Test | Trek E-Caliber 9.9 XTR: elektriciteit op de crosscountry-markt

Een agressieve geometrie, een lichtgewicht carbon frame, 60 millimeter veerweg achteraan en 120 millimeter vooraan … nee, je zou het niet meteen verwachten van een elektrische mountainbike. Toch is het exact dat wat Trek met de E-Caliber voor elkaar heeft gespeeld. De E-Caliber zorgt voor elektriciteit op de crosscountry-markt en dat is tot op heden behoorlijk uniek.

Voor wie het gamma van Trek een beetje kent en/of de mountainbike-actualiteit volgt, doet de benaming ‘Caliber’ ongetwijfeld een belletje rinkelen. Sinds vorig jaar vlamt er een lichte full-suspension bike doorheen de crosscountry-parkoersen, luisterend naar de naam Supercaliber. Het was die bike die model stond voor de E-caliber, de lichtgewicht elektrische mountainbike van Trek. 

We brachten je eerder reeds het verhaal over onze Battle met Sven Nys. Lees dat gerust nog eens na en geniet van de prachtige video die we toen maakten: www.vojomag.nl/vojo-vs-sven-nys-kan-een-amateur-met-e-bike-een-legende-verslaan.

Over kilo’s en grammen

In crosscountry – en dan met name de racevariant ervan – draait alles om gewicht en efficiëntie. Frames moeten licht en stijf zijn, de geometrie aanvalsgericht, compromissen zijn uit den boze, comfort mag maar is van ondergeschikt belang. Maar laat laag gewicht en efficiëntie nu niet meteen die eigenschappen zijn waarbij je meteen aan een e-mtb denkt. We zijn nu onderhand wel gewend geraakt aan grote, krachtige motoren en dito batterijen, bikes met wat meer veerweg die zich uitstekend lenen tot fun op technische trails. Big mountainbikes waarmee je vrolijk fluitend naar boven peddelt om helemaal uitgerust de afdaling aan te vatten. 

Wat zouden we dan met een lichtgewicht full-suspension met slechts 60 millimeter veerweg en een minder krachtige ondersteuning? Wel, bekijk het even zo. Zodra je erin slaagt alles wat gemotoriseerd is lichter te maken, heb je minder paardenkracht nodig om toch in dezelfde prestaties te voorzien. Iet of wat vrachtwagen heeft al snel twee keer zoveel vermogen als een sportieve wagen. Toch zal die sportieve wagen met veel minder pk’s, dankzij het lage gewicht, veel sneller accelereren dan de veel krachtigere maar tonnen wegende vrachtwagen.

Een e-mtb die ruim twintig kilogram weegt, laat zich nu eenmaal moeilijker van het ene op het andere oor leggen dan eentje die er zestien weegt 

Het is een gesimplificeerde voorstelling, maar je kan ze prima doortrekken voor deze E-Caliber. Voorzie je in een minder krachtige ondersteuning, dan kan je niet enkel het frame maar dus ook de componenten lichter maken. Een lager gewicht leidt dan weer tot een makkelijkere handling en speelsere fiets. Een e-mtb die ruim twintig kilogram weegt, laat zich nu eenmaal moeilijker van het ene op het andere oor leggen dan eentje die er zestien weegt.

Trek boort met de E-Caliber een relatief nieuw segment van lichte full-suspension mountainbikes aan. Orbea heeft de Rise, Lapierre een E-Zesty, Specialized de Levo SL, maar dat zijn allen bikes die met een pak meer veerweg uitgerust zijn dan deze E-Caliber. Een lichte elektrische crosscountry-mountainbike met 60 millimeter veerweg is behoorlijk uniek. Nou ja, uniek is de gewone Supercaliber eveneens. En aangezien de meeste bikers niet meteen de Alpen of Dolomieten, waar de nood aan een dikke e-mtb groter is, in hun tuin hebben liggen en de meeste fun gewoon op je eigen lokale trails gebeurt, zag Trek wel degelijk een markt voor een lichtgewicht elektrische XC-bike. De E-Caliber levert in beperkte mate ondersteuning – je zal zelf nog stevig aan de bak moeten – en ziet er eigenlijk als een gewone Supercaliber uit. 

Frame

De Supercaliber viel twee jaar geleden op met de beperkte veerweg (60 millimeter) en de IsoStrut-technologie. Bij IsoStrut maakt de vering integraal deel uit van het frame. In de praktijk betekent dat hier dat de demper voor 55 millimeter veerweg zorgt, de flex in de staande achtervork levert de overige 5 millimeter. Die staande achtervork is rechtstreeks met de voordriehoek verbonden, enkel ter hoogte van het bottom bracket is een scharnierpunt voorzien.

Net als bij de Supercaliber wordt ook op deze E-Caliber de demper in nauwe samenwerking met Fox geleverd. De demper is voorbeeldig weggewerkt onder de bovenbuis. Krachten die nu op de bovenbuis komen, worden mee opgevangen door de IsoStrut waardoor het gehele frame hogere stijfheidswaarden kan voorleggen dan menig ander full-suspension frame.

Je moet echt al goed kijken om te zien dat je elektrisch onderweg bent. Akkoord, de onderbuis is behoorlijk uit de kluiten gewassen en verraadt het wel een beetje. Maar dikke onderbuizen zijn tegenwoordig ook weer niet zo uitzonderlijk.

Motor en batterij kan je snel en eenvoudig verwijderen. En wat meer is, je kan zonder ondersteuning rijden. De trapefficiëntie wordt niet beïnvloed wanneer je de motor verwijdert. Zo krijg je een gearbox geïnstalleerd tussen de crankarmen en rij je als het ware met een gewone – zij het behoorlijk zware – bike.

Rij je zonder motor en batterij, dan is er als bescherming een cover voorzien. Die biedt meteen ook veel plaats om spullen in op te bergen. Laden doe je aan de batterij die je daarvoor weliswaar uit het frame moet halen.

Fazua Evation

Het idee achter de E-Caliber is je een zo authentiek mogelijke mountainbike-ervaring bezorgen. Dat betekent dat je niet op pad gestuurd wordt met een superkrachtige motor waarbij je amper zelf nog moet trappen, maar met een lichte motor die overal voor een beetje rugwind zorgt.

Het Fazua-systeem bestaat uit een specifiek bottom bracket met een koppel van 55 Nm, een compact Li-ion batterijpack van 250 Wh en een motor die 250 Watt aan kracht levert met piekvermogens tot 450 Watt. Wisselen tussen de drie verschillende ondersteuningsniveau’s doe je door een mooi vormgegeven en compacte bediening die erg soepel werkt. Met een lichte aanraking verander je reeds van niveau. 

Breeze – River – Rocket

Drie ondersteuningsniveau’s waarbij je in de Breeze een constante 100 Watt meekrijgt, een licht briesje meewind als het ware. De River-modus doet het helemaal anders. Daar kiest de motor hoeveel ondersteuning hij geeft, afhankelijk van hoe hard je zelf trapt. Trap je harder, krijg je minder ondersteuning waarbij het maximum begrensd is op 210 Watt. De Rocket is – zoals je wel kan vermoeden – de maximale ondersteuning van 250 Watt en 55 Nm. Het mag duidelijk zijn dat deze vermogens een stuk lager liggen dan wat je kent van het maximale vermogen van motoren als Bosch of Shimano. Maar, en dan komen we terug op ons boompje over gewicht, op dit type fiets is de nood aan een krachtige motor minder groot. Het benadert het crosscountry-racegevoel ook beter dan wanneer je – zonder al te veel inspanning – loeihard vooruitschiet.

De Fazua-motor kan je echter helemaal naar je eigen wensen gaan customizen. Dankzij de Fazua Toolbox Software kan je niet enkel het maximale vermogen aanpassen, je kan ook aanpassen hoeveel vermogen de berijder en de motor moeten leveren, met hoeveel kracht de motor je ondersteunt bij het vertrek, …

Naast aanpassen van je motor, krijg je ook alle verdere diagnostische gegevens van motor en batterij en kan je zelf een software-update doen. En wat meer is, die hele Fazua Toolbox software werkt intuïtief en eenvoudig. Het is kwestie van het programma te downloaden van de Fazua-site, via USB (standaard USB-kabeltje) een verbinding te maken met je motor/batterij en je kan aan de slag. Kortom, alles waarvoor je met een motor van de concurrentie bij de dealer langsmoet, doe je nu gewoon thuis. Wij waren langer in de weer met een USB-kabeltje te ontwarren dan met download en connectie maken.

Batterij en bereik

We hebben met de Trek E-Caliber in verschillende weersomstandigheden gereden. De ene keer was het een vrolijke lentedag waarop de thermometer vlot boven de 20° Celsius ging, een paar dagen later reden we met een dikke jas en winterschoenen in temperaturen rond het vriespunt. Koude temperaturen kunnen zoals geweten hun invloed hebben op de levensduur van een batterij. Om het bereik te testen, reden we steeds op ongeveer hetzelfde parkoers: een parkoers met korte venijnige hellingen, lange stroken vals plat maar ook afdalingen waarop de motor gewoon uitging.

Een keer hadden we na 75 kilometer nog een blokje over op de LED van de Fazua-bediening, de andere keer was het feestje na amper zestig kilometer zo goed als over

Een keer hadden we na 75 kilometer nog een blokje over op de LED van de Fazua-bediening, de andere keer was het feestje na amper zestig kilometer zo goed als over. De laatste kilometers van de terugweg – tegenwind –  waren dan ook geen pretje. Een correct bereik opgeven is steeds moeilijk, het hangt van veel factoren af: hoeveel trap je zelf, gebruik je meer of minder de Rocket-modus, zitten er lange en steile beklimmingen in je rondje, het gewicht van de rijder … Na onze testritten kan je ervan uitgaan dat in de meeste omstandigheden zeventig kilometer geen probleem zou mogen opleveren.

Probleem is dat de Fazua-bediening enkel via LED aangeeft hoeveel jus er nog in de batterij zit. Je hebt geen exacte aanduiding van batterijpercentage of hoeveel kilometer je nog kan doen en dat is soms wel vervelend. Via Bluetooth kan je echter de Fazua-app linken met je smartphone en dan heb je meteen een pak meer gegevens tot jouw beschikking. 

Geometrie

Zoals gezegd, stond de Supercaliber model voor deze E-Caliber. Daardoor zou je kunnen stellen dat de E-Caliber een soort relax-versie van de Supercaliber is. Door de veerweg met twintig millimeter te verhogen, veranderde de balhoofdhoek naar 67,5 graden, waarmee de E-Caliber mooi zijn weg vindt tussen andere XC full-suspensions. De stack nam tussen de 1,5 en 2,8 centimeter toe en de reach werd vijftien millimeter langer dan op de Supercaliber waardoor de stabiliteit op hoge snelheid toeneemt. 

Onderdelen

We rijden met een fiets van net geen 12000 euro. Dan verwacht je niets minder dan toponderdelen. Die verwachting wordt op deze E-Caliber 9.9 XTR helemaal waargemaakt. Dit is het op een na duurste model uit de range. De keuze voor lichtgewicht onderdelen draagt zeker haar steentje bij aan het relatief lage gewicht.

Een Fox Factory 34 SC met 120 millimeter veerweg, een Kashima coat en 15 millimeter Kabolt-as: het zou de vork in een moderne lichtgewicht crosscountry full-suspension kunnen zijn. Op een e-mtb verwachten we vaak een sterker en stijver model, maar dankzij het relatief lage gewicht van deze E-Caliber moet de Fox 34SC volstaan. Al kunnen we ons voorstellen dat zware of erg agressieve rijders niet meteen goede vriendjes zullen worden met deze vork op de E-Caliber.

Met de volledige Shimano XTR-groep kunnen we ons weinig beter voorstellen op een XC-georiënteerde bike. De achterderailleur is er eentje met Shadow Plus-technologie en lange kooi. De 12 speed-groep doet het zoals bekend met een 10-51 cassette.

E*thirteen levert met haar E*spec Race een carbon crankstel met 34 tandjes. Perfecte keuze voor deze bike, niet alleen zorgt het voor knappe snelle looks, het crankstel is ook stijf en sterk.

Shimano zorgt eveneens voor een setje XTR-remmen. Vier zuigers en schijven voorzien van de Ice-tech misstaan zeker niet op deze bike. Vooraan krijgen we een schijf van 203 millimeter diameter, achteraan eentje van 180 millimeter. Zelf kwamen we nooit in de problemen op vlak van remkracht, maar we kunnen ons voorstellen dat op lange afdalingen (en alweer bij zware rijders) die 180 millimeter nipt zou kunnen zijn.

Bontrager, de eigen onderdelenafdeling, zorgt voor het gros van de overige onderdelen. Een setje carbon Kovee XXX-wielen draagt zeker en vast bij tot snel accelereren en lichtvoetig stuurgedrag. Het duidt ook op het vertrouwen dat Trek in haar Kovee XXX-wielen stelt, anders monteer je die niet op een e-mtb. En moesten de wielen toch breken, dan is er nog het Carbon Care Wielprogramma dat zowel geldig is voor de carbon Bontrager-wielen die standaard op de fiets gemonteerd staan als de wielen die in de aftermarket worden aangeschaft. Kort komt het erop neer dat wanneer je carbon Bontrager-wielen binnen twee jaar na aankoop beschadigd raken, Bontrager ze gratis zal vervangen. Voor de eerste eigenaar worden de wielen zelfs levenslang hersteld of vervangen tegen een zeer aanzienlijke korting (na afloop van de garantie van twee jaar).

De XR3 Team Issue-banden (lees hier onze test) passen eveneens uitstekend bij het karakter van deze fiets, al kunnen we ons voorstellen dat je op ruigere parkoersen of in slechtere weersomstandigheden misschien liever voor een steviger, meer allround setje opteert. 

Een Bontrager Line Pro-stuur en Bontrager Kovee Pro-stuurpen zorgen voor een knap uitgeruste cockpit. Trek kiest standaard voor Esi Chunky-grips, iets wat wij alleen maar kunnen toejuichen.

Zadel (Bontrager P3 Verse Pro met carbon rails) en een Bontrager XXX OCLV carbon-zadelpen helpen mee grammen besparen. Bij de zadelpen blijven we even hangen. Jammer dat Trek op de duurdere modellen niet voor een dropper post kiest. Het zou de fiets zeker op technische afdalingen toegankelijker maken. De drie goedkopere modellen zijn daarentegen wel voorzien van een dropper post. Is hier een compromis gemaakt om zo een laag gewicht te bereiken?

Gewicht

We hebben alles zowel afzonderlijk als compleet gewogen. In een maat Large geeft dat volgende resultaten:

• Trek E-Caliber 9.9 XTR compleet met batterij en motor: 16,3 kilogram
• Batterij en motor afzonderlijk: 3380 gram
• Batterij: 1440 gram
• Motor: 1940 gram
• Cover: 507 gram

Toch een bedenking bij dit gewicht: dit is het absolute topmodel uit de range. De gebruikte lichtgewicht onderdelen dragen hier zeker hun steentje aan bij. Heb je echter niet meteen 12000 euro op overschot liggen en kies je voor een van de goedkopere modellen (meer over die goedkopere modellen hier: www.vojomag.nl/news/nieuw-2021-trek-e-caliber-electric-crosscountry), dan merk je meteen dat het gewicht ook zienderogen toeneemt. Nu, zoals we eerder stelden, echte gewichtsfetisjisten laten maar zelden hun oog vallen op een e-mtb.

Trek E-Caliber 9.9 XTR: de terreintest

De eerste kennismaking van Vojo met deze Trek E-Caliber 9.9 XTR was tijdens de nu al legendarische battle met Sven Nys op de mijnterril in Beringen. Met de input – en bedenkingen – van collega Olivier in het achterhoofd, stuurde ik de E-Caliber veelvuldig gedurende een aantal weken over mijn eigen favoriete parkoersen in Vlaams- en Waals-Brabant, een paar uur pret op het erg technische domein van De Schorre in Boom en de meer XC-gerichte trails in Bois des Rêves in Ottignies. Een grote verscheidenheid aan terrein om een correcte indruk op te doen van deze E-XC bike.

Smijt je been over de E-Caliber en je merkt dat deze E-versie een minder agressieve zithouding heeft dan de Supercaliber. Door de hogere voorkant en het brede stuur zit je wat meer rechtop dan op de pure niet-elektrisch ondersteunde XC-racefullies. Wat van bij de eerste meters opvalt, is dat de E-Caliber rijdt en zich gedraagt als een gewone crosscountry bike. De fiets rijdt licht en je moet zelf aan de bak om snel vooruit te gaan. Met de ondersteuning op ‘Rocket’ knal je echter uit de startblokken en scheur je na elke bocht vooruit. Zo moet een goed getrainde XC-prof zich dus voelen. Zonder elektrische ondersteuning weliswaar.

De Amerikaanse snelheidslimiet van 32 km/u zou op dit soort bikes misschien meer aangewezen zijn

Ga je voor de lagere ondersteuningsniveau’s, dan doet de Fazua-motor onopvallend zijn ding. Met een paar stevige pedaalslagen bereik je zo 25 km/u, de grens waarop de ondersteuning ermee ophoudt. Dankzij de Fazua-motor gaat dat heel erg geleidelijk. 25 km/u is helaas niet zo heel erg snel, je bikemakkers hoeven zelfs geen hardcore atleten te zijn om op het vlakke of op goed lopende trails die snelheid te halen. De Amerikaanse snelheidslimiet van 32 km/u zou op dit soort bikes misschien meer aangewezen zijn. Dat is echter een juridische kwestie op Europees vlak waar wij niet meteen veel bij in de pap te brokken hebben.

Tussen de ondersteuningsniveau’s wisselen gaat erg soepel. Eigenlijk hoef je zelfs niet op de knopjes te duwen, even over wrijven – zelfs met handschoenen aan – volstaat reeds. Dat maakt wel dat je niet steeds zeker bent in welk niveau je aan het rondrijden bent. De gekleurde LED’s brengen soelaas. 

Bergop – en dan met name op goedlopende flowy trails – is de E-Caliber een soort ‘valse trage’. Je hebt helemaal niet de indruk dat je zo snel naar boven gaat tot een blik op je fietscomputer je leert dat je toch netjes rond de 25 km/u rijdt. En dat op die helling waar je in normale omstandigheden voluit moet gaan om amper 20 km/u te halen. Wordt de klim steiler, dan neemt het voordeel slechts een beetje af. De Fazua-motor is niet de krachtigste, wat maakt dat je als rijder er een behoorlijk actieve rijstijl op na moet houden. Gelukkig is het gewicht van deze 9.9 XTR-versie ook weer niet zo enorm hoog. Het is soms wat zoeken naar het juiste evenwicht tussen motorvermogen, de redelijk stijve vering en de grip van de XR3-banden.

In de afdaling dendert de E-Caliber als een hardtail met een beetje veerweg en een bijzonder stijve achterkant naar beneden. Zeker op snelle en flowy trails kan je er een actieve rijstijl op nahouden en word je getrakteerd op een goed handelbare en vertrouwenwekkend snelle bike. Het extra gewicht van motor en batterij hebben slechts een beperkte impact. Wat we echter wel ontbreken, is een … dropper post.

Verdict

Trek is nu niet bepaald een kleine speler op de fietsmarkt. Met de E-Caliber – een fiets met beperkt inzetbereik – springen ze in een behoorlijk onbekende niche. Dat vraagt moed, maar na onze test met de E-Caliber mag het wel duidelijk zijn dat die sprong in het onbekende weldoordacht is gebeurd. De E-Caliber is een XC-full suspension die er meteen staat. Hij levert aan gewone stervelingen als ons eindelijk het gevoel dat een professionele mountainbiker tijdens een wereldbekerwedstrijd krijgt. Je knalt hard bergop en in de afdaling dender je nietsontziend zonder al te veel nadenken – maar ook met de nodige zin voor risico – de helling weer af. Maar net doordat je minder vermoeid raakt, doordat je hartslag niet steeds in overdrive rammelt, rij je met een betere focus en meer concentratie je rondjes. Net zoals een echte topatleet, dus.

Maar ook voor hen wiens conditie toch even een tikje minder is dan de rest van hun bikemakkers, is deze E-Caliber een aangename keuze. De E-Caliber vlakt als het ware de al te grote onderlinge verschillen uit en maakt dat bikemakkers van verschillende fitheid mooi samen kunnen rijden. Met die bedenking dat de motor slechts tot 25 kilometer per uur ondersteuning levert, een snelheid die een beetje getraind biker op een XC-racefully makkelijk haalt. De erg natuurlijk aanvoelende motor, het gevoel een echte topatleet te zijn, het makkelijk speelse en wendbare karakter, de looks… het zijn allen factoren die in het voordeel van de Trek E-Caliber 9.9 XTR pleiten. In het nadeel pleiten helaas de 11999 euro’s die je ervoor moet ophoesten.

Meer info via www.trekbikes.com

Ook Sven Nys waagde zich in Beringen aan een rondje met de E-Caliber, die beelden zie je hier: