Test | Orbea Rise: wanneer minder = (veel) meer

De categorie van lichte, elektrisch ondersteunde fietsen wordt voortdurend verrijkt met nieuwe modellen en dat komt de diversiteit alleen maar ten goede. De weg werd vrijgemaakt door de Lapierre e-Zesty, waarna de Specialized Levo SL dit segment verder op de kaart zette. Nu is het de beurt aan de Orbea Rise om ons dit segment beter te leren kennen. En het minste wat we kunnen zeggen, is dat de aanpak ons erg aansprak.

Toen de Orbea Rise werd uitgebracht, wekte hij naast veel nieuwsgierigheid ook veel vragen op. Die vragen werden in een uitvoerig artikel beantwoord door onze collega Paul Humbert. Dat artikel kan je hier rustig nalezen: www.vojomag.nl/test-nieuw-orbea-rise-2021-een-nieuw-startpunt.

Een beschrijving van alle technische details van deze fiets zullen we jullie hier besparen. Wel willen we erachter komen hoe dit concept de fiets zal beïnvloeden op de trails. Hoe laat hij zich besturen? Welke eigenschappen deelt hij met een “grote e-bike” en op welke vlakken is hij verschillend? En wat mag je verwachten van de actieradius? Of nog, wat is hij waard als fiets wanneer we de aanwezigheid van de elektrische motor buiten beschouwing laten? Je merkt het al, we maken ons op voor een bijzondere test … met een fiets die al even bijzonder is.

De kennismaking

Vooraleer we beginnen, willen we toch eerst jullie geheugen opfrissen over de belangrijkste elementen van de Orbea Rise. Om tot het segment van de lichte e-bikes toe te treden, koos het Baskische merk op vlak van motorisering voor een originele benadering: het vertrok met de hardware van een Shimano EP8-motor waarna het gedeelte elektronica/softwaremanagement volledig werd herzien om er een zo goed als “nieuwe motor” van te maken.

Op de Rise was Orbea vastbesloten om de ondersteuning zo nauwkeurig mogelijk vorm te geven, zodat die wel degelijk aanwezig is, zij het discreet

Uiteraard gebeurde dit alles met de goedkeuring van de Japanse onderdelenfabrikant en om dit verschil te benadrukken, verschijnen de letters RS op de motor. Die letters staan voor “Ride Synergy”. Dit idee van “synergie” is uitermate belangrijk omdat Orbea elementen als gewicht, vermogen, autonomie, interface, rijplezier en rij-inspanning echt op gelijke voet wilde stellen. Met als uiteindelijk doel de ondersteuning zo nauwkeurig mogelijk vorm te geven, zodat die wel degelijk aanwezig is, zij het discreet. Niet als een “versterking” van het lichaam van de piloot, wel in het verlengde ervan.

Wat de onderdelen betreft, is deze Team-versie bijzonder fraai afgemonteerd. Dat zien we aan de Shimano XTR-aandrijving en -remmen, of aan de Fox Factory-vering met Kashima-coating op de stanchions. Merk op dat deze vering reeds aanwezig is op de M10 die zich in het gamma net onder de M-Team positioneert. Ook de originele Race Face Turbine-wielen, met 30 millimeter brede aluminium velgen en imposante naven, vallen op. Het geluid van het freewheel zal je voorzien van een zeer geslaagde soundtrack op de trails. De Rise komt bij zowel de LTD, Team en M10 versies in aanmerking voor het MyO-programma, waardoor je kan kiezen uit een breed scala van lakkleuren. Voor de M20 is dat niet het geval. Ook wat betreft de onderdelen zijn er nog keuzemogelijkheden, zo is ons testmodel uitgerust met een Fox 36-vork met 150 millimeter veerweg in plaats van de oorspronkelijke Fox 34 met een veerweg van 140 millimeter.

Hoe gedraagt de motor zich?

Aangezien de “standaard” Shimano EP8-motor door eerdere testen voor ons geen onbekende is, hebben we een goede basis om te vergelijken in hoeverre deze specifieke RS-versie verschilt van de klassieke versie, en in hoeverre de volledige herprogrammering (die werd uitgevoerd door de ingenieurs van Orbea in samenwerking met Shimano) een heel ander karakter bezorgt aan de motor, ook al is de mechanische basis hetzelfde gebleven.

Een eerste punt moet direct worden verduidelijkt: nee, de EP8 RS is niet zomaar een “lichtere” EP8!

Een eerste punt moet worden verduidelijkt: nee, de EP8 RS is niet zomaar een lichtere EP8! Ja, de hardware is hetzelfde en ja, op papier lezen we dat het koppel verlaagd is tot 60Nm tegen 85Nm op de klassieke versie, maar in de praktijk beseffen we dat het veel subtieler en complexer is dan dat.

Met de door Shimano voorgestelde e-Tube app kun je de ondersteuningsstanden aanpassen (een mogelijkheid die ook op de Rise wordt geboden), maar de manier waarop die ondersteuning wordt geleverd, verandert daarmee niet. Dit is een fundamenteel punt waaraan Orbea heeft gewerkt, zodat de kracht en het koppel op een meer progressieve manier aankomen en je niet het gevoel hebt dat je gaat wegstuiven zodra je de pedalen indrukt.

Dit verklaart waarom deze motor en de herprogrammering ervan alleen zin hebben op een licht frame. Zelfs in de “Eco”-modus beweegt de fiets op een zeer natuurlijke manier. In feite kun je hem zelfs zonder ondersteuning gemakkelijk in beweging zetten met de kracht van je kuiten, wat met een “grote” e-bike van 25 kilogram toch veel veel moeilijker is (maar niet onmogelijk).

Bovenal een fiets

Naarmate de kilometers verstrijken, ervaar je dat het de “fiets”-kant van de Rise is die meer op de voorgrond komt en de ondersteuningskant van het verhaal steeds minder in het middelpunt van de belangstelling komt te staan. Je weet dat het er is, en je voelt het als je het nodig hebt, maar je merkt ook dat je de ondersteuning heel vaak uitschakelt en dat je de fiets regelmatig in de “off” stand over de paden stuurt.

Dit is de gelegenheid om het frame van de Rise te analyseren, dat visueel en qua rijgedrag sterk aanleunt bij dat van de Occam. Bergaf is hij met zijn bescheiden 140/150 millimeter een echte speelvogel. In de bochten doet hij denken aan de nieuwe Occam. Hoewel zeer licht voor een e-bike, heeft de Rise een gewicht dat in de buurt komt van een dikke endurofiets. De manier waarop hij zijn vering laat werken, de manier waarop de wielen aan de grond kleven en de manier waarop de grip wordt beheerd, bieden op de trails veel van de voordelen die we ook terugvinden op een “dikke fiets” als de Rallon. Dit is een van die zeldzame gevallen waar je wel van twee walletjes kunt eten, ons hoor je dus niet klagen.

Op hellingen en vlakke stukken zal je de rechte hoek van de zitbuis, die een opmerkelijke trappositie biedt, weten te waarderen. Voeg daar de achtervering aan toe, die zich tijdens het trappen zeer neutraal weet te gedragen. Het resultaat is een zeer boeiende cocktail die ook een belangrijke bijdrage levert als het gaat om klimmen en rijden zonder ondersteuning. Laat ons dat even verduidelijken: we hadden bij momenten het gevoel op een Rallon te rijden omdat deze Rise ook zonder ondersteuning klimt zoals een goede endurofiets!

Als er één situatie is waar we de ondersteuning absoluut weten te waarderen, dan is het op de technische beklimmingen, daar is deze fiets monsterlijk goed. Het superieure koppel in vergelijking met een Levo SL is duidelijk voelbaar en stelt je in staat om dichter bij de klimmerscapaciteiten van een klassieke e-bike te komen… of zelfs beter in sommige gevallen. Vooral op die momenten waar grip meer is dan een abstract begrip, komt deze fiets tot zijn recht. De souplesse waarmee de ondersteuning gerealiseerd wordt, stelt je in staat om veel subtieler en vaardiger met de moeilijkheden van het terrein te spelen. Of je nu een expert bent of een minder doorgewinterde rijder. Zelfs in de Boost-modus is de ondersteuning nog steeds subtiel en beschik je over een respectabel koppel en een zeer goed vermogen zonder dat je je al te veel hoeft te concentreren om je in te houden.

Dit is het ideale moment om een observatie die plaatsvond bij andere lichte e-bikes opnieuw te bevestigen: een fiets als de Rise is bijzonder geschikt voor lichte rijders en ook voor vrouwelijke fietsers. In de Rise zullen zij een mountainbike-platform vinden met ondersteuning aangepast aan hun grootte, in tegenstelling tot een machine die half zo zwaar is als de rijder die erop zit, met een krachtige motor die het er niet makkelijker op maakt.

Actieradius … vrijwel oneindig!

De actieradius is een onderwerp waar zeer regelmatig vragen over worden gesteld bij dit soort machines. Net als iedereen hadden ook wij onze twijfels, om niet te zeggen angsten. Maar dat alles werd snel verdreven. Beter nog, want in dit geval realiseerden we ons al snel dat minder meer en beter is!

Zoals we hierboven al zeiden, kan de Orbea Rise ook zonder ondersteuning worden bereden. Niet alleen dat: het is zelfs aangenaam! Daardoor verdwijnt het schrikbeeld van “batterijpech” zeer snel.

Zoals we hierboven al zeiden, kan de Orbea Rise ook zonder hulp worden bereden. Niet alleen dat: het is zelfs aangenaam! Daardoor verdwijnt het schrikbeeld van “batterijpech” heel snel, terwijl dat op een klassieke e-bike verlammend kan zijn. En terecht, want op een zware elektrische fiets heb je in dat geval al snel het gevoel dat je aan een slakkentempo een +20 kilogram zwaar blok aan je been zit verder te sleuren, terwijl je hier gewoon kunt blijven fietsen. Een beetje trager en een beetje moeilijker op de heuvels, maar doenbaar, zelfs als je de batterij hebt opgebruikt.

Het valt op dat we de ondersteuning regelmatig verminderen tijdens onze rit, en dat we de Eco- en Trail-modi vaker gebruiken dan de Boost. Dat komt doordat de fiets licht is en natuurlijk heel goed rijdt, waardoor de 360 Wh geïntegreerde batterij veel sterker lijkt te zijn. We hebben vele ritten van 3 tot 4 uur gedaan, waarbij we 50 tot 60 kilometer en 1500 hoogtemeters of zelfs meer aflegden, zonder de range extender te gebruiken en toch weer thuis te komen zonder de laatste druppel energie te hebben verbruikt. Verrassend!

Uiteindelijk bleek de range extender niet erg nuttig en om hem echt te testen, willen we een uitdaging aangaan: namelijk de 176 kilometer lange Stoneman Arduenna afleggen met de Rise, op één dag, zonder bij te laden, enkel en alleen met de geïntegreerde batterij en de extender! Als het ervan komt, zullen we dit avontuur in een apart artikel toelichten. We denken dat deze uitdaging een haalbare kaart kan zijn. Voor dit soort uitdagingen hebben we wel de door Orbea ontwikkelde Rise-connectiviteit met Garmin-toestellen nodig. Dit om zowel het aantal afgelegde kilometers als de actieradius nauwkeurig in beeld te brengen. Zonder dat systeem beschikken we op de Rise enkel over een heel kleine display met een diode op een van de kabels van het systeem. Zeer minimalistisch, bijna te, maar het past in de algemene filosofie van de fiets. En vermits dat er voldoende mogelijkheden zijn om verbinding te maken met toepassingen van derden, staat er niets in de weg om meer informatie onder de ogen hebben indien je dat zou wensen.

De enige situatie waarin de Rise zijn grenzen op het gebied van autonomie kan laten zien, is wanneer je met een stel vrienden onderweg bent die allemaal op zware e-bikes rijden, en die de hele tijd willen knallen. Dan moet je constant het uiterste uit de kan halen om bij te blijven en in dat geval is de batterij snel leeg. Anderzijds kun je met de Rise gemakkelijk meerijden met een groepje sterke mountainbikers die zonder ondersteuning rijden: is je conditie nog niet op hun niveau, dan kun je dat op aangename wijze compenseren.

Conclusie

De paar weken die we op de Orbea Rise hebben doorgebracht, hebben ons er nog meer van overtuigd dat deze categorie van lichte e-bikes een mooie toekomst wacht. Ze blijven ons verbazen. Op papier is het moeilijk te geloven dat een fiets met zo’n kleine accu gebruikt kan worden voor zulke lange ritten. En toch is het zo! De sleutel tot deze krachttoer is dat er een totaalplaatje achter schuilt, waarbij elk element (ook de motor) deel uitmaakt van een geheel. Hij is licht omdat hij een kleine batterij heeft, en deze kleine batterij is voldoende omdat hij licht is. En dat is ook de reden waarom hij een herontworpen motor aankan om minder te verbruiken en om zijn kracht op een soepelere en subtielere manier vrij te geven. Kortom, boter bij de vis. Deze motor en het resultaat zijn bijzonder homogeen en veelzijdig en heeft ons echt overtuigd. Dit soort fietsen zullen de klassieke e-bikes niet volledig vervangen, maar voor sommigen is dit de manier om op een leuke manier op verkenning te gaan in dit segment. Als je op zoek bent naar iets dat heel dicht bij een klassieke mountainbike aanleunt, met een subtiele ondersteuning die niet zozeer gericht is op snelheid; iets lichts dat makkelijker te hanteren is en waarmee je de stress van een lege batterij kunt vergeten, dan verdient deze fiets jouw belangstelling. 

Meer info via www.orbea.com/be-nl/ebikes/mountainbike/rise