Test | Shimano XT Di2: elektronisch schakelen wordt (iets) goedkoper

Waar de ‘dada’ van Sram het enkelvoudig kettingblad is, is dat van Shimano de elektronica! En met de Shimano XT Di2 M8050 wil de Japanse reus dan ook meer beoefenaars bereiken dan met de XTR Di2 die twee jaar geleden verscheen. Net zoals de Ultegra Di2-groep op de racefietsen, moet de XT Di2 deze types aandrijvingen betaalbaarder maken voor een grotere groep mountainbikers. Nadat we eerder de XTR Di2 langdurig getest hebben, was het nu de beurt aan de kleine broer. En dit is ons verdict:

De voorbije wintermaanden zijn we meermaals op pad gegaan met testfietsen die waren uitgerust met een Shimano XT Di2-aandrijving. Zo reden we al snel meer dan duizend kilometer met deze aandrijving. We gaan hier niet meer uitweiden over de verschillende onderdelen van de XT M8000-groep, want daarvan hebben we de sterke en zwakke punten al uitgebreid beschreven in onze duurtest. In dit artikel concentreren we ons op de specifieke onderdelen van de XT Di2 M8050, zoals de derailleurs, de shifters en de display die nu ook voorzien is van een Bluetooth-verbinding waardoor je via een app op je smartphone, eindelijk, alle parameters kan instellen.

Alvorens we het hebben over de verschillende onderdelen, nog een klein woordje over de prijs: de Shimano XT Di2 is ongeveer 30 tot 35% goedkoper dan zijn grote broer. Voor een kit die enkel bestaat uit de elektronische onderdelen die we hier hebben getest om je huidige fiets een upgrade te geven (batterij en kabels, die identiek zijn aan de XTR; maar zonder de crankset, cassette, remmen, enz), moet je rekenen op 650 tot 750 euro voor de XT-versie terwijl de XTR-versie eerder een kleine duizend euro kost bij de grootste webshops die we hebben geraadpleegd.

Shimano XT Di2-achterderailleur – 310 gram

De Shimano XT Di2-achterderailleur is niet echt licht, maar ook niet echt zwaar als we hem vergelijken met de mechanische versie (273 gram) en vooral met de XTR Di2 (291 gram). De motor, die achteraan zit, zorgt slechts voor een beetje extra gewicht en visueel valt deze ook niet te veel op. Op het eerste gezicht zie je dan ook amper dat het om de elektronische versie gaat.

De montage van de derailleur is kinderspel, want een simpele plug and play volstaat. De bouten om de kabel aan te spannen zijn kleiner dan op de mechanische versie, maar ze zijn wel beter bereikbaar. Via de display op het stuur kan je alles fijn afstellen, zodat je de aandrijving op het terrein nauwkeurig kan afstellen in plaats van dat je dit in de werkplaats moet doen. Dit is trouwens niet specifiek aan de XT Di2, want ook de XTR Di2 wordt op een vergelijkbare manier afgesteld, maar het is wel aangenaam.

De motor bevindt zich dus achteraan, net zoals de verbinding met de kabels. Het risico om dit onderdeel te beschadigen is dan ook quasi onbestaande, en dat is maar goed ook als we kijken naar de meerprijs ten opzichte van een mechanische XT-versie. Het geheel is perfect waterdicht en zelfs na vele lange tochten in de regen werkte alles nog steeds even goed en volgens ons zelfs even snel als bij de XTR Di2.

Shimano XT Di2-voorderailleur – 156 gram

Hetzelfde verhaal bij de Shimano XT Di2-voorderailleur. Ook deze is nauwelijks zwaarder dan het topmodel en het mechanische model (een twintigtal grammen). Net zoals bij de XTR Di2 kan je via verwisselbare patten je derailleur op allerlei types bevestigingen monteren, zonder dat je de derailleur moet vervangen.

Over de waterdichtheid en werking kunnen we enkel lovend zijn. Maar doordat deze elektrische derailleur volumineuzer is, heeft hij wel de neiging om de modder die door het achterwiel wordt opgeworpen te verzamelen. De derailleurvork is gelukkig zeer compact waardoor het risico op verstoppingen enigszins wordt beperkt.

De voorderailleur is enorm krachtig en in staat om je vingers te verbrijzelen. Opletten is dus de boodschap. Doordat de voorderailleur zo krachtig is, kan je zonder de minste inspanning zeer snel schakelen. Een must! Maar de stijfheid van de pat is wel iets minder. Zelf ondervonden we geen enkel probleem bij een ‘high direct mount’-montage van de derailleur (zoals op de foto hierboven), maar met de DM Type 2-versie die we op de BH Lynx Race hadden gemonteerd, ondervonden we problemen om alles perfect af te stellen. Wel uitstekend was het Synchroshift-systeem waardoor je zowel vooraan als achteraan kan schakelen met één en dezelfde shifter. Maar meer daarover verderop.

Shimano XT Di2-shifters – 93 gram

Ook hier moet je niet op de weegschaal op zoek gaan naar het grote verschil met de XTR Di2, maar wel bij de ergonomie van de shifters. De shifters van de XT Di2 zijn dan ook iets groter als die van de XTR Di2. Het verschil is echter niet groot en het valt pas op als je beide shifters naast elkaar legt …

Aan de kant van het goede nieuws kunnen we vertellen dat Shimano de mogelijkheid om de shifters zijwaarts te regelen heeft behouden, wat onmisbaar is voor de verschillende groottes van handen. Wij opteerden om ze helemaal naar buiten te plaatsen. Nog een pluspunt is dat de bevestigingsbout op het stuur groter is dan op de XTR Di2.

Bij het schakelen hoor je duidelijk een ‘klik’ en je schakelt dan ook nooit per ongeluk. Je hoeft ook niet veel kracht uit te oefenen om te schakelen en dat is best handig, vooral als je handen bevroren zijn of als je moe bent op het einde van een lange tocht. Je vingers glijden ook niet weg op het rubber van de shifters.

Wat ons wel nog steeds in de war brengt is dat op de Di2 de onderste shifter, waarmee je opschakelt, zich verder van je lichaam bevindt terwijl dit normaal net andersom is. Je hebt dan ook wat aanpassingstijd nodig en net zoals tijdens onze test met de XTR Di2 hebben we via de Shimano E-TUBE-app de functie van de shifters omgekeerd. En dankzij het Synchroshift-systeem gebruikten we systematisch slechts één shifter, zelfs met een 2×11-aandrijving.

Ten slotte is het jammer dat de fietsenmerken niet van de opportuniteit profiteren om alle kabels op de fiets te vervangen door de soepelere elektrische kabels, zodat deze beter kunnen weggewerkt worden. Nog al te vaak zien we een hele bussel kabels op de stuurpost terwijl de Di2 net de opportuniteit biedt om dit allemaal netjes weg te werken. Maar hier mogen we de steen niet naar Shimano werpen, want in het gamma van PRO vinden we alle accessoires die een harmonieuze integratie op de stuurpost mogelijk maken. Gelukkig beginnen enkele fietsenmerken dit stilaan te begrijpen.

Shimano XT Di2-display met Bluetooth – 31 gram

Zoek niet naar een verschil met de XTR-display, want er is er geen. Waarom hebben we het hier dan toch opnieuw over de display en niet over de batterij die ook identiek is en verbluft met een autonomie van ongeveer duizend kilometer? Wel omdat de ‘hersenen’ van de Di2-groepen voor mountainbikes vanaf nu ook over een Bluetooth-verbinding beschikken!

Dit kan slechts een anekdote lijken, maar dat is het niet. Nu beschik je namelijk over de mogelijkheid om via de E-TUBE-app op je smartphone of tablet alles fijn af te stellen, terwijl je voordien steeds een kabel en een PC (geen Mac) nodig had die was uitgerust met een bepaalde versie van Windows om het fameuze Japanse programma te kunnen gebruiken. We moesten dan ook tot begin 2017 wachten alvorens we over een smartphone app konden beschikken … omdat de eerste versie van de app enkel voor tablets werd ontwikkeld! Neem jij je tablet mee als je gaat fietsen? Nee toch! Begrijpe wie begrijpen kan, maar uiteindelijk is alles toch goed gekomen en vandaag beschikken we eindelijk over een efficiënte oplossing om alles af te stellen.

Op de display kan je het niveau van de batterij raadplegen, de versnelling waarop je rijdt of switchen tussen de schakelfuncties (tussen manueel en twee configureerbare modi van het Synchroshift-systeem, het geniale systeem waarmee je met slechts één shifter beide derailleurs kan bedienen). Ook al zal iedereen een andere voorkeur hebben, toch lijkt het ons moeilijk om niet weg te zijn van deze functie, want ook het moment waarop de voorderailleur in actie treedt kan je perfect configureren. Om je instellingen te regelen volstaat het voortaan om de E-TUBE-app op je smartphone te downloaden en deze via Bluetooth te verbinden met je XT Di2. Dit doe je door een halve seconde de knop ‘shift mode’ in te drukken.

Eens je verbinding hebt, kan je de firmware van de verschillende onderdelen van de groep updaten. Zo kan je de functies van je shifters wijzigen (bijvoorbeeld welke shifter dient om op of af te schakelen, maar ook dat de linker shifter dient voor de achterderailleur of om een Fox iCTD vering te blokkeren) en de instellingen van het Synchroshift-systeem wijzigen door te definiëren op welk moment het systeem vooraan mag schakelen (als de ketting in het midden van de cassette ligt om een rechte kettinglijn te garanderen of eerder als laatste redmiddel wanneer je in combinatie met het grote voorblad alle kroontjes achteraan bent afgegaan en toch nog kleiner wilt kunnen schakelen, een instelling die onze voorkeur geniet). Ook de snelheid van schakelen kan je instellen!

De app is makkelijk in gebruik en eenvoudiger dan de software op de PC. De eerste minuten moet je nog wat zoeken, maar eens je de verschillende menu’s gewoon bent, zal je alles snel en gemakkelijk kunnen manipuleren. Wat wel jammer is, is dat je je instellingen niet live kan testen, want tijdens deze fase kan je je bedieningen op het stuur niet gebruiken. Je moet de app dan ook afsluiten om te checken of de uitgevoerde wijzigingen voldoen aan de verwachtingen. Gelukkig kan je snel terug een verbinding maken.

Verdict

Shimano is erin geslaagd om een perfecte XT Di2 M8050-groep af te leveren, dat kunnen we niet betwisten. We zien dan ook niet meteen waarom deze nieuwe groep zijn grote broer, de XTR Di2, zou moeten benijden, behalve misschien dan het imago. Maar voor ons is de meerprijs van deze laatste niet te rechtvaardigen als je ziet dat het verschil in gewicht miniem is en dat het verschil van de kwaliteit van de functies nog miniemer is! En ook al hebben we niets af te dingen aan deze Shimano XT Di2-groep en de elektronische aandrijving in het algemeen, toch stellen we ons na deze test vragen bij het echte nut van deze aandrijvingen. Ja, het werkt geweldig goed. Ja, de autonomie van de batterij is zo lang dat je bijna vergeet dat ze er is. Ja, het afstellen van de Di2 is veel makkelijker. Maar we vragen ons af of bikers bij aankoop zullen opteren voor een Shimano XT Di2 of toch voor een mechanische XTR die hetzelfde kost en veel lichter is? Dit is puur objectief, maar we hebben geluisterd naar ons gevoel en de reacties van de andere testers en personen die we tijdens deze test tegenkwamen op evenementen. Met een dubbel kettingblad heeft de Di2 nut dankzij het geniale Synchroshift-systeem. Bij een enkelvoudig kettingblad lijkt het nut van een Di2 ons heel wat kleiner en vandaag de dag zien we toch dat het merendeel van de bikers opteren voor dat type aandrijving. Kort samengevat kunnen we stellen dat we weg zijn van het innoverende karakter en van de kwaliteit van de Shimano XT Di2, maar toch zijn we niet overtuigd dat de groep hetzelfde succes zal kennen als de Ultegra Di2. De toekomst zal het uitwijzen …

Nuttige links: De pagina van Shimano Bikegear – Een gedetailleerde uitleg van de E-TUBE app op de blog van Bikegear – De presentatie van de XTR Di2, de montage en ten slotte de duurtest van 1500 kilometer.