Test | Specialized Epic Expert: een kersverse klassieker
Door Olivier Béart -
De Specialized Epic is ongetwijfeld één van de meest iconische XC-bikes. Afgelopen zomer werd hij grondig onder handen genomen. Qua look mag hij dan wel nauwelijks veranderd zijn, maar de ophanging en de geometrie zijn wel kersvers. Na een eerste testrit tijdens het perskamp, hebben we ondertussen de kans gekregen om de Specialized Epic Expert Carbon aan een duurtest te onderwerpen.
Onderaan de ladder van de Epic-familie vinden we een aluminium model met een adviesprijs van 2999 euro, een model dat ook te verkrijgen is in een damesuitvoering. Vervolgens komt de carbon Comp met een 1×11-aandrijving en aluminium wielen en een adviesprijs van 3999 euro, gevolgd door onze Expert die we verderop in detail zullen bespreken. Zijn adviesprijs: 4999 euro. Resten nog de topmodellen met eerst de Pro (6699 euro) en tot slot twee S-Works modellen met een lichter frame en toponderdelen. Voor de S-works moet je rekenen op 8999 euro met een XX1-aandrijving (ook verkrijgbaar in een damesuitvoering) en 9999 euro met een XTR Di2. Op de meeste modellen heb je de keuze uit twee kleuren, zoals ook het geval is op de Expert. Deze laatste is te verkrijgen in de sobere kleuren die je hier ziet of in een rood/gouden uitvoering.
Specialized Epic Expert: de technische fiche
Voor de details van de nieuwe Specialized Epic 2018 verwijzen je terug naar onze presentatie die we afgelopen zomer gepubliceerd hebben. Hier staan we enkel stil bij het Expert-model van de Specialized Epic.
We beginnen met het frame van de Expert dat geproduceerd werd uit Fact 11M carbonvezels. Deze commerciële benaming is eigendom van Specialized en staat voor het tweede niveau in het carbon gamma, net onder Fact 12M. Deze laatste carbonvezels zijn enkel voorbehouden voor de S-Works-modellen.
Het verschil zit hem voornamelijk in het gewicht, dat ongeveer tien procent hoger ligt dan op de S-Works. Een frame van deze laatste weegt 1870 gram en hier komen we uit op iets meer dan twee kilogram, wat nog altijd lichter is als de vorige generatie van de Epic S-Works. Met deze score plaatst de Epic zich tussen de lichtste frames op de markt terwijl dit in het verleden niet meteen zijn sterkste punt was. Wat de stijfheid en het rijgedrag betreft, heeft Specialized de wil om op het hele gamma met dezelfde parameters rekening te houden. Het Fact 11M-frame is trouwens terug te vinden op de modelnamen Pro, Expert en Comp Carbon, wat inhoudt dat ze voortaan zijn uitgerust met een compleet carbon frame, dit in tegenstelling tot de vorige generatie van de Expert en Comp waar de achterkant nog uit aluminium was.
Andere details die onze aandacht wisten te trekken zijn de semi-geïntegreerde doorvoer van de kabels, de aanwezigheid van een bottom bracket met schroefdraad en de mogelijkheid om twee drinkbushouders te monteren, wat niet vaak het geval is op een full suspension.
Geometrie
Bij sommige merken is de geometrie van hun fietsen de laatste tijd vrij radicaal geëvolueerd (denk maar aan de laatste versie van de Scott Spark), maar Specialized heeft voor een gematigdere aanpak gekozen. Zo is de reach slechts een centimeter langer geworden (433 millimeter op de medium) en werd de stuurpen iets korter (75 millimeter ten opzichte van 90 millimeter op de medium). De balhoofdhoek werd iets vlakker en bedraagt nu 69,5 graden ten opzichte van 71 graden voorheen; het balhoofd ligt ook iets lager dan vroeger. De liggende achtervork op de nieuwe Epic meet 438 millimeter.
Deze aanpassingen kunnen we bezwaarlijk radicaal noemen en ze zullen diegenen die de vorige generatie van de Epic reeds kennen dan ook niet storen. Bedoeling is om de Epic minder star te maken op de steeds maar lastigere technische passages van de hedendaagse xc-circuits. Door deze aanpassingen zou de fiets meer vertrouwen moeten geven zonder dat hij minder wendbaar wordt. Doordat de fiets een tikkeltje langer is geworden en de balhoofdhoek iets vlakker heeft Specialized met de offset of vorksprong van de voorvork gespeeld. Die vorksprong bedraagt nu 42 millimeter in de plaats van 51 millimeter. Een trend die we steeds vaker zien opduiken en die dan ook een woordje uitleg verdient.
De uitleg is vrij technisch, maar we gaan ons best doen om het zo eenvoudig mogelijk te houden. Door de vorksprong te verkleinen, vergroten we de trail of naloop. Door de naloop volgt het voorwiel de richting waarin de fiets geduwd wordt door de aandrijfkrachten, namelijk recht vooruit. Hoe groter de naloop, hoe beter het voorwiel de richting volgt waarin je al fietst (waardoor het bij een bepaalde snelheid mogelijk is om zonder handen te rijden terwijl je wiel toch rechtdoor blijft gaan) en hoe meer kracht het kost om van richting te veranderen. Je zou het kunnen vergelijken met een hond aan de leiband: hoe langer deze leiband, hoe meer bewegingsvrijheid voor de hond. En omgekeerd.
Door de vlakkere balhoofdhoek wordt de fiets stabieler, maar het grote nadeel van een grotere naloop is dat het nemen van bochten moeilijker wordt. Door de vorksprong te verkleinen, verhoog je de stabiliteit bij het nemen van bochten en zal je minder last hebben van onderstuur waardoor de fiets op zijn beurt weer wendbaarder blijft. Door de grotere stabiliteit zal het voorwiel minder minuscule bewegingen maken, zonder dat de stuurinrichting verzwaard moest worden.
Met de actuele xc-circuits en de moderne geometrie (langer frame, vlakkere balhoofdhoek) houdt een kortere vorksprong steek
Je zou jezelf de vraag durven stellen waarom ze niet eerder met deze oplossing zijn gekomen. Het antwoord daarop is te vinden in de eerste ervaringen die men had met 29ers die met een rechtere balhoofdhoek en een grotere vorksprong het gyroscopische effect van de grotere 29″-wielen in vergelijking met 26″-wielen probeerden te compenseren. In feite probeerde men op die manier de 29ers even speels te maken als een 26″-bike. In combinatie met een balhoofdhoek van 70 tot 72 graden op een 29″ was dat ook perfect voor de xc-circuits van toen. De dag van vandaag houdt een kleinere vorksprong wel steek dankzij de actuele xc-circuits en de moderne geometrie (langer frame, vlakkere balhoofdhoek, korter balhoofd). Daarom ook dat we denken dat deze trend in de toekomst nog zal uitbreiden. Maar opgelet, op een fiets die er niet voor gemaakt is, blijft het delicaat om aan de vorksprong te sleutelen.
Het is misschien niet meteen gerelateerd aan de offset, maar we stelden vast dat, in tegenstelling tot andere fietsen zoals de Spark waar we voor een grotere framemaat (met een kortere stuurpen) opteerden, we hier toch voor een medium kozen voor onze testers (tussen de 176 en 182 centimeter).
Ophanging en veringen
Hopelijk ben je nog mee na onze uitleg over de vorksprong, want we hebben nog een portie techniek voor je klaarstaan. Specialized heeft op de Epic het Horst Link-scharnierpunt op de staande achtervork achterwege gelaten, en dus ook het four bar linkage-systeem waarvoor het merk zo gekend staat.
De redenen daarvoor zijn simpel: het gewicht (een winst van ongeveer 240 gram) en de fiets is betrouwbaarder en onderhoudsvriendelijker door het schrappen van een scharnierpunt. Technisch gesproken is de nieuwe ophanging van de Epic een mono pivot met een link. Achteraan rekent de nieuwe Epic op de (afgeplatte) carbon staande achtervork om voor de nodige flex te zorgen bij het inveren en dus niet op een scharnierpunt op de liggende achtervork.
Om deze nieuwe ophanging optimaal te laten presteren en de iets minder gevoelig werkende achterkant (door te rekenen op de flex van het materiaal) te compenseren, werd de Specialized Epic 2018 uitgerust met een nieuw Brain-systeem en een nieuwe demper. Beiden werden ontwikkeld in samenwerking met RockShox, en dus niet met Fox zoals voorheen altijd het geval was.
De Brain zit nu achter de achteras om de hefboomwerking te vergroten en opdat hij nog actiever zou reageren. De Brain is instelbaar in 5 posities, van zeer gevoelig tot meest gesloten. De leiding die de achterdemper met de Brain verbindt werd vernieuwd en het traject tussen de Brain en de demper is nu zo direct mogelijk gemaakt wat hem minder turbulent moet maken. De olie stroomt door een “yoke” die de verbinding vormt tussen de demper en de link. Tot slot zien we ook nog steeds het autosag-systeem waardoor je de achterdemper zeer makkelijk kan instellen op de juiste druk.
De evolutie van de, nog steeds zeer lage, ratio blijft vergelijkbaar van de ene generatie Epic op de andere: progressief in het begin om vervolgens iets meer lineair of zelfs regressief te worden. De aanwezigheid van de Brain, die de vering blokkeert wanneer er geen schokken zijn, laat toe om te spelen met de grip en de gevoeligheid in het begin van de veerweg. Ook de RockShox SID-vork is uitgerust met het Brain-systeem.Onderdelen
We eindigen ons overzicht met een beschrijving van de onderdelen. De Specialized Epic Expert lijkt heel hard op zijn neefje, de Epic Hardtail die we begin 2017 hebben getest. In vergelijking met de vorige generatie van de Epic Expert is er het nodige veranderd, wat de prijsstijging van 4699 tot 4999 euro kan verantwoorden.
We vertelden al eerder dat het frame volledig uit carbon is en daarnaast koos men voor carbon Roval Control-velgen met een interne breedte van 22 millimeter. De naven komen uit het eigen Specialized-huis. Dit zijn noch de lichtste, noch de modernste wielen uit het Roval-gamma, want het gaat om oudere velgen die terug in dienst werden genomen en gemonteerd worden met een instapmodel van naaf. Toch hebben ze een interessant voordeel ten opzichte van aluminium wielen, zeker wanneer je de verhouding gewicht/stijfheid/stevigheid bekijkt.
De wielen zijn uitgerust met uitstekende Specialized Fast Track-banden van 2.3 vooraan en 2.1 achteraan. Een opvallende keuze die zorgt voor meer grip vooraan en enkele grammen winst achteraan. De Gripton-rubbersamenstelling van deze banden is in de Grid-versie uitzonderlijk stevig.
De stuurpost en de zadelpen zijn nog steeds uit aluminium, hier kun je dus nog steeds wat extra grammen winnen. Dit zou eventueel ook op het zadel kunnen, maar we zijn echt wel fan van het model van Specialized. Daar zouden we dan ook twee keer over nadenken alvorens dit te vervangen.
De Specialized Epic Expert is uitgerust met een Sram GX Eagle 12-speed met een 10-50-cassette. Zeker gezien het feit dat de nieuwe Epic niet kan uitgerust worden met een voorderailleur is dit een uitstekende keuze. Tijdens onze test kenden we heel wat problemen met de achterderailleur: speling, een ketting die vast komt te zitten tussen het derailleurwieltje en de kooi, enz. Om onze test verder te zetten, hebben we de derailleur dan ook vervangen. Een punt om in de gaten te houden!
Voor de remmen selecteerde Specialized de Sram Level TL. Dit is een instapmodel met een identieke remhendel als de duurdere Level TLM-remmen gecombineerd met de vorige generatie remklauwen. Hun stopkracht is soms maar net correct, vooral vooraan, waar de remschijf van 160 millimeter naar ons gevoel mag vervangen worden door een exemplaar van 180 millimeter om de fiets sneller te doen stoppen. Dit is toch belangrijk als je ziet waartoe de fiets op het terrein allemaal toe in staat is.
Op de weegschaal maakt de nieuwe Epic niet veel indruk. Met 10,92 kilogram is onze testfiets amper lichter als de vorige Epic Expert die 11,01 kilogram op de weegschaal legt. De grote boosdoener daarvoor lijkt ons de Eagle-aandrijving, die de gewichtswinst van het frame teniet doet, en de versterkte banden en de zwaardere wielen, en dat ondanks de carbon velgen.
Tijd nu voor de test van de nieuwe Specialized Epic Expert, die je op de volgende pagina kunt lezen: