Test | Ortlieb Bikepacking QR: praktisch op reis
Door Léo Kervran -
Heb je er altijd van gedroomd om met de fiets te reizen, maar weet je niet hoe je jezelf moet uitrusten? Wij begrijpen je, want het assortiment tassen is enorm en divers. Een paar merken vallen echter op met bepaalde producten, zoals Ortlieb en zijn Quick Release-assortiment, dat het beste zou moeten bieden op het gebied van bruikbaarheid en stabiliteit. Is dit echt het geval? Wij hebben het geprobeerd:
Moeten we Ortlieb nog aan je voorstellen? In iets meer dan 40 jaar heeft het Duitse merk, gelegen op ongeveer twintig kilometer van Neurenberg, zichzelf gevestigd als een referentie op het gebied van fietstassen. Aanvankelijk waren het de tassen die je op je bagagerek schuift die deze reputatie hebben helpen opbouwen, maar in 2016 werd er een bikepacking-gamma aan het aanbod toegevoegd.
Het verschil? Als de term bikepacking tegenwoordig overal voorkomt, duidt het in eerste instantie op een ‘sportief’ concept van fietsavontuur met een tot een minimum beperkt gewicht.In dit geval geven we er de voorkeur aan om het beetje aan spullen die we meenemen rechtstreeks op de fiets te installeren voor een betere balans.
Met zijn high-end positionering werd er onvermijdelijk reikhalzend uitgekeken naar Ortlieb en sinds 2016 heeft het merk zijn aanbod verder ontwikkeld met steeds geavanceerdere producten: nieuwe bevestigingssystemen aan het frame, verschillende sluitingsvarianten, … Na verloop van tijd werd een ander probleem steeds belangrijker: die van de impact op het milieu.
De productie vindt bijna volledig in Duitsland plaats (meer dan 70% van de materialen en de hele montage), er kleeft een klein labeltje op elk product om de ecologische voetafdruk aan te geven, de reparatieservice is toegankelijk voor iedereen, … Het merk is nog niet perfect, maar het probeert te innoveren en we hebben zelden zulke gedetailleerde en transparante standpunten over dit onderwerp gezien. Als je meer wilt weten over het bedrijf, nodigen wij je uit om het artikel over ons bezoek (Bezoek | Ortlieb: 40 jaar geschiedenis, van erfgoed tot innovatie) te lezen.
Quick Release-tassen (QR)
“Een kwaliteitsvolle fietstas is niets zonder een goede bevestiging aan het frame”, hoorden we tijdens ons bezoek aan Ortlieb. Het onderwerp binding is inderdaad een terugkerend probleem bij bikepacking: het gaat erom iets eenvoudig hanteerbaars te maken, veelzijdig om aan te passen aan alle framevormen en zo stabiel mogelijk, zelfs met zware of omvangrijke ladingen. Oh, en als je hierdoor krassen op de lak of beschadiging van de afwerking kunt voorkomen, is dat ook goed.
Riemen, haken en klittenbanden zijn de meest gebruikelijke oplossing, maar als je ze al hebt gebruikt, weet je net als wij dat deze systemen moeite hebben om aan alle hierboven genoemde voorwaarden te voldoen. Veelzijdigheid is over het algemeen aanwezig, maar dit is niet altijd het geval voor het installatiegemak of de stabiliteit, om nog maar te zwijgen van de risico’s voor de afwerking. Ortlieb biedt deze oplossing ook zelf aan, maar net als iedereen kent het merk deze grenzen. Voor degenen die beter willen, is er iets anders nodig en dat is waar de Quick Release om de hoek komt kijken.
Hier profiteren de zadeltas en de stuurtas van een stevige bevestiging dankzij een plastic basis met haken die vergrendelen.
Ortlieb Seat-Pack QR (13 L / 625 g / € 160)
Aan de achterkant begrijp je snel hoe het werkt. De twee haken vergrendelen zich aan de zadelrails en een klassieke klittenband rond de zadelpen maakt het geheel compleet. Het geheel wordt verstevigd door een plastic ‘beschermplaat’ aan de onderkant van de tas, dat als spatbord fungeert (dit wordt altijd gewaardeerd) maar ook en vooral als compressieplaat.
Door de riemen aan te spannen die de beschermplaat met de bovenste haken verbinden, comprimeren we de inhoud van de tas, die vervolgens ‘vastzit’ tussen twee stijve platen. Op het terrein is het resultaat verbluffend en het is simpelweg de meest stabiele tas die we ooit hebben geprobeerd. Als de installatie goed is gedaan, heb je de indruk dat je een stijve bak aan de achterkant van het zadel hebt en geen zachte tas: niets schommelt, zelfs niet op de ruwste ondergrond. Het is aangenaam, comfortabel maar ook geruststellend omdat we niet uit balans raken door deze belasting.
Uiteraard is het een zadeltas, dus we vermijden er te zware lasten in te plaatsen om het hefboomeffect op de zadelpen te beperken (maximaal 3 tot 5 kg afhankelijk van de afstelling van de zadelslee), maar we hebben de capaciteit van 13 liter grotendeels benut zonder dat dit enig probleem opleverde. Door de kunststof ‘plaat’ is de bodem relatief smal en moet je je opbergruimte iets anders indelen dan bij een klassieke tas, maar gezien de mate van stabiliteit is dit geen probleem. Met het ingebouwde ventiel kun je het volume van de tas comprimeren.
De afwerking is zoals altijd uitstekend: de kwaliteit van de materialen, de aansluitingen, geïntegreerde reflectoren in de achterkant, lussen en een riem waar je een lamp kunt aanhangen, … We zijn bij Ortlieb en als de prijs inderdaad behoorlijk hoog is (€ 160) mogen we niet vergeten dat we te maken hebben met een kwaliteitsvol product, ontworpen om lang mee te gaan en gemakkelijk te repareren. Alleen de (zeer lange) klittenband rond de zadelpen is een beetje een smet op het geheel: het is soms moeilijk om hem zo strak aan te trekken als je zou willen en het is niet eenvoudig om het overtollige netjes weg te stoppen … maar aan de andere kant blijft het zeker het beste compromis tussen het aanpassingsvermogen, de levensduur en het vervangingsgemak.
We merken ook op dat Ortlieb een beugel aanbiedt om op de pen van de telescopische zadelpen te monteren om deze niet te krassen met de riem, en dat de slee waarop de haken zijn gemonteerd verstelbaar is om zich aan te passen aan verschillende zadelposities. Aan de andere kant raadt het merk het gebruik van zadels met carbon rails en carbon zadelpennen af. De vorm van de rails kan in zeldzame gevallen ook een probleem zijn, maar Ortlieb heeft schema’s om snel te begrijpen wat compatibel is en wat niet.
Ortlieb Handlebar-Pack QR (11 L / 530 g / € 149,99)
Vooraan ziet het er een beetje anders uit. Naast het bevestigingssysteem neemt de Handlebar-Pack QR een vorm en positie aan die heel anders is dan die van klassieke stuurtassen: hij is smaller (slechts 32 cm breed, degenen die met een klein stuur rijden zullen het waarderen) maar hoger en reikt ruim boven het stuur. Ortlieb raadt aan om hem niet meer te belasten dan 5 kg, maar in werkelijkheid zitten we vaak ver onder deze limiet: 5 kg aan het stuur is veel en de schadelijke effecten op het stuur zijn aanzienlijk.
Met zijn opgerolde bovensluiting is het de ultieme ‘touring’ tas. We hebben gemakkelijk toegang tot de inhoud en daarnaast zitten er aan de zijkant twee kleine gaasvakken voor zaken die je graag bij de hand wilt houden, zoals een telefoon, een multitool of kleine benodigdheden. En alsof dat nog niet genoeg is, kun je met twee riemen onder de tas nog iets groters ophangen.
Binnenin zorgen twee compressiebanden ervoor dat je de ruimte kunt verdelen tussen het onderste en het bovenste deel, tussen wat er pas ‘s avonds uitkomt als je het einde van je rit bereikt, en wat je bijvoorbeeld overdag wilt gebruiken.
In tegenstelling tot de Seat-Pack QR waarvan de installatie op natuurlijke wijze gebeurt, is de installatie van de Handlebar-Pack QR minder voor de hand liggend en raden we je ten zeerste aan de handleiding te lezen om te weten wat je met deze koorden moet doen. Niets onoverkomelijks echter, en na een paar manipulaties begrijpen we het systeem beter. Je hoeft hem niet te hoog te kantelen, als je de koorden strak trekt, vindt de tas vanzelf de positie waarin hij het meest stabiel zal zijn.
Op sommige fietsen belemmeren de kabels de koorden.
Aan de andere kant hangt de “QR” (Quick-Release) sterk af van de fietsen. Bij sommige fietsen aarzelen we niet om de tassen er onderweg af te halen en weer op te hangen, bijvoorbeeld om een boodschap te doen, terwijl we de stuurtas op andere fietsen liever gemonteerd laten. Dit is met name te wijten aan de doorgangen van de kabels, die de koorden al dan niet kunnen belemmeren en de installatie min of meer vervelend kunnen maken.
Op het stuur neemt de Handlebar-Pack QR zowel weinig als veel ruimte in beslag. Je hebt zeker 8 cm nodig tussen de twee steunpunten die tegen het stuur leunen. Op de fietsen waarop we het probeerden, maakte dit het onmogelijk om accessoires te monteren die in contact kwamen met de stuurpenkap (voor een fietscomputer bijvoorbeeld). Ze moesten een paar centimeter naar de ene of de andere kant worden verschoven. Een lamp op het stuur zou ook niet veel doen, omdat deze de achterkant van de tas zou verlichten.
De belofte van stabiliteit wordt waargemaakt en zodra de koorden strak staan, blijft de tas perfect op zijn plek zitten.
Aan de andere kant is de rest van het stuur volledig vrij, wat prettig is omdat je je handen overal kunt plaatsen zonder dat je er last van hebt. De belofte van stabiliteit wordt waargemaakt en zodra de koorden strak staan, blijft de tas perfect op zijn plek zitten. Je zou je zorgen kunnen maken dat het harde plastic krassen zou maken op de afwerking van het stuur, maar daar hebben we geen last van gehad op de verschillende fietsen die we hebben getest. Ortlieb raadde het gebruik ervan op carbon sturen aanvankelijk af, vooral vanwege de risico’s voor de afwerking, maar het merk heeft sindsdien beschermende polyamide “doppen” ontwikkeld om de stuurtas compatibel te maken met alle materialen.
De productiekwaliteit van de tas zelf is in lijn met andere producten in het gamma: uitstekend dus. Aanpassingen, keuze van de stof, details zoals opbergruimte voor de riem, … Het is topklasse! Net als op de zadeltas zorgt de reflecterende markering voor minimale zichtbaarheid. Het installeren van een echte lamp om nog beter gezien te worden, kan echter iets ingewikkelder zijn, maar bij bepaalde modellen zou een lus van de oranje band kunnen werken.
In eerste instantie waren we een beetje teleurgesteld toen we geen kleine siliconen coating zagen op het onderdeel dat in contact kwam met het stuur om de grip te verbeteren, maar we zagen op het terrein dat de tas dat niet nodig had om stabiel te zijn. Ruw plastic is iets minder flatterend, maar aan de andere kant is het gemakkelijker te recyclen dan wanneer er siliconen op geplakt zou zijn.
De Handlebar-Pack Plus oplossing?
Toen we aan deze test begonnen, was deze nog niet leverbaar, maar Ortlieb heeft inmiddels een stuurtas die nog praktischer lijkt: de Handlebar-Pack Plus. Hij maakt gebruik van hetzelfde bevestigingssysteem met koorden als onze Handlebar-Pack QR, maar deze keer hebben we een “bevestigingsblok” dat op het stuur en de tas (die identiek is aan ons model, zowel qua volume als qua indeling) blijft zitten en dat in een oogwenk kan worden vastgeklikt of verwijderd. Als optie wordt zelfs een blok met slot en sleutel aangeboden.
Het is onmogelijk om te weten of de stabiliteit op hetzelfde niveau is als onze tas zonder hem te hebben getest, en dat lost het probleem van de plaatsinname op het stuur niet op, maar de praktische kant lijkt echt goed.
Quick Rack-bagagetassen (20 kg / 440 & 580 g / € 65 & € 75)
In principe verwijst het concept van bikepacking naar een snelle en lichte benadering van fietsreizen, met kleine tassen aan het frame in plaats van een bagagerek en grote fietstassen. Bij Vojo staan we echter voor veel open, zolang we maar van onze vrijheid op twee wielen kunnen genieten en dus waren we ook benieuwd naar de Quick Rack- en Quick Rack Light-bagagerekken.
Het idee is simpel maar briljant: een solide en niet te zwaar bagagerek dat binnen enkele seconden kan worden geïnstalleerd of gedemonteerd. Tussen de twee versies is er slechts één verschil: de hier afgebeelde Quick Rack Light (440 g) is alleen ontworpen voor twee zijtassen, terwijl de Quick Rack (580 g) alles heeft van een klassieker bagagerek en ook bovenop spullen kan vervoeren.
Hoe werkt het? Alles rust (de eerlijkheid gebiedt dit te zeggen) op twee kleine staafjes die boven de wielas worden geschroefd, op de plek waar normaal gesproken het bagagerek wordt bevestigd. Eenmaal geïnstalleerd, blijven deze twee steunen permanent op de fiets zitten en is het de bagagedrager zelf die indien nodig wordt gemonteerd of verwijderd. Dat bagagerek vergrendelt zich rond het staafje, en een riem- en vergrendelingsmechanisme, gemonteerd op een in lengte verstelbare stang, wikkelt zich rond de zadelpen om alles te stabiliseren.
Zodra de staafjes op hun plaats zitten, duurt de montage maximaal twintig seconden en de demontage minder dan 10 seconden. Het is moeilijk om het praktisch beter te doen! Zo kun je beladen reizen en de uitrusting achterlaten bij het drop-off point voor een korte rit in de avond of doordeweeks naar je werk fietsen met je spullen op het bagagerek en in het weekend sportievere uitstapjes maken zonder al deze uitrusting mee te sjouwen.
Vooral omdat de twee staafjes ondanks het uiterlijk in staat zijn een goede lading te dragen: tot 20 kg, aldus Ortlieb. Er bestaan klassieke bagagerekken die meer kunnen dragen, maar dan moet je afstand doen van de praktische en modulaire kant van deze Quick Racks. Bovendien, als je frame niet over de bevestigingspunten beschikt om deze staafjes te bevestigen, is alles niet verloren: Ortlieb biedt steunen die rechtstreeks op de staande achtervork worden gemonteerd voor aluminium of stalen frames.
Om het onderwerp compatibiliteit af te ronden, kondigt het merk aan dat de limiet van de Quick Rack in wielmaat rond de 29 x 2,35 ligt. Daaronder zou er geen probleem moeten zijn en het als optie verkrijgbare spatbord is verkrijgbaar in drie maten om zich aan te passen aan verschillende maten.
De Quick Racks zitten boordevol kwaliteiten, maar zijn echter niet volledig vrij van gebreken, ook al zijn de gebreken die we hebben opgemerkt vrij klein. Op bepaalde fietsen met een achterwielas met een grote hendel (type DT Swiss) kan het staafje aan de zijde van de remschijf het moeilijk maken om het achterwiel los te maken: bij een lekke band moet je bijvoorbeeld de hendel na elke rit opnieuw positioneren of de steun verwijderen als je de as correct wilt laten draaien.
Ook vinden we het jammer dat er geen stop zit aan het uiteinde van de stelstang van het zitbuis-gedeelte (het grijze gedeelte hierboven dat zijn lak is kwijtgeraakt, links op de foto). Als de stang niet goed is vastgedraaid op het bagagerek, kan deze plotseling naar achteren kantelen. Dit is ons een keer overkomen met volle zadeltassen. Gelukkig zonder schade, maar we waren wel even geschrokken. Een beetje aandraaien en het probleem deed zich niet meer voor, maar een kleine stop zou dit soort onaangename verrassingen helpen voorkomen.
Verdict
Waar de Handlebar-Pack QR stuurtas enkele beperkingen heeft en niet noodzakelijkerwijs voor iedereen geschikt is (ook al lijkt de Handlebar-Pack Plus bepaalde gebreken te corrigeren), hebben de Quick-Rack bagagerekken en de Seat-Pack QR ons overtuigd. Beide zijn praktischer dan alles wat we tot nu toe hebben gebruikt, even efficiënt en wat de zadeltas betreft waren we ook verbaasd over de stabiliteit ervan. Met deze producten biedt Ortlieb iets heel interessants aan en we hopen dat andere merken dit pad zullen volgen, want er is veel beter mogelijk dan de gebruikelijke klittenband en riemen.
Meer info via ortlieb.com
De fiets die we in deze test hebben gebruikt, is de BH Gravel X 4.0: Test | BH Gravel X 4.0: een beetje van alles