Test | Orbea Occam LT of SL: elk model zijn waarheid?
Door Adrien Protano -
Orbea Occam SL of Orbea Occam LT? Dat is de vraag die ons de afgelopen weken heeft beziggehouden! Voor de nieuwste generatie van zijn all-mountain model besloot Orbea de twee zeer verschillende versies te herzien. Ze zijn nog steeds gebaseerd op één frame, maar met verschillende ambities. In deze test vergelijken we de twee versies met elkaar, vertellen we meer over het gevoel op het terrein en geven we de voorkeuren binnen de redactie mee.
De Orbea Occam is het universele model van het Spaanse merk. In een poging zo goed mogelijk te reageren op de verschillende praktijken die onder de term ‘all-mountain’ vallen, besloot Orbea in 2022 een LT-versie met meer veerweg aan de Occam-familie toe te voegen.
Voor 2024 heeft het Spaanse merk zijn Occam-familie een update aangeboden, met behoud van de filosofie van de eerdere generaties. De Occam SL heeft 140 mm veerweg voor/achter en de Occam LT 150 mm veerweg achteraan en 160 mm aan de voorzijde.
We stelden dit nieuwe frame voor toen we de LT-versie mochten uittesten op de hellingen van Bielsa, in het hart van de Spaanse Pyreneeën: Test nieuw | Orbea Occam 5: twee fietsen voor een nieuwe benadering van all-mountain. Het doel hier was anders: we wilden de twee versies met elkaar vergelijken door er zij aan zij mee te gaan rijden, en tegelijkertijd de praktijk en het type renner beschrijven waarvoor elk van de twee versies bedoeld is.
Eén enkel frame
Voor hij een SL of LT wordt, is de Occam vooral een Occam! Achter deze twee versies schuilt één en hetzelfde frame, dat zich onderscheidt door de gekozen uitrusting (en ook de yoke van de demper, daar komen we hieronder op terug).
Onze testfietsen zijn uit carbon, maar van beide modellen bestaat ook een aluminium versie.
Voor deze vergelijking zijn de twee frames van onze testversies in OMR carbon (na het OMX carbon voor crosscountry het lichtste carbon van het merk), maar zowel de Occam SL als de LT zijn ook verkrijgbaar in een aluminium versie. Er wordt aangekondigd dat deze ongeveer 1 kg zwaarder is dan de carbon versie en dat de aluminium voordriehoek profiteert van een afwerking die hem bijna voor carbon zou laten doorgaan, omdat de lasnaden zo vervaagd lijken.
Ons testmodel van de Occam SL, namelijk de M-LTD versie, is een full carbon model met luxe componenten. Zijn gewicht in maat L komt uit op 12,30 kg.
Zijn grote broer, de Occam LT M10, is net geen 3 kg zwaarder en weegt in maat L 15,2 kg.
Omdat ze hetzelfde frame delen, vertonen de twee Occams identieke details, met name op het niveau van de interne doorgang van de kabels, maar ook op het niveau van de framebeschermingen aan het bottom bracket, de liggende achtervork en het onderste draaipunt.
Beide modellen zijn voorzien van een opbergvak in het frame. Let ook op de aanwezigheid van de ingenieuze multitool bij een van de lagers van het bovenste draaipunt, of de inbussleutel van 6 mm die in de verwijderbare hendel van de achterwielas verstopt zit.
Filosofie van de veringen
Om de overgang naar een grotere veerweg achteraan vlot te laten verlopen en tegelijkertijd hetzelfde frame te behouden, zit het verschil in de yoke van de demper.
Waar de SL-versie profiteert van een carbon onderdeel, biedt de Occam LT een ‘grotere’ veerweg dankzij het gebruik van een andere yoke, dit keer van aluminium. Op onze testversie van de Occam LT zien we een Float 36 Grip2 Factory-voorvork en Float X Factory-demper. Merk op dat het mogelijk is om een spiraalveer te kiezen op deze Occam LT, wat Léo leuker vond tijdens zijn eerste testrit (zie Test nieuw | Orbea Occam 5: twee fietsen voor een nieuwe benadering van all-mountain).
Op de SL-versie vinden we een Fox 34 Factory-voorvork (Fit4-cartridge) en een Float Factory-demper, beide met een veerweg van 140 mm.
Net als bij de Oiz van het merk heeft Orbea ervoor gekozen om de vergrendelingskabel van de demper volledig te verbergen door deze door de bovenbuis te voeren.
Vooraan is de Occam SL uitgerust met een bediening genaamd Squidlock van Orbea, waarmee je de voorvork en de demper met een enkele beweging kunt vergrendelen.
De kinematica van de Occam SL werd iets herzien en lijkt sterk op die van de Occam van de vorige generatie (2% progressiviteit en 2 tot 3% meer anti-squat). Een waarheid die ook geldt voor de Occam LT: “Door het identieke platform ligt het intrinsieke gedrag van de vering zeer dicht bij dat van de Occam SL (iets progressiever dankzij de grotere veerweg) en dus rust het werk op de voorvork en de demper om het meer ‘dalende’ karakter aan de Occam LT te geven.”
Geometrie
Zoals we al zeiden, heeft de Occam SL precies hetzelfde frame als de LT-versie. Het verschil in veerweg (en de verschillende yoke van de schokdemper) heeft echter tot gevolg dat de geometrie tussen de bijna tweelingbroers varieert. Zoals we duidelijk kunnen zien in de illustratie hierboven is de LT-versie – in het rood – groter en iets korter dan de SL-versie.
De Occam SL heeft een balhoofdhoek van 65,5°, een zitbuishoek van 78°, een reach van 490 mm (in maat L), een liggende achtervork van 440 mm en een bottom bracket hoogte van -37 mm. Kortom, kleine veranderingen ten opzichte van de vorige generatie waardoor deze Occam SL up-to-date blijft, terwijl zijn DNA als veelzijdige en goed presterende fiets bij het trappen behouden blijft.
Vergeleken met de oude Occam LT verandert de geometrie van deze nieuwe generatie aanzienlijk: de balhoofdhoek daalt naar 64 of 64,5° en de zitbuishoek wordt rechtgetrokken naar 77 of 77,5°. Het bottom bracket ligt hoger (-28 mm) of lager dan voorheen (-37 mm), afhankelijk van de positie van de flip-chip. Door de langere voorvork is de reach iets korter dan bij de Occam SL maar nog steeds langer dan bij de vorige generatie: 485 of 480 mm op de large. Tussen alle maten zit een sprong van 25 mm wat betreft de reach.
Want ja, de Orbea Occam LT is in tegenstelling tot de SL-versie uitgerust met een ingenieuze flip-chip, waardoor je tussen twee standen kunt wisselen: een ‘standaard’ hoge stand én een lage stand waardoor je de balhoofdhoek (64°) en de zitbuishoek (77,5°) kunt variëren met 0,5°. Ook de reach wordt beïnvloed en verliest in de onderste stand 5 mm.
Keuze van componenten: licht of veelzijdig
Zoals we al zeiden, is het de uitrusting die de echte ziel aan dit frame geeft, of beter gezegd de voorkeurspraktijk ervan. Het belangrijkste verschil zit uiteraard in de veringen.
Zoals we een paar regels hierboven hebben uitgelegd, ruilt de Occam LT de Fox Float 34-voorvork (Fit 4-cartridge) van de SL-versie in voor een Float 36 (Grip 2-cartridge). Daardoor verliezen we de mogelijkheid om de voorvork op het stuur te vergrendelen, maar we winnen nauwkeurigere instellingen. Aan de achterzijde wordt de Fox Inline Float-schokdemper van de Occam SL vervangen door naar keuze een Float X-luchtdemper of een DHX-spiraalveer.
De tweede belangrijke onderscheidende factor vinden we bij het onderstel. Bij de Occam SL werd de nadruk gelegd op lichtheid en dynamiek met een paar Oquo Performance MP30 LTD-wielen, ofwel Orbea’s eigen carbon wielset. Deze zijn geschoeid met Schwalbe Wicked Will Evo-banden (2.4 inch, Super Race, Speed Grip).
De LT-versie is uitgerust met robuustere wielen en banden met meer grip. We zien een paar aluminium Oquo Mountain Control MC32 TEAM-wielen met een Minion DHR II-band rond het achterwiel (2.4 inch, DH-karkas, 3C Maxxgrip) en Assegai-band rond het voorwiel (2.5 inch, DH-karkas, 3C Maxxgrip). Houd er rekening mee dat de combinatie van banden met een versterkt karkas een optie is die wordt aangeboden in de online configurator van het merk (voor € 39 extra). Normaal gesproken is de fiets uitgerust met een Maxxis Dissector in 2.4 inch en EXO-karkas. Het EXO+-karkas zou wat ons betreft echter relevanter zijn geweest.
De andere componenten zijn meer afhankelijk van het niveau in het gamma dan van de wens om de fiets op een bepaalde praktijk of een bepaald terrein te richten. Dit is met name het geval op het gebied van de aandrijving, waarbij we over een luxe Sram XX SL-groep beschikken op het dure Occam SL-model, en over een XT-groep op de meer toegankelijke Occam LT.
Versies en prijzen
Orbea Occam SL
- Orbea Occam SL M-LTD (€ 9.999): Fox 34 Fit4 Factory- & Float Factory-veringen, Sram XX Eagle AXS-aandrijving, Sram Level Ultimate-remmen met 4 zuigers, Oquo MP30 LTD-wielen, Schwalbe Wicked Will 2.4 Super Race Addix Soft-banden
- Orbea Occam SL M10 (€ 5.999): Fox 34 Fit4 Factory- & Float Factory-veringen, Shimano Deore XT (derailleur, shifter, crankstel)/SLX (cassette)/Deore (ketting), Shimano Deore XT-remmen met 4 zuigers, Oquo MP30 Team-wielen, Schwalbe Wicked Will 2.4 Super Race Addix Soft-banden
- Orbea Occam SL M30 (€ 4.499): Fox 34 Performance- & Float Performance-veringen, Shimano Deore XT (derailleur)/SLX (shifter, cassette)/Deore (ketting), Shimano Deore-remmen, Race Face AR 30-wielen, Schwalbe Wicked Will 2.4 Super Race Addix Soft-banden
- Orbea Occam SL H10 (€ 3.799): Fox 34 Performance- & Float Performance-veringen, Shimano Deore XT (derailleur, shifter, crankstel)/Deore (ketting), Shimano Deore-remmen, Race Face AR30-wielen, Maxxis Dissector 2.4 Exo / Rekon 2.4 Exo banden
- Orbea Occam SL H20 (€ 3.599): Fox 34 Performance- & Float Performance-veringen, Sram GX Eagle (derailleur) / NX Eagle (shifter, cassette, ketting), Shimano Deore-remmen, Race Face AR30-wielen, Maxxis Dissector 2.4 Exo / Rekon 2.4 Exo banden
- Orbea Occam SL H30 (€ 2.799): Marzocchi Bomber Z2- & Fox Float Performance-veringen, Shimano Deore-aandrijving, Shimano MT201-remmen, Maxxis Dissector 2.4 Exo / Rekon 2.4 Exo banden
Orbea Occam LT
- Orbea Occam LT M-Team (€ 7.999): Fox 36 Grip2 Factory- / DHX Factory-veringen, Sram GX Eagle AXS (ketting, cassette, shifter) / X0 Eagle AXS (crankstel, derailleur), Sram Code Silver-remmen, Oquo MC32 Team-wielen, Maxxis Minion DHF 2.5 Exo MaxxTerra banden
- Orbea Occam LT M10 (€ 5.999): Fox 36 Grip2 Factory- / Float X Factory-veringen, Shimano Deore (ketting) / SLX (cassette) / Deore XT (derailleur, crankstel, shifter), Shimano Deore XT-remmen met 4 zuigers, Oquo MC32 Team-wielen, Maxxis Minion DHF 2.5 Exo MaxxTerra banden
- Orbea Occam LT M30 (€ 4.699): Fox 36 Grip Performance- / Float X Performance-veringen, Shimano Deore (ketting) / SLX (shifter, cassette) / Deore XT (derailleur), Shimano Deore-remmen met 4 zuigers, Race Face AR 30-wielen, Maxxis Minion DHF 2.5 Exo MaxxTerra banden
- Orbea Occam LT H20 (€ 3.799): Fox 36 Grip Performance / Float X Performance veringen, Shimano Deore (ketting) / SLX (shifter, cassette) / Deore XT (derailleur), Shimano Deore-remmen met 4 zuigers, Race Face AR 30-wielen, Maxxis Minion DHF 2.5 Exo MaxxTerra banden
- Orbea Occam LT H30 (€ 3.299): Fox 36 Grip Performance / Float Performance veringen, Shimano Deore-aandrijving, Shimano MT420-remmen, aluminium wielen, Maxxis Minion DHF 2.5 Exo MaxxTerra banden
Orbea Occam SL vs Orbea Occam LT: de terreintest
De voorbije maanden hebben we de twee versies van de Orbea Occam 2025 meegesleurd naar een (zeer) breed spectrum aan testomstandigheden (trail centers, trails rond de redactie, endurowedstrijden, …) om te proberen een compleet beeld te krijgen van dit nieuwe frame.
Het Spaanse merk presenteert deze Occam als de ultieme gezel voor de bergen … We konden de verleiding dus niet weerstaan om hem mee te nemen op een tocht door de Franse Queyras, op zoek naar de mooie herfstkleuren in dit massief in de Hautes-Alpes. Een ideale plek om de bijna tweelingbroers met elkaar te vergelijken.
We verzekeren we dat we de vergelijking tussen de twee modellen voortgezet hebben op meer gevarieerde terreinen en in weersomstandigheden die dichter bij de dagelijkse realiteit liggen dan op de foto’s uit dit terreingedeelte.
Als we deze nieuwe generatie van de Orbea Occam in één woord zouden moeten samenvatten, zou het ‘veelzijdig’ zijn. Zoals we je een paar regels hierboven hebben uitgelegd, delen de Occam SL en de Occam LT hetzelfde en unieke frame. In het terrein hebben we echter twee heel verschillende versies ontdekt, in die mate dat we ons gerust twee verschillende modellen zouden kunnen voorstellen met elk hun eigen naam.
Een kort woordje over de maatvoering van de twee modellen en de maattabel van Orbea, die weinig voeling lijkt te hebben met de werkelijkheid. Zo adviseert het merk maat L voor mensen vanaf 1m70, ondanks de reach van 490 mm (485 mm voor de LT), wat ons nogal lang leek. Wij zijn daarom geneigd de aanbevelingen van Orbea een stapje lager in te schatten.
Occam SL
Vanaf het begin deed de Occam SL ons veel denken aan de Orbea Oiz, het crosscountrymodel van het merk, vooral qua filosofie. We hebben een fiets die sportief en dynamisch is, die heel goed presteert bij het trappen en die redelijk stevig aanvoelt.
Bergop is deze Occam SL een echt wapen. Dankzij zijn goede zitpositie om bergop te rijden, zijn beperkte gewicht en zijn grip op het achterwiel, hebben we een frame dat je uitnodigt om het beste uit jezelf te halen en kleine uitdagingen aan te gaan met je vrienden in XC.
Tijdens het afdalen vergeeft het beetje extra veerweg in vergelijking met de Oiz makkelijker kleine stuurfouten en vermoeidheid aan het eind van de dag. Je zit vrij ver naar voren en de voorste driehoek is vrij lang (met een reach van 490 mm in maat L), zodat dit een fiets is die gemakkelijk te draaien is, maar eerder braaf wanneer het naar beneden gaat: de Occam SL is stabiel en veilig en minder een speels fiets.
Vergeleken met de Occam LT ontdekten we dat de voorkant van de fiets de neiging had om te snel in te duiken. De dader? De Fit 4-cartridge van de vork, die niet op het comfortniveau ligt dat de schokdemper biedt en die daarom meer geduld vereist om de instellingen op punt te zetten om een goede balans tussen de voor- en achterkant van de fiets te vinden. Vanwege het zeer lineaire karakter van deze Fit 4-cartridge moesten we de voorvork harder oppompen om een consistent gedrag te vinden.
Desondanks blijft de Occam SL een vrij harde fiets, alsof Orbea ervoor heeft gekozen om de gevoeligheid op te offeren ten gunste van het rendement bij het trappen … Een filosofie die de Occam SL perfect toepast, waardoor het een model is waarmee we graag lange ritten zouden afleggen van één of meer dagen in de bergen en het middengebergte. Opgelet, de ‘stijve’ kant van de vering zorgt ervoor dat er veel feedback naar de bestuurder wordt gestuurd, wat vermoeiend kan zijn op oneffen terrein.
Tijdens de lange afdalingen van de Queyras merkten we een kleine zwakte in de keuze van de remmen. De Sram Level Ultimates op ons testmodel hadden de neiging oververhit te raken. Het was ook niet verrassend dat we ontdekten dat de Schwalbe Wicked Will-banden de neiging hadden het frame ernstig te beperken. Wij raden banden aan die qua karkas en noppen iets hoger zijn om het volledige potentieel van dit model te benutten, vooral op oneffen terrein en/of in de bergen. Voor zij die op zoek zijn naar een frame dat vooral goed moet zijn op rollend terrein, zullen de standaardbanden wel voldoen.
Over de cockpit en de Oquo-wielen, die ons volledig in harmonie leken te zijn met het frame en met het voorkeursprogramma van deze Occam SL, niets dan lof.
Voor gematigde hoogteverschillen is deze Occam SL een echte allroundfiets met een ultrabreed gebruiksspectrum: van glooiende XC-tochten tot trips in de bergen (op voorwaarde dat je de banden vervangt). Bij bikers met een goede technische en/of fysieke achtergrond zal er echter reële twijfel bestaan over de toegevoegde waarde van deze Occam SL ten opzichte van modellen met een kleinere veerweg, die meer efficiëntie bieden en meer plezier bergaf. Uiteindelijk lijkt deze Occam SL meer op een trailmodel gericht op prestaties bij het trappen (in plaats van op een echt downcountry-model), een segment waar in dit stadium maar weinig merken in hebben geïnvesteerd.
Occam LT
Waar het ons wat tijd kostte om op de SL-versie een overtuigende instelling voor de achterdemper te vinden, was de LT-versie veel gemakkelijker in te stellen. Orbea beveelt een SAG van 30% aan aan de achterkant, en het is net daaronder dat we de beste sensaties vonden, met een verhoogde gevoeligheid en een betere overeenstemming met de voorvork, waarop we de aanbevelingen van Fox dicht benaderden.
Bij het klimmen wordt het snel duidelijk dat de Occam LT een echt goede all-mountain blijft, zo veelzijdig zoals je zou hopen. De echte kracht is dat hij hoog in de veerweg blijft en dat we nooit de indruk hebben gehad dat de fiets aan de achterkant te veel pompte, waardoor we de lockout van de achtervering zelden hebben gebruikt, met uitzondering van lange stukken over het asfalt. Dit gedrag bij het trappen wordt echter verminderd door de keuze voor zeer energie-intensieve banden (maar die wel een goede keuze zijn om af te dalen). Met een veelzijdigere bandenkeuze zouden we nog aan efficiëntie kunnen winnen.
Met een meer op comfort gerichte zitpositie nodigt de Occam LT je uit om (urenlang) aan een egaal tempo te rijden, terwijl zijn kleine broertje, de Occam SL, je aanmoedigt om hard op de pedalen te trappen en een versnelling zwaarder te stampen. We merken ook de zeer goede tractie op het achterwiel van deze Occam LT op, die onberispelijk was tijdens technische beklimmingen.
Bergaf behoudt de Occam LT zijn dynamische karakter. Met een ophanging die hoog in de veerweg blijft, hebben we tussen onze benen een fiets die veel respons geeft. Begrijp hierdoor dat hij goed past bij een speels rijgedrag en niet bedoeld is voor piloten die op zoek zijn naar een ultrastijve fiets.
Vergeleken met de SL-versie is de winst duidelijk: we hebben een fiets die veel speelser is, leuker om bergafwaarts te rijden en veel capabeler. Waar de SL-versie een zeer lineaire manier had om zijn veerweg te consumeren, bieden de LT en zijn grotere veringen een zachter midden van de veerweg voordat hij aan het einde van zijn veerweg verhardt.
Het is in de lage geometriepositie dat we over het algemeen de voorkeur gaven aan deze Occam LT. We werden verliefd op de flip-chip, die het supergemakkelijk maakt om binnen enkele tientallen seconden tussen de twee posities te wisselen. Zozeer zelfs dat we tijdens onze trip naar de Queyras niet aarzelden om tijdens de dag de overstap te maken, bijvoorbeeld na een lange klim en vlak voordat we een van de mooie klassementsproeven in de omgeving bestormden.
De montage van de Occam LT is consistent gezien het voorkeursprogramma van de fiets. De cockpit werd opgemerkt door verschillende testers die de combinatie van Orbea’s eigen stuur en Ergon-handvatten op prijs stelden. Ondanks een ruwe behandeling door enkele testers, vertoonden de Oquo-wielen aan het einde van deze test geen enkel teken van vermoeidheid. Er moet echter worden opgemerkt dat de zeer minimalistische chain guard meerdere malen tekortschoot tijdens wedstrijdspecials.
Je zult begrepen hebben dat deze Occam LT een andere benadering behoeft. Terwijl de meerderheid van zijn concurrenten zich inspant om een mini-enduro te worden, blijft deze Occam LT trouw aan zijn echte all-mountain roots. Voor mensen die de nadruk leggen op pure veelzijdigheid, die van hoogteverschillen en technisch terrein houden, zouden we deze LT-versie aanbevelen.
Verdict
Na maanden testen blijft er nog maar één vraag over: welke versie moet je kiezen tussen de Occam SL en de Occam LT? Met één enkel frame is Orbea erin geslaagd twee zeer verschillende fietsen te creëren, elk bedoeld voor een bepaalde praktijk en voor verschillende piloten. Met een laag gewicht, componenten gericht op efficiëntie en een filosofie die dicht bij het XC-model van het merk (Oiz) ligt, wil de Occam SL efficiënt zijn en ideaal voor mensen die van lange dagen op de pedalen houden en net zoveel van klimmen genieten als van afdalen. Aan de andere kant van het spectrum is de Occam LT met zijn grotere veerweg (150-160 mm) en zijn gespierdere componenten, de ideale machine voor rijders die op zoek zijn naar een veelzijdige fiets, die houden van hoogteverschillen en technisch terrein … Tenzij jouw ideale versie een model is dat perfect tussen de twee in zit, gepersonaliseerd in de online configurator van het merk.
Meer info via www.orbea.com