer je de as in de andere richting ronddraait. Voor diegenen die dit visueel niet meteen kunnen inbeelden, en omdat alles altijd veel eenvoudiger is als het met behulp van Lego wordt uitgelegd, hebben we op Youtube deze video voor jullie opgesnord:

[field name=iframe]

Dit type onderdelen vinden we vooral terug op loopbanden, op de karretjes van een achtbaan (zodat ze bergaf vrij kunnen rollen, maar bij het omhoog rijden of in geval van een panne niet achteruit bollen) of op de starters van motors, de fameuze kickstarters. Maar terug ter zake, hoe zit dat nu op onze fiets!

De Onyx-naven vonden in het begin vooral liefhebbers in het BMX-en. Dat is geen verrassing, want in die sport telt elke honderdste van een seconde en je moet er veel en krachtig versnellen en optrekken. Nu mikt het merk ook op het mountainbiken, zowel in enduro en downhill, waar vooral de snelheid van het aangrijpen aantrekkelijk is, maar ook in crosscountry, waar de lagere wrijving de renners zal interesseren.

Het freewheel mechanisme dat in de Onyx-naven wordt gebruikt heeft niet één, maar twee voordelen. Naven met een zeer snel aangrijppunt, maar met een klassiek concept, moeten ofwel meer tanden, ofwel meer pallen hebben, of zelfs de twee. Wat dan weer meer wrijvingen teweegbrengt. Dat is niet het geval bij het principe dat gebruikt wordt door Onyx.

Keerzijde van de medaille is dat bij dit type freewheel de as en het naaflichaam verstevigd moeten worden, want de krachten die er op kunnen inspelen zijn zeer hoog. Dat merken we dan ook op de weegschaal, waar de Onyx-achternaaf afklokt op 446 gram … of bijna 100 gram meer dan een Chris King-naaf die er niet meteen om bekend staat om een lichtgewicht te zijn. Een aluminium freewheel is in ontwikkeling (ze is nu uit staal) zodat men onder de 400 gram kan duiken. Maar het is ook wel zo dat, als we zeggen dat je vooral gewichtswinst moet boeken bij de wielen, de grammen in het middelpunt van het wiel minder zwaar doorwegen.

Vooraan is de Onyx-naaf minder origineel en het merk opteerde net als achteraan voor hoge flenzen die ver uit elkaar liggen, dit voor meer stijfheid eens het wiel gemonteerd is. Er is zowel vooraan als achteraan een systeem voorzien om de naven maximaal te optimaliseren en om in de loop van de tijd de verhouding wrijving/speling van de naven bij te regelen.

Onyx maakt enkel naven en compenseert dit door bijna alle denkbare standaarden aan te bieden: Boost, non Boost, quick release of thru-axle, Lefty, XD-freewheel of Shimano, schijfrem met 6 gaten of Centerlock, noem maar op. Idem voor de kleuren. Dit alles heeft echter wel een prijs. De Onyx-naven gaan de concurrentie aan met de fameuze Chris King-naven. Reken op 549 euro voor de achternaaf en 249 euro voor de voornaaf … ofwel 30 euro meer dan een set van die andere grote referentie uit de USA. Het is dan ook onmogelijk om te hopen dat je met de Onyx-naven een wielset kan bouwen van minder dan 1000 euro.

Onyx-naven: de terreintest

Voor deze test hadden we een 27,5” endurowielset ter beschikking met Notubes Flow-velgen en 32 spaken. Klassiek en goedgekeurd, met onderdelen die we al kennen, zodat we ons enkel op de naven kunnen concentreren. Dit zijn niet de makkelijkste onderdelen om te testen, maar de originaliteit van de Onyx-naven laat ons toe om redelijk snel meerdere zaken te voelen.

Eén van de eerste zaken die meteen opvalt, is de totale afwezigheid van lawaai. Geen ‘tiktiktik’ of ‘bzzzzzz’ en al helemaal geen geratel bij het aangrijpen. Welkom in de stilte. Het is een detail, in het begin best wel raar, maar het went snel. Andere gebruikers van de paden (wandelaars, …) of je vrienden op de fiets zullen soms wel verrast zijn als je hen passeert, want ze horen je niet meer aankomen.

We gaan hier niet beweren dat we voelden dat de naven soepeler ronddraaiden, vooral niet op endurowielen die voorzien waren van zware banden. En de test uitvoeren door het wiel in de hand rond te draaien, heeft ook niet veel zin, want om dit te testen moeten de naven belast worden.

Dit neemt niet weg dat we duidelijk merken dat er geen overdreven wrijvingen zijn, en als we het geheel demonteren, merken we dat alle onderdelen kwaliteitsvol zijn en de toleranties goed gerespecteerd worden. Demonteren is ook een makkie, wat interessant is voor een onderhoudsbeurt. Het freewheel is trouwens ‘ingevet voor het leven’ en heeft normaal geen onderhoud nodig. We hebben ons tijdens onze drie maanden durende test geamuseerd door de naven mee te sleuren naar de ergste modderpoelen en achteraf zagen we dat ze absoluut niet hadden geleden.

En wat met dat fameuze instant aangrijppunt? Voel je dat? Ja, toch wel. Het valt duidelijk op. Eerst en vooral omdat we er aandachtig op hebben gelet. Maar nadien voelden we het ook in omstandigheden zoals een trialpassage, waar het een duidelijke troef is. En op een bochtig xc-circuit (zelfs met een endurobike kan je doen alsof), waar je veel moet optrekken, voelt het zeer aangenaam aan.

Maar we gaan hier niet euforisch doen en zeggen dat dit een groot voordeel biedt. Ja, het is aangenaam. En ja, je zal er op een fiets vol sensoren ook de effecten mee kunnen meten die een voordeel bieden. Maar het zal de manier waarop je rijdt niet veranderen en op heel wat fietsen en/of bikers zijn er andere parameters om te optimaliseren.

Verdict

De Onyx-naven zijn prachtig gemaakt en ze stralen kwaliteit uit. Ze beschikken ook over een uniek technisch voordeel in de fietswereld, met het fameuze freewheel dat de wrijvingen beperkt en met een instant aangrijppunt. Op het terrein voelde dit zeer aangenaam aan en in sommige situaties was het ook een voordeel. Maar verwacht niet dat je manier van fietsen verandert en door de zeer hoge prijs zijn ze eerder voorbehouden aan een elite. Maar als je je het kan veroorloven en je een liefhebber bent van mooie en originele onderdelen, dan zal je er geen spijt van hebben.

Meer info op https://onyxrp.com