Test | Specialized S-Works Epic AXS: de perfectie een stapje dichterbij

In 2018 werd de Epic grondig onder handen genomen. Er volgde een drastisch dieet, het FSR-ophangingsprincipe werd overboord gekieperd, de geometrie werd aan hedendaagse normen aangepast en het Brain-systeem werd helemaal vernieuwd.

Toen stelden we de nieuwe Specialized Epic reeds uitgebreid aan je voor. Dat lees je hier nog even allemaal na: www.vojomag.nl/presentatie-daar-is-de-nieuwe-specialized-epic-2018.

Een grondige aanpassing betekent niet dat Specialized de daaropvolgende jaren op zijn lauweren kan rusten. Nieuwe onderdelen verschijnen en om je bike helemaal up-to-date te houden moeten die nieuwe onderdelen natuurlijk ook gemonteerd worden. En zo verschijnt de Specialized Epic AXS ten tonele. AXS is het draadloos, elektronisch schakelsysteem van Sram. De Specialized S-Works Epic AXS doet het dan ook met de Sram XX1 Eagle AXS-groep. Veel exclusiever wordt een lastig karwei.

Frame

S-Works, oftewel de topdivisie binnen Specialized, maakt gebruik van de meest innovatieve carbonvezel en -bewerking waar Specialized mee kan uitpakken. Het frame van de S-Works Epic is gevormd door Fact 12M-vezels. De Functional Advanced Composite Technology (Fact) is een complete aanpak van de carbon materialen waarbij niet enkel de vezeloriëntatie maar ook de gebruikte vezels en hars van het allergrootste belang zijn. Stijver en sterker waar nodig, meer comfort waar gewenst … de S-Works frames worden gemaakt door meerdere monocoque structuren (balhoofdbuis, bovenbuis, onderbuis, zitbuis, achterdriehoek, bottom bracket) samen te voegen en zo de ideale combinatie tussen stijfheid, comfort en gewicht te bekomen.

Maar het is niet enkel de keuze van vezels en de plaatsing ervan. Specialized gaat met het ‘Rider First Engineered’ principe nog een stapje verder. Doel hiervan is om de vorm en de montage van het frame specifiek aan elke framemaat aan te passen. Eender welke maat je hebt – S of XL – steeds krijg je een frame dat net even stijf is als in de andere maten, zonder toegevingen te moeten doen op het gewicht van het frame.

De kabels – dat zijn er niet erg veel op deze Epic AXS – lopen uiteraard intern. Mooi is dat de kabel het frame langs de bovenkant van het bottom bracket verlaat. 

Dat bottom bracket is voorzien van schroefdraad. Almaar meer fabrikanten lijken af te stappen van het PressFit bottom bracket om terug te grijpen naar het oude vertrouwde bracket met schroefdraad. Dat valt ergens wel te begrijpen: onderhoud en vervangen van een bottom bracket met schroefdraad is nu eenmaal een stuk eenvoudiger dan een PressFit.

Over kleuren en smaken valt niet te discussiëren … maar we doen het wel erg graag. Deze versie in Gloss Dove Grey/Rocket Red/Crimson (wie vindt die namen toch uit?) vinden wij wel heel erg geslaagd. Het parelmoereffect waarbij afhankelijk van de lichtinval en de hoek waarin je naar de fiets kijkt, de kleur glinstert en blinkt, maakt er een pure eyecatcher van. 

Ophanging

De Brain-technologie is reeds langer bekend en ligt misschien wel mee aan de basis van de legendarische status van de Epic. De technologie berust – eenvoudig gesteld – op een inertieventiel dat het verschil merkt tussen input die van bovenaf komt (jij die op de pedalen hamert) of van onderen (obstakels op het terrein). Raak je een obstakel dan gaat het ventiel open, vloeit er olie door de demper en is je vering actief.

De nieuwe Brain 2.0 staat niet langer aan de binnenkant van de staande achtervork, maar netjes naast de achteras. Het grote voordeel van deze verhuis is dat de Brain nog actiever reageert. Als de achteras zich vroeger 1 millimeter verplaatste, verplaatste het reservoir slechts 0,81 millimeter. Nu is de verhouding 1:1, wat betekent dat de Brain 20% beter reageert. De gevoeligheid waarmee deze Brain reageert, kan je manueel in vijf verschillende posities – gaande van soft tot firm – afstellen.

Verder werd het traject dat de olie moet afleggen eenvoudiger en rechtlijniger gemaakt. Dat vermindert de vertraging van het systeem en laat het dus soepeler en actiever werken.

Ook de demper werd samen met RockShox onder handen genomen. Zo is deze nu voorzien van een ‘Spike Valve’. Daarmee wordt een regressieve dempingscurve bereikt en verbetert het comfort bij hoge snelheid. De olie stroomt voortaan door een ‘Fade Circuit’ waardoor de demper altijd identiek reageert, ongeacht de gekozen instelling van de Brain. De Auto Sag waarmee je de gewenste sag super eenvoudig instelt, kennen we van de vorige Epic-versies.

Zoals bekend verdween het fameuze Horst Link scharnierpunt van de FSR-vering. Hierdoor kon Specialized besparen op het gewicht van de lagers. In de liggende en staande achtervork wordt voortaan gewerkt met continue vezels zodat het geheel lichter en stijver wordt. De staande achtervork zorgt daarenboven voor de nodige flex bij het inveren. 

Geometrie

Eerder dan kiezen voor een radicale vernieuwing op vlak van geometrie, opteert Specialized voor kleine aanpassingen die toch het nodige verschil maken. Met de geometrie van de vorige Epic was op zich dan ook helemaal niets fout, maar op de almaar technischer wordende parkoersen drong een aanpassing zich wel degelijk op. 

De reach werd een beetje langer, de stuurpen korter (75 millimeter). De balhoofdhoek werd vlakker en komt nu uit op 69,5 graden; de zitbuishoek werd dan weer een beetje ruimer. De chainstays blijven met 438 millimeter zo goed als onveranderd tegenover het vorige model. 

Sram Eagle AXS

Maar waar het op deze Specialized S-Works Epic natuurlijk helemaal om draait, is het draadloos Sram AXS-schakelsysteem. En daar kunnen we al meteen duidelijk over zijn: functioneert feilloos.

De volledige presentatie van de Sram Eagle AXS kan je hier nog eens nalezen: www.vojomag.nl/presentatie-sram-eagle-axs-daar-is-de-draadloze-aandrijving.

De achterderailleur is op deze AXS voorzien van een motor en een batterij. De achterderailleur werd helemaal hertekend in functie van robuuste stevigheid en functionaliteit. De motor is krachtig en schakelen gaat dan ook in alle omstandigheden snel en uitstekend. 

De batterij zou goed moeten zijn voor tien uur schakelen op terrein waar je veel schakelt. Tien uur, dat is een wel erg lange marathon. Wil je toch langer, dan is het goed om weten dat de batterij amper 25 gram weegt en 40 euro kost, een reserve-exemplaar kan dus zo meegenomen worden. De batterij is makkelijk te verwijderen en opladen gaat bijzonder snel. Schakel je even niet, dan gaat het hele systeem in een slaapmodus waardoor de batterij gespaard blijft. Zodra je de schakelaar aantikt, is de AXS echter opnieuw springlevend. 

De shifter is compact en ergonomisch, je duim past er netjes in. Schakelen doe je door naar boven of onderen te bewegen. Elke beweging resulteert in een duidelijk waarneembare klik en schakelbeweging aan je cassette. De schakelaar wordt gevoed door een CR2032-batterijtje, goed voor een jaar schakelplezier. 

Cassette en ketting van de AXS-groep vallen op door een wel heel erg geslaagde Rainbow-tint. 

Een Quarq XX1 Eagle-vermogensmeter geeft fervente racers alle mogelijke data meteen door. 

Onderdelen

Slechts twee kabels – de remmen – maken er hier wel een heel erg cleane cockpit van.

De Brain-technologie vinden we ook terug in de RockShox Sid Brain Ultimate-vork. Die Sid is er bovendien eentje uit de Position Sensitive serie. Het inertieventiel grijpt pas in na de eerste 25 millimeter van de veerweg. Hiermee worden ook kleine bultjes en oneffenheden weggewerkt, wat dan weer leidt tot meer grip en controle. De Sid heeft een specifieke vorksprong van 42 millimeter. Doe daar de vlakkere balhoofdhoek bij en je krijgt een levendige en wendbare bike die zowel bergop als bergaf snel op stuurimpulsen reageert. 

Roval Control SL-wielen met daaromheen Fast Trak-banden, het behoeft verder geen betoog wat het inzetbereik van deze Epic is.

Het Body Geometry S-Works Power zadel was een heel erg aangename ontdekking. Het heeft een behoorlijk agressieve zitpositie, puur gericht op presteren, terwijl het dankzij de zitbotondersteuning toch comfortabel blijft. Het Body Geometry Channel zorgt voor maximale bloeddoorstroming.

Met een zitbuisdiameter van 30,9 millimeter is de keuze uit dropper posts een stuk makkelijker geworden. Een RockShox Reverb AXS zou wel eens een verstandig idee kunnen zijn. 

Sram levert zowat alle componenten. Op een topmodel race full suspension horen dito remmen. De Level Ultimate-remmen zijn licht, krachtig en betrouwbaar.

Specialized zelf levert stuur- en stuurpen uit haar S-Works catalogus. En kijk, we hebben een onderdeel gevonden dat niet uit carbon is, de stuurpen. Niet dat dat veel uitmaakt, de S-Works SL aluminium stuurpen kan sowieso niet veel lichter uitgevoerd worden.

Specialized S-Works Epic AXS: de terreintest

We hebben de Specialized S-Works Epic AXS op erg verschillend terrein ingezet. Zowel pijlsnelle en overwegend vlakke paden als bochtige singletracks passeerden de revue. We reden ermee door donkere bossen in de Belgische Ardennen en over Vlaamse tractorwegels. Telkens tot bijzonder grote tevredenheid. Vooraleer we echt gaan rijden, stellen we eerst de demper in. Dankzij het Auto Sag ventiel is dat een fluitje van een cent. Alhoewel we hier toch meteen bij opmerken dat de Auto Sag slechts een eerste indicatie en geen exacte wetenschap is. Na onze eerste testrit hebben we de druk in de demper een tikje verhoogd. Met de instellingen tussen Firm en Soft op de Brain spelen we afhankelijk van het terrein. Reden we overwegend vlak en weinig technisch, dan ging de Brain op de meest ‘Firm’-stand, gingen we technisch dan kozen we een standje meer richting ‘Soft’. Maar, in alle eerlijkheid, opteer gewoon voor de middelste stand, daar kom je overal mee thuis.

De nieuwe Epic ging flink op dieet. Niet dat de vorige versie het rijgedrag van een loodzware truck had, maar met 10,28 kilogram merk je toch dat klimmen bijzonder hard en vlot gaat. Het frame is stijf en rendement stond ongetwijfeld hoog op het prioriteitenlijstje van de engineers, maar op geen enkel ogenblik wordt het oncomfortabel. De nieuwe Epic is zo’n type fiets waarmee je urenlang pedalen kan martelen zonder dat de berijder zelf dodelijk vermoeid wordt.

Smijt je been over het zadel en het voelt aan als thuiskomen. De kleine en subtiele aanpassingen aan de geometrie geven je een vertrouwd rijgevoel en zitpositie, terwijl ze op het terrein wel degelijk hun invloed hebben. De korte vorksprong (42 millimeter) van de RocxShox Sid werkt wonderwel prima samen met de aangepaste geometrie. Krappe bochten worden een pretje, de Epic is bijzonder wendbaar en je kan er een erg speelse rijstijl op nahouden.

De nieuwe Brain en de aangepaste demper functioneren voortreffelijk. Het ‘bonkige’ gevoel van de oude Epic is zo goed als verdwenen. Ja, je hoort en voelt de Brain nog steeds onder je werken, maar alles gaat zo snel en zo soepel dat je geen tijd hebt om het storend te vinden.

De langere bovenbuis en kortere stuurpen maken de nieuwe Epic nog levendiger en wendbaarder. Zeker op krappe singletrails en op stukken waar je overheen en tussen boomwortels of rotsblokken moet sturen, is dit een zegen. Maar ook op snel lopende singletracks waar kombochten elkaar aan een razendtempo opvolgen, gaat de Specialized Epic als een speer.

Op erg steile afdalingen zou een dropper post niet misstaan. Niet dat het gevaarlijk wordt – de Epic boezemt zoveel vertrouwen in – maar het is toch handig wanneer je niet hangend als een vlag achter je bike de afgrond induikt. Het geeft ook meer grip op je voorwiel en zo meer controle.

Ach ja, we zouden het bijna vergeten, maar de Eagle XX1 AXS werkt voortreffelijk. We hebben AXS op geen enkele fout kunnen betrappen, zelfs niet onder zware omstandigheden of wanneer we echt lomp lagen te schakelen. Het systeem met de duimshifter werkt intuïtief en ben je binnen de twee minuten gewend. Je hoort en voelt duidelijk dat je ook effectief geschakeld hebt. Wil je meerdere versnellingen tegelijkertijd op- of afschakelen, dan blijf je gewoon duwen, ook dat gaat probleemloos. We hebben gedurende onze hele testperiode geen enkele hapering ondervonden, geen enkel probleem gekend van fout schakelen, een opspelende ketting of een onwillige derailleur. Het gaat snel en geruisloos en laat je niet in de steek.

Verdict

De Specialized S-Works AXS is een fantastische fiets. Zo eentje waarop alles net dat tikje vlotter en sneller gaat. De AXS-groep heeft ons helemaal kunnen overtuigen. Schakelen gaat simpelweg perfect. Doe daar nog een uitstekend functionerende Brain bij die in jouw plaats denkt, en je weet dat je je alleen nog om de trail hoeft te bekommeren. Een trail die daarbovenop ook nog eens lekker technisch en uitdagend mag zijn.

Mogen we hierbij een lans breken voor het Brain-systeem? Alle technologische innovaties ten spijt, blijft het rendement van zowat alle full suspensions afhankelijk van twee stalen kabeltjes en een hendeltje op het stuur, zelfs bij fietsen die een pak geld kosten. Vergeet je in de klim vork en demper te blokkeren, ga je wippend en pompend de berg op. Vergeet je alles open te zetten voor de afdaling, riskeer je onderweg een losrammelend gebit. We stellen het nu even zwart-wit, maar moeten we het normaal vinden dat het rendement van een ophanging afhankelijk is van een stalen kabeltje en een hendeltje? In dat opzicht is de Brain-technologie van Specialized een ware innovatie. Je hoeft aan niets meer te denken, in eender welke omstandigheden reageren vork en demper zoals het terrein vereist. En het spaart een spaghetti aan kabels rond je stuur.

Perfectie bestaat niet, maar deze Specialized S-Works AXS komt verdorie toch aardig in de buurt. Dat je heel erg goed vetgemest spaarvarkentje hiervoor geslacht moet worden, is dan geeneens een grote verrassing, tenzij die tunnel naar de bank eindelijk gegraven wordt.

Meer info via www.specialized.com/be/nl/mountain-bikes