Test | Sram Eagle AXS 2023: zonder gelijke

Voor onze test trotseerden we in de herfst het (hoog)gebergte, vriestemperaturen in januari en februari, een trip in het zuiden om een ​​beetje warm te krijgen, modder, stof en een beetje sneeuw. De Sram XX SL-groep heeft alles wel gezien. Bovendien gingen we veel verder dan het oorspronkelijke programma, aangezien Sram hem op een Santa Cruz Tallboy monteerde, een fiets die niet tevreden is wanneer hij beperkt wordt tot XC.

Een paar weken geleden verhuisde hij naar een Scott Spark RC, terwijl we op de Tallboy een X0-groep monteerden die meer in overeenstemming was met tot wat de fiets in staat is. Zes maanden is zowel kort als lang om een ​​aandrijving te beoordelen. Te kort om bijvoorbeeld het einde van de levensduur van de ketting of een cassette te bereiken, maar lang genoeg om stenen tegen de derailleur en het crankstel te katapulteren en om een ​​eerste idee te krijgen over de slijtage.

Belangrijk om weten is dat we – in tegenstelling tot bij een korte testrit van één of twee dagen samen met het merk, zoals meestal het geval is bij een presentatie van een nieuw product – hier aan ons lot werden overgelaten, in de omstandigheden en op de routes van onze keuze. Ook bij problemen waren we op onszelf aangewezen. Wat hielp om een nauwkeuriger verdict op te stellen.

Het eerste wat opvalt is natuurlijk de kwaliteit van het schakelen, dat de beste groepsets op de weg weet te overschaduwen. We vinden alle zachtheid die Sram-aandrijvingen sinds een paar jaar kenmerken, na lang het voorrecht van Shimano te zijn geweest. Zelfs in sprints of met al je gewicht op de pedalen op een slecht ingeschatte ‘muur’ die voor je opduikt, werkt alles zijdezacht. Je kunt letterlijk “afleren” om goed te schakelen! Het werkt zo goed, dus waarom de pedalen ontlasten?

Er is echter een kleine vertraging merkbaar wanneer je meer dan twee of drie kroontjes tegelijk afdaalt, maar dat is een van de weinige werkpuntjes die Sram nog rest om met deze groep de perfectie te bereiken. Eigenlijk zijn we best nieuwsgierig of snel meerdere tandwielen schakelen echt langzamer gaat dan bij andere aandrijvingen, of dat het gewoon door het gebrek aan gekraak is waardoor we de timing beter gewaar worden.

Op een klassieke fiets en buiten competitie is het vooral comfortabeler. Natuurlijk stellen we het op prijs om geen haperingen te hebben als we haastig schakelen, verrast door het profiel van het pad, maar dat is een situatie die uiteindelijk vrij zelden voorkomt. De rest van de tijd ligt het gevoel vrij dicht bij een nieuwe en goed afgestelde klassieke Eagle-groep (bij een AXS ligt dat gevoel nog dichter).

Bij het monteren vermindert het niet meer hebben van een derailleurhanger de onaangename verrassingen aanzienlijk, omdat deze ook nieuw niet altijd perfect uitgelijnd zijn. En voortaan kan de montage gebeuren in de montagestand, want er hoeft geen rekening meer gehouden te worden met de sag van de schokdemper.

Het vergt misschien iets meer behendigheid om de perfectie te bereiken, dat wil zeggen een stille werking, en we hebben het recept (nog) niet gevonden om dit elke keer feilloos te doen. Merk ook op dat het met deze nieuwe derailleur iets lastiger is dan met de oude om het achterwiel te verwijderen. Hij zwenkt minder naar achteren en er is daardoor minder ruimte.

Wat de situatie in het dagelijks leven echt verandert, is de degelijkheid. In 6 maanden tijd heeft onze derailleur alle terreinen gezien (de littekens zijn er om het te bevestigen), maar hij werkt nog steeds perfect zoals op de eerste dag. Een hele prestatie, als je bedenkt dat het ons meestal veel minder dan 6 maanden kost om een ​​derailleurhanger te beschadigen, ook al is het maar een klein beetje. En vroeger, AXS of geen AXS, schraapte de ketting telkens wel over een of ander tandwiel. Dit keer loopt alles goed.

Precisie en soepel schakelen met een nieuwe groepset is iets waar zowel Sram als Shimano erg goed in zijn. Deze kwaliteit in de loop van de tijd behouden door enkel de ketting te smeren, is een ander verhaal, en het is daarin dat deze nieuwe aandrijvingen zich onderscheiden.

Tijdens onze test van zes maanden kwamen we slechts één probleem tegen. De derailleur, die verondersteld werd te worden vastgedraaid tot 35 Nm op de wielas, kwam na vier maanden rijden los tijdens een rit. Dit voel je meteen, want zodra hij niet meer in zijn ideale positie staat, kan je niet meer naar alle tandwielen van de cassette schakelen en schakel je veel minder nauwkeurig. Het duurde letterlijk minder dan een minuut om dit euvel te “repareren” met twee tools die iedereen op zijn multitool heeft, de inbussleutels van 6 en 8 millimeter.

We hebben bij thuiskomst alles nog eens extra gecontroleerd met een echte steeksleutel (niet altijd even makkelijk om 35 Nm uit de multitool te halen), maar sindsdien is er niets meer losgekomen.

Ook de nieuwe shifter scoorde goede punten bij de meeste van onze testers. Na het zien van de eerste beelden, bleek hij kleiner dan gedacht. Nog een voordeel: er was geen aanpassingstijd nodig in tegenstelling tot de shifters die we tot dan toe kenden. Twee knoppen, een om op te schakelen en de andere om terug te schakelen. Kan het eenvoudiger? Uiteraard is alles configureerbaar via de applicatie. Zo kun je de rol van de knoppen omdraaien, wel of niet activeren en onder welke voorwaarden de multishift (schakelen van meerdere versnellingen als je de knop ingedrukt houdt) moet werken …

Een “klik” maakt duidelijk wanneer er geschakeld wordt en het rubber voelt aangenaam aan. Slechts een van onze testers vond het jammer dat er niet langs achter kon geschakeld worden, met de wijsvinger. Dit is een kwestie van persoonlijke voorkeur en kan eenvoudig worden gecorrigeerd als Sram besluit om andere interfaces aan te bieden.

De esthetische veroudering is iets minder rooskleurig. De derailleur heeft een paar markeringen, vooral op de kooi, maar dat is niet het grootste probleem. Deels omdat de carbon kooi van de XX SL misschien niet is ontworpen voor trail/AM-gebruik en anderzijds omdat alle onderdelen die getroffen zijn gemakkelijk te vervangen zijn.

Slechter vergaat het het crankstel. De carbon afwerking is eenvoudigweg kwetsbaar, zowel voor impacts als voor wrijvingen van de schoenen. Voor het eerste geval kun je de meubels een beetje redden met de beschermkappen (die we je van harte aanbevelen te gebruiken), maar aan het tweede probleem is helaas niet veel te doen. De krassen verschijnen snel en het is jammer om dat op dit niveau van het gamma te zien. De levensduur van de afwerking van carbon crankstellen is vaak een ingewikkeld onderwerp – Sram is niet het enige merk met dit probleem – maar we hadden niet verwacht dat het zo snel zou slijten.

Tot slot een persoonlijke noot: op de redactie heeft iedereen zijn eigen mening over de AXS-groepen, maar het systeem had me nooit echt overtuigd in het mountainbiken, althans niet vóór de komst van deze nieuwe generatie. Natuurlijk was de bediening van de shifter prettig en is het een pluspunt dat je niet langer een kabel nodig hebt, maar tijdens het gebruik vond ik dat een goed afgestelde en onderhouden mechanische aandrijving het werk net zo goed deed. Als journalist en tester rijd ik het grootste deel van de tijd op de fietsen die je op deze pagina’s ziet, maar als ik een groep voor persoonlijk gebruik had moeten kiezen, dan zou ik zeker en vast een mechanische aandrijving hebben genomen.

Maar met deze nieuwe “T-Type”-groepen is het verhaal helemaal anders. We hebben het gevoel dat Sram eindelijk het potentieel van het systeem ten volle weet te benutten en dat heeft me (eindelijk) overtuigd. Adviseren we je nu om je huidige aandrijving aan de kant te schuiven en te kiezen voor deze nieuwe? Natuurlijk niet. Maar als de kwestie om van fiets te wisselen zich voordoet, dan kunnen we je wel aanraden om te kiezen voor een fiets die is uitgerust met één van deze nieuwe groepen. Al hopen we dat de technologie binnenkort beschikbaar zal zijn in een goedkopere versie.

Verdict

“Qua prestaties en sensaties benaderen we de perfectie. Niet meer en niet minder. Niet genoeg om een ​​XX1 of een X01 Eagle met kabel of de Shimano Di2 naar de antiekafdeling te sturen, maar wel ongetwijfeld een stap beter”, schreef collega Olivier toen hij vier jaar geleden de eerste generatie van de AXS ontdekte. De knipoog naar zijn artikel is makkelijk, te makkelijk, maar de conclusie is er: deze keer sturen deze nieuwe groepen die met kabels naar de uitgang, net zoals de Shimano Di2 die sowieso bijna verdwenen is in het mountainbiken omdat hij niet meesprong op de 12-speed trein. De Sram Type-T aandrijvingen hebben simpelweg geen gelijke op de markt: ze zijn makkelijk te installeren en onderhouden, hebben een hoog prestatieniveau en zijn sterk. Dit is een zeer grote klap voor Shimano, dat het risico loopt zich binnenkort te moeten beperken tot de instapmodellen als het niet snel reageert … In onze ogen breekt er echt een nieuw tijdperk aan voor onze aandrijvingen en we kunnen niet wachten op goedkopere versies. En zeggen dat we tot 2023 moesten wachten om hier te staan!

Meer info via www.sram.com